Ulica Generała Władysława Sikorskiego w Sanoku

Ulice i place

Ulica Generała Władysława Sikorskiego, znajdująca się w malowniczym mieście Sanok, jest istotnym elementem lokalnej infrastruktury. To ulica, która leży w dzielnicy Śródmieście, pełna historii i znaczenia.

W 1913 roku, w ramach rewizji nazw ulic w Sanoku, podjęto decyzję o nadaniu nowej nazwy dla odcinka ulicy biegającego od ul. Tadeusza Kościuszki do ul. Juliusza Słowackiego. Początkowo, ulica ta nosiła nazwę Ochronki, jednakże z biegiem czasu, została przemianowana na ul. Antoniego Małeckiego. Warto dodać, że Małecki w 1905 roku został powołany do komisji, której zadaniem było zbadanie nieefektywności sanockiej fabryki wagonów.

W okresie PRL, z przyczyn politycznych, nazwa ulicy została zmieniona na ul. Walerego Wróblewskiego, co miało miejsce od 1951 roku. Zatem zmiany te były refleksją ówczesnych realiów historycznych. Z czasem, jednak ulica zyskała imię Generała Władysława Sikorskiego, co stanowi wyraz hołdu dla wybitnego polskiego dowódcy wojskowego.

Dodatkowo, ulica Generała Władysława Sikorskiego przynależy do rzymskokatolickiej parafii Przemienienia Pańskiego w Sanoku, co czyni ją ważnym miejscem również z perspektywy duchowej dla lokalnej społeczności.

Zabudowa i mieszkańcy

Ulica Generała Władysława Sikorskiego w Sanoku kryje w sobie bogatą historię oraz różnorodne tradycje, które kształtowały życie lokalnej społeczności. W przeszłości, pod adresem numer 1 ulicy Antoniego Małeckiego, mieściła się piekarnia prowadzone przez Albina Kierczyńskiego. Była to istotna instytucja, która nie tylko zaspokajała potrzeby mieszkańców, ale także stanowiła przykład rzemiosła piekarskiego w regionie.

Na początku biegu tego ciągu ulicznego znajduje się charakterystyczny budynek, którego adres to ul. Tadeusza Kościuszki 39. Miejsce to znane jest jako „Rolnik”, co podkreśla jego rolnicze tradycje oraz znaczenie dla historii lokalnej społeczności.

Kamienica, która obecnie numeruje się 3, była w roku 1931 własnością Józefa Tomasika. Tutaj przed rokiem 1939 działała Piekarnia parowa Albina Kierczyńskiego, która zaczęła funkcjonować w 1900 roku. Kierczyński był znanym członkiem Związku Cechów Piekarskich województwa lwowskiego. Piekarnia ta, pomimo burzliwych czasów, przetrwała także po wojnie. Warto zaznaczyć, że budynek został wpisany do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka w 2015 roku.

Pod numerem 4 również znajduje się budynek objęty ochroną zabytków, który również został uwzględniony w publikacji gminnego rejestru w 2015 roku. W pierwszej połowie XX wieku zamieszkiwała tutaj rodzina Bezuchów, na czoło której wysuwali się August Bezuch oraz jego synowie Jan oraz Zygmunt.

Wpis do rejestru zabytków obejmuje także budynek pod numerem 7, który również przeszedł tę procedurę, potwierdzając jego wartość historyczną. Budynek pod numerem 16, ul. Walerego Wróblewskiego 16, został z kolei włączony do zaktualizowanego rejestru w 1972 roku, co świadczy o jego istotnej roli w architekturze i historii Sanoka.

Interesującym obiektem był budynek mieszczący Ochronkę, która była efektem działań Galicyjskiego Zgromadzenia Sióstr Służebniczek NMP ze Starej Wsi oraz żeńskiej Szkoły Podstawowej im. Św. Kingi, znajdujący się pod numerem 5, który istniał aż do 2007 roku. W przeróżnych latach z kolei, Towarzystwo Polskiej Ochronki Dzieci Chrześcijańskich pod przewodnictwem Jana Misiewicza miało tu swoją siedzibę. Po wyburzeniu budynku, miejsce to zajęły sprzęty PGNiG w Sanoku. O tej sytuacji wspomniał poeta Janusz Szuber w swoim utworze z 2008 roku pt. Dziura w serze. Pustka, który znajduje się w tomiku poezji Wpis do ksiąg wieczystych z 2009.

Na tym terenie można znaleźć również kilka interesujących elementów małej architektury, takich jak:

  • Rzeźba św. Józefa powstała około 1932 roku, która została usunięta podczas II wojny światowej, a potem przeniesiona na miejsce znajdujące się przy ulicy Adama Mickiewicza 38 oraz obok nowej siedziby Domu Dziecka, usytuowanej w internacie przy Zespole Szkół nr 4 im. Króla Kazimierza Wielkiego, ul. Sadowa 21.
  • Kapliczka z figurą Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej, poświęcona 21 czerwca 1947 roku przez ks. Władysława Zulaka. Figura znajduje się na postumencie i ma zadaszenie, a na tablicy znajduje się inskrypcja, że została ufundowana przez Cecylię Greczner, wieloletnią dyrektorkę Szkoły im. Świętej Kingi. W latach 2008-2009 kapliczka została odnowiona przez PGNiG Oddział w Sanoku.
  • Tablica upamiętniająca wmurowanie kamienia węgielnego z 29 lipca 1900 roku, dotycząca „ochronki” – domu dziecka, prowadzonego przez Galicyjskie Zgromadzenie Sióstr Służebniczek NMP ze Starej Wsi. W październiku 2009 roku sanocki oddział PGNiG ustanowił tablicę w miejscu, gdzie niegdyś mieścił się budynek, a w chwili obecnej znajduje się tam nieruchomość należąca do przedsiębiorstwa.

Na końcu wspomnianej ulicy, obecnie pod adresem ul. Juliusza Słowackiego 24, znajduje się Ochronka im. Dzieciątka Jezus. Prowadzące ją siostry służebniczki były w 1931 roku zarejestrowane pod adresem Antoniego Małeckiego 17/18. Przed rokiem 1939 przy ulicy A. Małeckiego swoją działalność prowadził również inż. Wilhelm Łukasiewicz, mierniczy przysięgły, a także stolarz Ludwik Dziuban. W drugiej połowie XX wieku, przy ulicy Walerego Wróblewskiego, mieszkał Józef Rolski.

Przypisy

  1. Andrzej Romaniak: Sanok. Fotografie archiwalne – Tom III. Samorząd, oświata, organizacje, instytucje. Katalog zbiorów. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2018, s. 284, 286. ISBN 978-83-60380-41-3.
  2. Edward Zając, Organizacje o charakterze gospodarczym, społecznym, kulturalnym i sportowym / Pomiędzy wojnami światowymi 1918–1939, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 603.
  3. Krystyna Chowaniec: W latach powojennych. Oświata i szkolnictwo. Szkoły podstawowe. Szkoła Podstawowa nr 2. W: Feliks Kiryk (red.): Sanok. Dzieje miasta. Kraków: Secesja, 1995, s. 867. ISBN 83-86077-57-3.
  4. Artur Bata. Działalność Powiatowego Konserwatora Zabytków w Sanoku w 1972 r.. „Materiały Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku”. 17-18, s. 92, 1973. Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku.
  5. Edward Zając: Szkice z dziejów Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1998, s. 13. ISBN 83-909787-0-9.
  6. Zarządzenie Burmistrza Miasta Sanoka nr 42/2015 z 9 marca 2015. bip.um.sanok.pl, 09.03.2015 r. s. 2. [dostęp 20.10.2016 r.]
  7. Nasza „buda”. W: Stefan Stefański: Kartki z przeszłości Sanoka. Sanok: Oficyna Wydawnicza Miejskiej Biblioteki Publicznej w Sanoku, 2005, s. 52. ISBN 83-919470-9-2.
  8. Borys Łapiszczak: Sanok w Galicji i Lodomerii (Judaika) na dawnej pocztówce i fotografii. Cz. XII. Sanok: Poligrafia, 2009, s. 36. ISBN 83-918650-6-1.
  9. Andrzej Romaniak: Sanok. Fotografie archiwalne – Tom I. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2009, s. 334, 366. ISBN 978-83-60380-26-0.
  10. Janusz Szuber: Wpis do ksiąg wieczystych. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2009, s. 48. ISBN 978-83-08-04294-6.
  11. Edward Zając: VII. Między wojnami. 2. Przemysł. W: Życie gospodarcze ziemi sanockiej od XVI do XX wieku. Sanok: Stowarzyszenie Inicjowania Przedsiębiorczości, 2004, s. 183. ISBN 83-914224-9-6.
  12. Ochronka im. Dzieciątka Jezus. powiat-sanocki.nf.pl. [dostęp 23.09.2016 r.]. [zarchiwizowane z tego adresu (21.10.2016 r.)].
  13. Borys Łapiszczak: Sanok w dawnym Województwie Lwowskim na starej pocztówce i fotografii. Cz. IX. Sanok: Poligrafia, 2006, s. 122. ISBN 83-918650-3-7.
  14. Borys Łapiszczak: Sanok w dawnym Województwie Lwowskim na starej pocztówce i fotografii. Cz. IX. Sanok: Poligrafia, 2006, s. 121. ISBN 83-918650-3-7.
  15. Co ze świętym Józefem, Tygodnik Sanocki, nr 27 (713) z 08.07.2005 r., s. 6.
  16. Zofia Bandurka: Wykaz imienny zaproszonych i obecnych na Zjeździe – przygotowała mgr Zofia Bandurkówna. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 143.
  17. Ludwik Glatman. Nowe nazwy ulic Wielkiego Sanoka (dokończenie). „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 2, Nr 36 z 31.08.1913 r.
  18. Strejk kowali. „Gazeta Sanocka”, s. 3, Nr 68 z 16.04.1905 r.
  19. Władysław Stachowicz. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950-1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 137, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X.
  20. Książka telefoniczna. 1939. s. 706. [dostęp 20.07.2015 r.]
  21. Amtliches Fernsprechbuch für den Distrikt Warschau (Urzędowa Książka Telefoniczna dla Dystryktu Warschau 1942). Warszawa: Deutsche Post Osten (Niemiecka Poczta Wschód), 1942, s. 125.
  22. Ochronka im. Dzieciątka Jezus. krs-online.com.pl. [dostęp 23.09.2016 r.]

Oceń: Ulica Generała Władysława Sikorskiego w Sanoku

★★★★★
Średnia ocena:4.53 Liczba ocen:10