Zenon Różewicz (lekarz)

---

Życiorys

Zenon Karol Różewicz przyszedł na świat 12 października 1891 roku w Sanoku. Był wspomnieniem po swoim ojcu Karolu, który był artystą malarzem w latach 1864-1903, oraz matce Józefie Anieli z domu Ullsperger. Jego rodzeństwo obejmowało Jana Stefana, inżyniera, Michała Romana, który zmarł w dzieciństwie, oraz Jadwigę Teresę, która przyszła na świat w 1894 roku. Warto dodać, że ojcem chrzestnym zarówno Jana, jak i Zenona Różewiczów był Aleksander Piech, znany brązownik z Sanoka. W początkowych latach XX wieku mieszkał wraz z matką i rodzeństwem przy ulicy Jagiellońskiej w Sanoku.

Aby zdobyć wykształcenie, uczęszczał do C. K. Gimnazjum w Sanoku, gdzie w 1909 roku ukończył VIII klasę, a nawet zdał egzamin dojrzałości z wyróżnieniem. W czasie jego edukacji w jego klasie znaleźli się również tacy uczniowie jak Karol Friser, Jakub Mikoś, Władysław Owoc, Jan Scherff, Stanisław Sinkowski, Zygmunt Wrześniowski, oraz Karol Zaleski. W 1910 roku uchwałą Rady Miejskiej w Sanoku został uznany za przynależnego do gminy Sanok. Po zakończeniu nauki, w 1915 roku, ukończył studia medyczne we Lwowie, zdobywając tytuł doktora.

W trakcie I wojny światowej został powołany do służby w C. K. Armii, a 1 listopada 1915 roku został mianowany na stanowisko nadlekarza, które pełnił aż do 1918 roku, pracując w Szkole Aplikacyjnej Lekarzy Wojskowych. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został skierowany do Szpitala Okręgowego w Krakowie. W grudniu 1919 roku przeniesiono go do szpitala wojskowego w Dziedzicach, w którym to służył do 1922 roku. Dnia 1 czerwca 1921 roku, w stopniu kapitana, był przypisany do Szpitala Etapowego Nr 61. Brał również udział w udzielaniu pomocy medycznej podczas powstań śląskich. W 1923 oraz 1924 roku pełnił służbę w rezerwie 8 Batalionu Sanitarnego z Torunia, zaś w 1934 roku był przypisany do kadry zapasowej 8 Szpitala Okręgowego, figurował w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień w Bielsku.

Od 1922 roku rozpoczął pracę jako lekarz zakładowy w Kopalni Węgla Kamiennego „Silesia” oraz Fabryce Zapałek „Silesia”. Specjalizując się w chirurgii, w późniejszym czasie zaczął także praktykować jako rentgenolog. W połowie lat 20. pracował jako lekarz w Żebraczy pod Czechowicami. Został aktywnym członkiem Związku Gospodarczego Lekarzy Polaków na Śląsku oraz Śląskiej Okręgowej Izby Lekarskiej. Przez lata 30. zasiadał w radzie lekarskiej przy dyrekcji Ubezpieczalni Społecznej w Bielsku na Śląsku. Przed 1939 rokiem był lekarzem w Czechowicach-Dziedzicach, a jego numer w ewidencji pacjentów wynosił 454.

W międzywojennym okresie współpracował i przyjaźnił się z mjr. dr. Bronisławem Wachulskim, innym lekarzem wojskowym. W 1921 roku ożenił się z Julią Celta, pielęgniarką, z którą miał syna Zenona, urodzonego w 1921 roku, który później został funkcjonariuszem Milicji Obywatelskiej.

Po wybuchu II wojny światowej Zenon Różewicz w czasie kampanii wrześniowej udał się do Warszawy. Po wejściu w życie niemieckiej okupacji powrócił do swojego miejsca stałego zamieszkania, gdzie brał udział w ceremoniach ku czci powstańców śląskich na cmentarzu w Dziedzicach w dniu 1 listopada 1939 roku. Zaledwie tydzień później, 7 listopada 1939 roku, znalazł się w gronie 75 osób aresztowanych przez Niemców w Czechowicach oraz w okolicy. Jak wspomina Leopold Piesko, doktor Różewicz został zatrzymany razem z trzema harcerzami, zaś przyczyną jego aresztowania było rzekome przechowywanie munduru żołnierza Wojska Polskiego. Niestety, 13 listopada 1939 roku, w zbiorowej egzekucji, Różewicz został zamordowany, będąc jednym z pięciu ofiar, które w tym dniu straciły życie na tzw. Kornowej Kępie w Starym Bielsku, miejscu znanym również jako lasek starobielski.

Upamiętnienie

W dniu 23 września 1945 roku, w wyniku zakończenia działań wojennych, przeprowadzono ekshumację ofiar zbrodni. Ich szczątki zostały pochowane w zbiorowym grobie wojennym, który znajduje się na cmentarzu parafii Najświętszej Maryi Panny Wspomożenia Wiernych w Dziedzicach, zlokalizowanej przy ul. Legionów 5. Na tym samym cmentarzu złożono także ciało jego syna Zenona, który zmarł tragicznie 2 października 1946 roku oraz żony Julii, żyjącej w latach 1896-1965.

W 60. rocznicę śmierci doktora, na ścianie domu, w którym niegdyś mieszkał, przy ulicy Nad Wisłą 1 w Czechowicach-Dziedzicach, odsłonięto tablicę pamiątkową jego osoby. Ponadto, przy ulicy Warszawskiej w Bielsku-Białej, wzniesiono obelisk ku pamięci ofiar egzekucji, które miały miejsce 13 listopada 1939 roku.

Odznaczenia

Zenon Różewicz, jako wybitny lekarz, otrzymał liczne odznaczenia, które świadczą o jego zasługach oraz oddaniu w służbie społecznej i wojskowej.

• Srebrny Krzyż Zasługi, przyznany 15 września 1938 roku, za wybitne osiągnięcia w pracy w instytucjach ubezpieczeń społecznych,
• Srebrny Medal Zasługi Wojskowe, który był związany z wstążką Krzyża Zasługi Wojskowej z mieczami, otrzymany przed 1918 rokiem,
• Brązowy Medal Zasługi Wojskowe, również z wstążką Krzyża Zasługi Wojskowej, przyznany przed 1917 rokiem, z mieczami, które nadano mu przed 1918 rokiem.

---

Oceń: Zenon Różewicz (lekarz)

---