Ulica Romualda Traugutta w Sanoku

---

Historia

W procesie transformacji nazw ulic w Sanoku, w 1913 roku, zdecydowano o nadaniu nazwy Królewskiej dla fragmentu biegnącego od ulicy Zamkowej aż do Królewskiej Studni, znajdującej się na trasie Sanok – Mrzygłód. Ta nomenklatura przetrwała przez wiele lat, osiągając swoją stabilność w okresie II Rzeczypospolitej.

Zgodnie z uchwałą z 20 grudnia 1932 roku, podjętą przez radę miejską Sanoka, miało nastąpić przekształcenie kilku nazw ulic, w tym przemianowanie Królewskiej na Wójtostwo. Jednak te zmiany ostatecznie nie zostały zrealizowane.

W 1951 roku w ramach kolejnych modyfikacji, postanowiono o przekształceniu ulicy Królewskiej na ulicę Romualda Traugutta. W latach 70. XX wieku, w obszarze dzielnicy Wójtostwo, trwała budowa bloków mieszkalnych w ramach osiedla Traugutta, realizowanego przez Sanockie Przedsiębiorstwo Budowlane.

W 1989 roku, na mocy uchwały Miejskiej Rady Narodowej w Sanoku, zmieniono nazwę dzielnicy osiedla Traugutta na Wójtostwo, przy czym sama nazwa ulicy została wówczas utrzymana bez zmian.

W związku z włączeniem do Sanoka obszaru dotychczasowego terenu sołectwa Trepcza z dniem 1 stycznia 2023, ulica Romualda Traugutta została przedłużona.

Zabudowa

Na ulicy Romualda Traugutta w Sanoku znajdujemy wiele interesujących budynków oraz miejsc o znaczeniu historycznym.

Jednym z nich jest dom pod numerem 1, który zyskał status zabytku i został zapisany w gminnym rejestrze zabytków miasta Sanoka.

Kolejny obiekt to budynek, niegdyś znany jako Zajazd przy numerze 3, który również figuruje w wojewódzkim oraz gminnym rejestrze zabytków miasta Sanoka.

Od strony wschodniej ulicy natrafimy na Stadion MOSiR „Wierchy” w Sanoku, który przylega do niej, stanowiąc ważny punkt w tej lokalizacji.

Na numerze 9 zlokalizowany jest pawilon, funkcjonujący jako przestrzeń usługowo-handlowa. Miejsce to znane jest większości mieszkańców jako „Alfa”, w którym znajduje się Oddział Poczty Polskiej (UP 3) oraz Osiedlowy Dom Kultury (ODK) „Puchatek” Sanockiej Spółdzielni Mieszkaniowej (SSM).

W obrębie ulicy Romualda Traugutta oraz Mikołaja Kopernika znaleźć można również trzy rzeźby plenerowe stworzone w 1986 roku przez studentów Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Prace te miały miejsce dzięki organizacji fabryki Autosanu.

Dom pod numerem 17, znany wcześniej jako „Czerwony Domek”, był pierwotnie siedzibą rodziny Ryniak. Po wpisaniu do gminnego rejestru zabytków, budynek ten stał się miejscem spotkań harcerzy z Hufca ZHP Sanok. W obiekcie mieści się także Filia nr 3 (Wójtostwo) Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku.

Na rogu ulic Romualda Traugutta i Armii Krajowej znajduje się kapliczka upamiętniająca Jasnogórskie Śluby Narodu Polskiego. Znajdziemy na niej inskrypcję, która brzmi: „Wielka Boga – Człowieka Matko”. Historię tej kapliczki można połączyć z 350. rocznicą ślubów Jana Kazimierza oraz 50. rocznicą Ślubów Jasnogórskich, kiedy to mieszkańcy osiedla oraz parafia Podwyższenia Krzyża Świętego postanowili ją odnowić w 2006 roku.

Warto również wspomnieć o nieistniejącym już domu, który dawniej znajdował się na ulicy Królewskiej pod numerem 16 i był domem Antoniego Żubryda z jego rodziną.

Kolejny zniknięty budynek to ten położony pierwotnie przy ulicy Królewskiej pod numerem 19, zamieszkiwany przez Kazimierę Jahn oraz jej rodzinę. Piastowała ona również rolę matki Wojciecha.

Nieistniejąca kamienica, która przed laty stała pod numerem 29 na ulicy Królewskiej, została nabyta przez Marię i Franciszka Lurskich w latach 30. XX wieku. W czasie II wojny światowej, Maria Lurska ukrywała w swoim domu Żydów oraz uczestników konspiracji, w tym Antoniego Żubryda, a także siostrzeńca, Romana Bańkowskiego. Po zakończeniu wojny ich dom pełnił rolę schronienia dla wielu osób potrzebujących pomocy.

Budowla istniała pod adresem ul. R. Traugutta 31, jednak w wyniku wywłaszczenia przez władze komunistyczne w PRL utracili oni swoją kamienicę.

Również dom pod numerem 35, gdzie mieszkała Katarzyna Trznadel z rodziną, jest miejscem pamięci, które sięga lat wcześniejszych.

Inną interesującą przestrzenią jest ogród jordanowski, który zajmuje ok. 2 ha powierzchni i powstał w latach 70. XX wieku. Ogród jest otoczony przez ulicę Jana Pawła II, ul. Mariana Langiewicza, ul. Romualda Traugutta oraz ul. Wiśniowa. Został oddany do użytku w 1978 roku przez Spółdzielnię Mieszkaniową „Bieszczady” w Sanoku.

Dom pod numerem 25 był niegdyś zamieszkiwany przez osoby żydowskiej narodowości, a w jego murach mieszkał Kalman Segal.

Oprócz tych budowli na wspomnianej ulicy, była także siedziba kpt. Bolesława Jusa, którego dom został zniszczony przez Niemców po wkroczeniu do Sanoka.

Po II wojnie światowej, Mieczysław Godula postawił pamiątkowy krzyż przy swoim domu na znak wdzięczności za powrót z niemieckiego obozu.

Na koniec warto zaznaczyć, że w dniu 25 sierpnia 2022 roku, Rada Miasta Sanoka podjęła uchwałę ustanawiającą Bulwar Sybiraków przy ul. Białogórskiej i Traugutta. Uroczystość odsłonięcia pomnika upamiętniającego mieszkańców ziemi sanockiej, którzy zostali wywiezieni w głąb ZSRR odbyła się 10 listopada 2023 roku.

---

Oceń: Ulica Romualda Traugutta w Sanoku

---