Maurycy Drewiński

Medycyna i zdrowie

Maurycy Michał Drewiński, urodzony 22 września 1845 roku w malowniczym Sanoku, to postać, która zapisała się w historii Polski jako lekarz i społecznik. Jego działalność miała znaczący wpływ na lokalną społeczność, a jego osiągnięcia jako doktor wszelkich nauk lekarskich świadczą o jego wszechstronności i zaangażowaniu.

Wielki umysł Drewińskiego, który zmarł 1 października 1916 roku w tym samym mieście, pozostawił po sobie ślad w historii medycyny i życia społecznego regionu.

Życiorys

Maurycy Michał Drewiński przyszedł na świat w Sanoku około 1845 roku. Był jednym z pięciorga potomków Szymona Drewińskiego, który przybył z Mateuszem Beksińskim do Galicji z terytoriów zaboru rosyjskiego po niepowodzeniu powstania z 1831 roku. Szymon, pracując jako szynkarz lub oberżysta, pełnił także rolę miejskiego radnego. Zmarł w 1875 roku w wieku 64 lat. Matką Maurycego była Klara z domu Witowska, wdowa, która pochodziła z szanowanego rodu Rylskich, posiadającego majątki w Berezce i Hoczwi. Klara zmarła w 1872 roku w wieku 64 lat. W rodzinie Drewińskich było także rodzeństwo: Mikołaj Teofil (ur. 1837), Franciszka Teresa (ur. 1839), Marianna Agnieszka (ur. 1842), Sabina Franciszka (ur. 1843, zm. 1922), Teodozja (1848–1941, nauczycielka w Sanoku) oraz Eleonora. Na tragiczne wydarzenia w życiu rodziny wpłynęły przedwczesne zgonie rodziców oraz samobójstwo jednego z braci.

Rodzina zamieszkiwała w skromnym drewnianym domu przy ówczesnej ulicy Zielonej (obecnie ulica Jana III Sobieskiego), naprzeciwko budynku przy ul. Teofila Lenartowicza 2, który został zburzony w latach 70. XX wieku, ustępując miejsca nowym budowlom. Maurycy zyskał przydomek „Mosio”, nadany przez bliskich.

W roku 1867 Maurice zdał maturę w C. K. Gimnazjum w Przemyślu. Następnie przebiegł długą drogę edukacyjną, kończąc studia medyczne na Uniwersytecie Wiedeńskim, co zaowocowało uzyskaniem tytułu doktora wszelkich nauk lekarskich. Na przełomie XIX i XX wieku pełnił funkcję miejskiego lekarza w Sanoku. W dniu 18 listopada 1886 roku Rada Miejska powołała go na lekarza ordynującego w Szpitalu Powszechnym, gdzie poprzez swoje zdolności awansował na prymariusza po śmierci Mieczysława Skalskiego. Wkrótce potem, do około 1897 roku, pełnił rolę kierownika tego szpitala. Ponadto, zarządzał Kasa Chorych oraz pracował jako lekarz w Fabryce Maszyn i Wagonów w Sanoku.

W 1888 roku, zyskał tytuł sędziego przysięgłego w Przemyślu na czteroletnią kadencję. Angażował się w lokalne struktury, będąc członkiem Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego oraz Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” (udzielał się aktywnie w latach 1890, 1906 oraz 1912). Zainteresowania społeczne poprowadziły Maurycego do objęcia funkcji prezesa Czytelni Mieszczańskiej w Sanoku, która mieściła się w budynku Ramerówka, a także do aktywnego uczestnictwa w Towarzystwie Bursy.

Działalność społeczna Maurycego była szczególnie widoczna w kontekście ruchu robotniczego, gdzie był członkiem Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej Galicji i Śląska Cieszyńskiego. W 1912 roku objął prezesurę lokalnego oddziału Związku Strzeleckiego. Jego wybór na radnego Rady Miejskiej w Sanoku nastąpił 22 października 1903 roku, a jego aktywność na posiedzeniach była zauważalna i ceniona. Działał także jako współorganizator zjazdu delegatów ochotniczych straży pożarnych, mającego miejsce w Sanoku w dniach 23-25 lipca 1904 roku.

Do 1916 roku zamieszkiwał w kamienicy w północno-wschodniej części sanockiego rynku (aktualnie ul. Rynek 12), gdzie na parterze prowadził gabinet lekarski. Podczas pierwszej wojny światowej, jako lekarz, pracował w szpitalu zakaźnym c. i k. armii w Jarosławiu, a w 1916 roku został odznaczony przez arcyksięcia Franciszka Salwatora odznaką honorową Czerwonego Krzyża II klasy z dekoracją wojenną. Ostatecznie, zmarł 1 października 1916 roku w Sanoku. Jego kremacja miała miejsce 3 października, a prochy spoczęły w grobowcu rodzinnym na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej w Sanoku.

W życiu osobistym, jego żoną była Bolesława Antonina z domu Kronstein, urodzona około 1866 roku, zmarła 21 maja 1895 roku na zapalenie płuc. Zgodnie z informacjami Jana Szubera, Bolesława, pochodząca z Transylwanii, dla małżeństwa z Maurycym zmieniła nazwisko i wyznanie. Ich potomkami byli Emil Mieczysław (ur. 30 listopada 1884, zmarły 22 sierpnia 1902 roku na zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych), Stanisława Włodzimiera (ur. 2 czerwca 1886, zmarł na tyfus 19 marca 1888), Wanda Aleksandra (ur. 13 października 1887, zmarła 3 grudnia 1887), Edward Maurycy oraz Bolesław Franciszek (ur. 1891). Bolesław z kolei, będąc podporucznikiem rezerwy żandarmerii Wojska Polskiego, został komisarzem posterunku powiatowego Policji Państwowej w Brzozowie, a jego historia jest związana z oskarżeniem i skazaniem w 1933 roku w sprawie o zabójstwo Jana Chudzika. Z rodziny Drewińskich wywodził się także Janusz Szuber, który w swojej twórczości wielokrotnie odnosił się do postaci Maurycego; jego wiersze, jak te w tomikach takich jak Apokryfy i epitafia sanockie z 1995 roku, ukazują złożoność i niezwykłość postaci doktora Drewińskiego.

Przypisy

  1. Janusz Szuber: Rynek 14/1. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2016, s. 6. ISBN 978-83-08-06197-8.
  2. Marta Szramowiat. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X.
  3. Paweł Sebastiański, Bronisław Kielar: Wykazy członków Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku. Sanok: 2014, s. 141, 145, 147. ISBN 978-83-939031-1-5.
  4. Anna Sebastiańska: Członkowie TG „Sokół” w Sanoku 1889–1946. sokolsanok.pl, 29.11.2009 r.
  5. Andrzej Sulikowski: Epos sanocki Janusza Szubera. Szczecin: Volumina.pl, 2010, s. 293. ISBN 978-83-62355-59-4.
  6. Róża tożsamości. lenkowska.pl. [dostęp 20.06.2016 r.]
  7. Jakub Szubera: Apokryfy i epitafia sanockie. Sanok: 1995, s. 17.
  8. Księga chrztów 1882–1892. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 111.
  9. Księga Zmarłych 1904–1934 Sanok. T. J. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 267.
  10. Z Rady Miejskiej. „Gazeta Sanocka”, s. 2, Nr 48 z 27.11.1904 r.
  11. Sprawozdanie Dyrekcji C. K. Gimnazyum w Przemyślu za rok szkolny 1894. Przemyśl: 1894, s. 130.
  12. Księga uchwał Rady Miejskiej w Sanoku od 22.11.1900 - 4.02.1907. sanockabibliotekacyfrowa.pl. s. 171-172. [dostęp 13.12.2021 r.]
  13. Skorowidz powiatu sanockiego wydany na podstawie dat zebranych w roku 1911. Sanok: 1911, s. 42.
  14. Kronika. Bursa Jubileuszowa. „Gazeta Sanocka”, s. 4, Nr 40 z 3.10.1904 r.
  15. Janusz Szuber: Pianie kogutów. Kraków: Wydawnictwo „Znak”, 2008, s. 54-55. ISBN 978-83-240-0941-1.
  16. Księga zmarłych 1855–1878 Sanok. Sanok: Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 344.
  17. Księga Zmarłych 1975–1995 Sanok. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 144.
  18. Indeks do ksiąg zmarłych od roku 1914. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. D 1916.
  19. Wiersz Janusza Szubera pt. Protoplaści. Janusz Szuber: Apokryfy i epitafia sanockie. Sanok: 1995, s. 26.
  20. Księga chrztów 1836–1857. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 158.
  21. O mord w Brzozowie (sprawozdanie z procesu przed sądem przysięgłych w Sanoku). Lwów: 1933, s. 5.
  22. Wybory do Rady Miejskiej. „Gazeta Sanocka”, s. 2, Nr 168 z 17.03.1907 r.

Oceń: Maurycy Drewiński

★★★★★
Średnia ocena:4.57 Liczba ocen:11