Ulica Adama Mickiewicza w Sanoku


Ulica Adama Mickiewicza w Sanoku to ważny odcinek drogi, który znajduje się w centralnej części miasta, w dzielnicy Śródmieście. Ulicę tę wyróżnia nadanie imienia jednego z najbardziej znanych polskich wieszczów, Adama Mickiewicza.

Droga ta kieruje się od zbiegu z ulicą Tadeusza Kościuszki, prowadząc w stronę północną, aż do dzielnicy Wójtostwo. Na końcu ul. Adama Mickiewicza przechodzi w ulicę Białogórską, co sprawia, że jest istotnym elementem komunikacyjnym w tym rejonie.

Historia

Początki ulicy sięgają roku 1894, kiedy to utworzono nową ulicę, która wiódł od ul. Tadeusza Kościuszki na północ w kierunku sanockiego gimnazjum. Jej trasa przechodziła przez publiczny ogród, a sama ulica została ostatecznie uregulowana na przełomie XIX wieku. W tym okresie wzdłuż niej budowano nowe obiekty, takie jak kamienice usytuowane na rogu z ulicą Tadeusza Kościuszki, szkoły oraz budynek „Sokoła” i boiska sportowe.

W związku z 100. rocznicą urodzin Adama Mickiewicza, Rada Miasta Sanoka 21 kwietnia 1898 roku zadecydowała o przeprowadzeniu obchodów upamiętniających to wydarzenie, co wiązało się z decyzją o nadaniu ulicy nowej nazwy – Adama Mickiewicza. W tym czas powstały również nowe ulice biegnące w stronę wschodnią, nazywane obecnie ulicą Kazimierza Wielkiego. Nowe ulice położone były na terenach dawnych ogrodów Feliksa Giela, a także trzy ulice poprzeczne, które łączyły ulicę z ulicą Jana III Sobieskiego, mianowicie: Józefa Piłsudskiego, Andrzeja Frycza-Modrzewskiego oraz Teofila Lenartowicza.

Ponadto w dalszym toku rozwoju, ustanowiono także ulicę Fryderyka Szopena, która kierowała się w stronę zachodnią od ulicy Adama Mickiewicza. Do końca 1914 roku, ulica ta została przedłużona do traktu prowadzącego od okolic Sanu, aż do wsi Trepcza i Mrzygłód. Istniała również wcześniejsza ulica im. Adama Mickiewicza, biegnąca od ul. Tadeusza Kościuszki do ul. Juliusza Słowackiego, która w 1913 roku została przemianowana na ulicę Słoneczną.

W trakcie II wojny światowej, pod panowaniem niemieckim, ulica została przemianowana na Hindenburg Strasse. Co więcej, rzymskokatoliccy mieszkańcy tej ulicy, aż do numeru 28, przynależą do parafii Przemienienia Pańskiego.

Wzdłuż ulicy Adama Mickiewicza znajdują się również pomniki przyrody, takie jak lipa drobnolistna oraz kasztanowiec zwyczajny.

Zabudowa ulicy

„Zabudowa ulicy Adama Mickiewicza ukazuje się z południowego kierunku, przechodząc przez dzielnicę Śródmieście, aż w stronę północną. Warto zwrócić uwagę na kilka istotnych obiektów znajdujących się przy tej ulicy:

  • Kamienica przy ul. Tadeusza Kościuszki 22 – wschodnią fasadą przylega do początku ulicy Adama Mickiewicza. Do 1939 roku ten obiekt był ujęty w adresie ulica Adama Mickiewicza 1.
  • Pod numerem 1 znajdziemy kamienicę, która została wpisana do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka, opublikowanego w 2015 roku.
  • Budowla pod numerem 3 do końca lat 30. XX wieku była siedzibą zakładu gastronomicznego „Podhalanka”. Był to także dom Stefana Stefańskiego. W czasach PRL działała tam restauracja „Konsum”.
  • Kamienica przy ul. Adama Mickiewicza 4.
  • Poniżej numeru 7 mieści się siedziba Podkarpackiego Banku Spółdzielczego. Z kolei przed 1939 rokiem pod tym numerem przyjmował lekarz dr Ignacy Grünspan.
  • Pod numerem 10 znajduje się willa dra Stanisława Domańskiego, która do lat 30. XX wieku była znana pod numerem 421, a przed 1939 jako numer 6. Ten budynek również został wpisany do gminnego rejestru zabytków w 2015 roku.
  • II Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie znajduje się pod numerem 11.
  • Kamienica przy ul. Kazimierza Wielkiego 8 przylega zachodnią fasadą do ulicy Adama Mickiewicza, naprzeciwko II LO.
  • Plac Harcerski kryje:
    • Pomnik Wdzięczności Żołnierzom Armii Czerwonej w Sanoku.
    • Park miejski im. Adama Mickiewicza, który jest bezpośrednio za Placem Harcerskim. Również i ten park został wpisany do gminnego rejestru zabytków w 2015 roku.
  • Gmach Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” pod numerem 13, będący jednocześnie siedzibą sanockiego oddziału PTG „Sokół”, wcześniej znanym jako „Kino Pokój”, również posiada status zabytku.
  • Nieruchomość z numerem 12 została dawniej wykorzystywana jako lodowisko Torsan w latach 1965-2006, obecnie są to tereny parkingowe.
    • Znajduje się tam siedziba sanockiego klubu hokejowego.
    • W tej samej lokalizacji znajdują się korty tenisowe, które powstały w 1973 roku, z inicjatywy Eugeniusza Czerepaniaka. Projekt infrastrukturalny kortów stworzyło Sanockie Przedsiębiorstwo Budowlane, które było odpowiedzialne za działalność Sanockiego Klubu Tenisowego (SKT).
  • W przestrzeni Gimnazjum nr 2 im. Królowej Zofii, ulokowanego przy ulicy Jana III Sobieskiego 5, można znaleźć również boisko sportowe.
  • Obecnie budynki po byłych koszarach wojskowych pod numerem 21 stanowią siedzibę Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Jana Grodka, a pod numerem 23 mieści się placówka Straży Granicznej oraz Bieszczadzki Oddział SG.
  • Budynek przy ul. Adama Mickiewicza 24, pierwotnie Dom Żołnierza Polskiego, obecnie Sanocki Dom Kultury.
  • Obelisk z rzeźbą orła upamiętniający 125 oficerów i żołnierzy Wojsk Ochrony Pogranicza, którzy polegli w latach 1945-1947 w trakcie walk z UPA, usytuowany poniżej budynku numer 24.
  • Niestety, nieistniejący już budynek, w którym działał fotograf Franciszek Strachocki (1904-1985), znajdował się poniżej gmachu pod numerem 24.
  • Nie możemy zapomnieć o Hotelu „Dom Turysty” z numerem 29. Jego powstanie było wynikiem uchwały KERM Nr 271/59 (tzw. „uchwała bieszczadzka”), której celem było m.in. tworzenie warunków do rozwoju turystyki. Otwarcie hotelu na 220 miejsc zaplanowano na koniec 1968 roku.
  • Na nieruchomości pod numerem 38 w 1931 roku znajdował się sierociniec. Po wojnie funkcjonował Dom Dziecka, ulokowany tam na wniosek Zarządu Powiatowego Ligi Kobiet.
  • Nieistniejące już zabudowania pod numerem 29, gdzie znajdowało się przedsiębiorstwo Beef-San.
  • Na końcu ulicy, pod numerem 49, swoją siedzibę ma Grupa Bieszczadzka GOPR.

Warto również dodać, że przed 1939 rokiem przy ulicy miała miejsce fabryka pończoch i trykotarzy „Ursus”. Mieszkańcy tej ulicy to m.in. c. k. radca sądu krajowego Edward Doboszyński oraz c.k. geometrzy ewidencyjni, tacy jak Antoni Kosina i Bolesław Skąpski, którzy mieli swoje biura przy tej ulicy. W 1932 roku działał tam również adwokat dr Eugeniusz Szatyński.

Przypisy

  1. Andrzej Romaniak: Sanok. Fotografie archiwalne – Tom II. Wydarzenia, uroczystości, imprezy. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2011, s. 130. ISBN 978-83-60380-30-7.
  2. Marta Szramowiat. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Samorząd miejski Sanoka okresu galicyjskiego. Przemiany gospodarcze w Sanoku. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 32, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X.
  3. Waldemar Och. Kalendarium sanockie 2005-2010. „Rocznik Sanocki 2011”, s. 273, 2011. Towarzystwo Przyjaciół Sanoka i Ziemi Sanockiej. ISSN 0557-2096.
  4. Andrzej Romaniak: Sanok. Fotografie archiwalne – Tom I. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2009, s. 288, 292, 302. ISBN 978-83-60380-26-0.
  5. Alojzy Zielecki, Rozwój ruchu niepodległościowego, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995. s. 396.
  6. Alojzy Zielecki, Struktury organizacyjne miasta, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 384.
  7. Alojzy Zielecki, Struktury organizacyjne miasta, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 382.
  8. Franciszek Oberc, Pomniki i tablice pamiątkowe Sanoka, Sanok 1998, s. 9.
  9. Amtliches Fernsprechbuch fűr das Generalgouvernement. Deutsche Post Osten, 1942, s. 80.
  10. Amtliches Fernsprechbuch fűr das Generalgouvernement. Deutsche Post Osten, 1941, s. 59.
  11. Wojciech Sołtys. Z dziejów Sanoka pod zaborami. „Materiały Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku”. 27, s. 97, 1981. Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku.
  12. Uroczysta akademia w Sanoku z okazji 15-lecia WOP. „Nowiny”, s. 3, Nr 140 z 14 czerwca 1960.
  13. Władysław Stachowicz: Życie gospodarcze. Okres tzw. przyspieszonego rozwoju 1957–1975. W: Sanok. Dzieje miasta. Kraków: Secesja, 1995, s. 833. ISBN 83-86077-57-3.
  14. Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 146.
  15. Skorowidz powiatu sanockiego wydany na podstawie dat zebranych w roku 1911. Sanok: 1911, s. 42.
  16. Skorowidz powiatu sanockiego wydany na podstawie dat zebranych w roku 1911. Sanok: 1911, s. 43.
  17. Wojciech Sołtys, Budownictwo, przemysł, rzemiosło, handel, Pomiędzy wojnami światowymi 1918-1939, s. 535, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995.
  18. Benedykt Gajewski: Walka z ukraińskim podziemiem na południowo-wschodnim obszarze Polski w latach 1944-1948. Publikacje, raporty, relacje, zeznania. Sanok: 2005, s. 352.
  19. Sanockie Przedsiębiorstwo Budowlane. Warszawa: 1978, s. 12.
  20. Nowe hotele dla turystów w Sanoku i Rzeszowie. „Nowiny-Stadion”, s. 2, Nr 44 z 2 listopada 1964.

Oceń: Ulica Adama Mickiewicza w Sanoku

Średnia ocena:4.93 Liczba ocen:11