Ulica Henryka Sienkiewicza w Sanoku

Ulice i place

Ulica Henryka Sienkiewicza, zlokalizowana w Śródmieściu Sanoka, to ważny element miejskiego krajobrazu. W historycznych czasach teren, na którym obecnie przebiega ta ulica, był zajęty przez ogrody należące do fundacji działającej na rzecz szpitala.

Urok ulicy Henryka Sienkiewicza doceniono w 1913 roku, kiedy to nadano jej imię znanego polskiego pisarza, a jej trasa została wyznaczona od skrzyżowania z ulicą Tadeusza Kościuszki, kierując się na południe, aż do przejazdu kolejowo-drogowego przy stacji Sanok Miasto. W tym miejscu ulica przechodzi w Bartosza Głowackiego, która w przeszłości obejmowała zasięg ulicy H. Sienkiewicza.

Rozwój infrastruktury tej ulicy był ściśle związany z powstaniem stacji kolejowej Sanok Miasto oraz budową siedziby Dyrekcji Skarbu, co znacznie wpłynęło na dynamiczny rozwój okolicy.

Interesującym epizodem w historii tej ulicy jest okres II wojny światowej, kiedy to w trakcie niemieckiej okupacji przemianowano ją na Bergstrasse. Mimo tych dramatycznych wydarzeń ulica nadal pozostaje istotnym punktem w układzie urbanistycznym Sanoka.

Ulica Henryka Sienkiewicza znajduje się w obrębie rzymskokatolickiej parafii Przemienienia Pańskiego w Sanoku. Dodatkowo dostępne są do niej linie autobusowe nr 1, 7, 29 oraz 38, które obsługuje MKS w Sanoku, co czyni ją dobrze skomunikowanym miejscem w mieście.

Zabudowa

– Obiekt biurowy znajdujący się pod numerem 1 został oddany do użytku w 1987 roku, a prace budowlane przeprowadziło Sanockie Przedsiębiorstwo Budowlane. W budynku tym swoje siedziby miały m.in. Urząd Skarbowy, Powszechna Spółdzielnia Spożywców w Sanoku oraz Sanocka Spółdzielnia Mieszkaniowa.

– Przed rokiem 1939 w budynku pod numerem 1 funkcjonowała Kasa Chorych.

– W sąsiedztwie znajduje się Kamienica pod numerem 2.

– Kamienica przy numerze 3, która wcześniej była własnością rodziny Słuszkiewiczów, była miejscem zamieszkania ostatniego burmistrza przedwojennego Sanoka, Maksymiliana Słuszkiewicza. W 1931 roku budynek przeszedł w ręce rodziny Sameckich. W drugiej połowie XX wieku żyły tam siostry Czesława (z domu Szczepkowska) oraz Zygmunta, które pochodziły z rodu Słuszkiewiczów. Budynek ten został wpisany do gminnego rejestru zabytków Sanoka w 2015 roku.

– Pod numerem 4 usytuowany jest blok mieszkalny, należący do służby zdrowia.

– Właściwie znany jako budynek numer 5, początkowo był własnością rodziny Rylskich, a później mieściła się w nim Dyrekcja Skarbu, Powiatowa Komenda Policji Państwowej, Urząd Skarbowy, Gestapo oraz areszt śledczy StaPo. W budynku działały także Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego oraz Komenda Milicji Obywatelskiej. To miejsce również zostało wpisane do gminnego rejestru zabytków w 2015 roku.

– W 1931 roku budynek z numerem 6 był własnością dr Władysława Królickiego. W 1938 roku adwokat dr Eugeniusz Szatyński był przypisany do numeru 6.

– Blok mieszkalny pod numerem 7 w czasach PRL-u gościł bar „Express”. W jego parterowych lokalach dziś znajdują się różne obiekty handlowe oraz Jadłodajnia Towarzystwa Pomocy im. św. Brata Alberta, która została otwarta 12 grudnia 1991 roku.

– Znajdująca się pod numerem 8 kamienica była własnością rodziny Gilewiczów, a w przeszłości zamieszkiwał w niej lekarz dr Adam Gilewicz oraz adwokat dr Izasław Fell.

– Kamienica oznaczona numerem 10 była w gestii Zeńczaka.

– Adres pod numerem 12 jeszcze w latach 20. XX wieku był miejscem, gdzie organizowano festyny oraz różne imprezy rozrywkowe. W 1938 roku znajdowała się w tym miejscu pracownia kupiecka Gimnazjum Kupieckiego. Później, od 1950 roku, rozpoczęto budowę siedziby dyrekcji oraz administracji Sanockiego Kopalnictwa Nafty i Gazu, której obszar został przekazany przez miasto Sanok na 80 lat w formie dzierżawy. W nowym gmachu pod numerem 12 swoją działalność rozpoczął Oddział w Sanoku PGNiG S. A.

– Dom pod numerem 15 pierwotnie figurował pod numerem konskrypcyjnym 814, zamieniając się później w adres ul. numerem 9. W budynku tym mieszkał Ksawery Korab-Brzozowski (1856-1931), radca sądowy oraz sędzia, a także Helena Kłobukowska (1871-1954) będąca jego właścicielką w 1931 roku. Zamieszkiwały tutaj również ich dzieci: Wacław (ur. 1892), Władysław (ur. 1895), Witold (ur. 1899) – żołnierze artylerii Wojska Polskiego, oraz Helena (1903-1938, po mężu Romer) i Maria. Jerzy Adamski, mąż Marii, był późniejszym posiadaczem budynku aż do 1939 roku, kiedy dom figurował już pod numerem 9. Na fasadzie budynku pozostaje herb rodu Brzozowskich.

– Pod numerem 20 znajduje się kolejny dom.

– Budynek również pod numerem 20, gdzie funkcjonują różne podmioty usługowo-handlowe.

Przypisy

  1. Andrzej Radzik: Sanockie Przedsiębiorstwo Budowlane lata 1978-1993. W: Budownictwo. Sanockie Przedsiębiorstwo Ceramiki Budowlanej. Sanockie Przedsiębiorstwo Budowlane. Sanok: 2014, s. 143. ISBN 978-83-934513-6-4.
  2. Józef Baszak: Powstanie i rozwój Sanockiego Przedsiębiorstwa Budowlanego (1950-1978). W: Budownictwo. Sanockie Przedsiębiorstwo Ceramiki Budowlanej. Sanockie Przedsiębiorstwo Budowlane. Sanok: 2014, s. 64. ISBN 978-83-934513-6-4.
  3. Janusz Szuber: Mojość. Sanok: Oficyna Wydawnicza Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 2005, s. 6. ISBN 83-919470-8-4.
  4. Adam Romaniak: Sanok. Fotografie archiwalne – Tom I. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2009, s. 356. ISBN 978-83-60380-26-0.
  5. Alojzy Zielecki, Struktury organizacyjne miasta, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 367, 372.
  6. Stanisław Węcławik: Pierwsze wielkie wychowanków spotkanie. W: Księga pamiątkowa (obchodów 100-lecia Gimnazjum oraz I Liceum Ogólnokształcącego w Sanoku). Sanok: 1980, s. 128.
  7. Adam Fastnacht: Zarys dziejów Sanoka. W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888-1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 42.
  8. Władysław Stachowicz: Życie gospodarcze. Czasy industrializacji 1949–1956. W: Sanok. Dzieje miasta. Kraków: Secesja, 1995, s. 821. ISBN 83-86077-57-3.
  9. Urząd Skarbowy w Sanoku. bip.gov.pl. [dostęp 29.07.2015 r.]
  10. Powszechna Spółdzielnia Spożywców w Sanoku. psssanok.pl. [dostęp 29.07.2015 r.]
  11. Sanocka Spółdzielnia Mieszkaniowa. sm.sanok.pl. [dostęp 29.07.2015 r.]
  12. Sanok. Wykaz placówek udzielających pomocy podczas mrozów i nie tylko. esanok.pl. [dostęp 29.07.2015 r.]
  13. O dzielnicy. sanoksrodmiescie.pl. [dostęp 20.08.2015 r.]
  14. Książka telefoniczna. 1939. s. 706. [dostęp 26.05.2015 r.]
  15. Zarządzenie Burmistrza Miasta Sanoka nr 42/2015 z 9 marca 2015. bip.um.sanok.pl, 09.03.2015 r. s. 2. [dostęp 19.10.2016 r.]
  16. Andrzej Romaniak: Sanok. Fotografie archiwalne – Tom I. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2009, s. 352. ISBN 978-83-60380-26-0.
  17. Wojciech Sołtys. Sanockie w okresie I wojny światowej w relacjach pamiętnikarzy i w prasie. „Rocznik Sanocki”. Tom VII, s. 63, 1995. ISSN 0557-2096.
  18. Edward Zając. Zostało ich tak niewiele. „Gazeta Bieszczadzka”, s. 8, Nr 9 (136) z 09.05.1997 r.
  19. Sanockie dworki. W: Edward Zając: Szkice z dziejów Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1998, s. 214-215. ISBN 83-909787-0-9.
  20. Ludwik Glatman. Nowe nazwy ulic Wielkiego Sanoka. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. Nr 36, s. 2, 31.08.1913.
  21. Skorowidz powiatu sanockiego. Wydany na podstawie dat zebranych w roku 1911. Sanok: 1911, s. 42.
  22. Spis Abonentów sieci telefonicznych Państwowych i Koncesjonowanych w Polsce na 1938 r.. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo „Polska Poczta, Telegraf i Telefon”, 1938, s. 622.

Oceń: Ulica Henryka Sienkiewicza w Sanoku

★★★★★
Średnia ocena:4.92 Liczba ocen:6