Bolesław Juliusz Drewiński, urodzony 2 kwietnia 1895 roku w Sanoku, był wybitnym polskim oficerem, który zasłynął wśród swoich współczesnych. Po zakończeniu kariery wojskowej, wkrótce po uzyskaniu stopnia podporucznika rezerwy w żandarmerii Wojska Polskiego, pełnił funkcję komisarza Policji Państwowej. Zmarł w 1936 roku, pozostawiając po sobie znaczący ślad w historii służb porządkowych w Polsce.
Życiorys
Bolesław Juliusz Drewiński przyszedł na świat 2 kwietnia 1895 roku w Sanoku. Jego rodowód sięga Szymona Drewińskiego, który osiedlił się w Galicji po 1831 roku, a także Klary z domu Witowskiej, znanej jako Klarysa, będącej wdową z ziemiańskiego rodu Rylskich, który miał posiadłości w Berezce i Hoczewie. Klarysa była córką Emila Rylskiego, właściciela majątku w Hoczwi. Jego ojcem był Maurycy Drewiński, lekarz, a matką – Bolesława Kronstein, pochodząca z Transylwanii, która zmarła 21 maja 1895 roku w wieku 28 lat. Bolesław miał także bratanka, Teodozję Drewińską, nauczycielkę. W 1896 roku jego rodzicami chrzestnymi zostali dr Tytus Lemer oraz ciotka Sabina Drewińska.
W wieku 14 lat, w 1909 roku, Bolesław ukończył III klasę C. K. Gimnazjum w Sanoku. Jako młody mężczyzna brał udział w wydarzeniach I wojny światowej, co zostało docenione licznymi odznaczeniami. Po wojnie, w Wojsku Polskim, awansował na stopień podporucznika rezerwy żandarmerii, a datę nadał mu 1 lipca 1925 roku. Jako funkcjonariusz Policji Państwowej, w 1920 roku osiągnął stopień podkomisarza. Od 1932 pełnił funkcję komendanta powiatowego PP w Brzozowie. W uznaniu jego służby, wielokrotnie był odznaczany. Według dokumentacji z 1934 roku, z tytułem podporucznika rezerwy WP, był przydzielony do Oficerskiej Kadry Okręgowej nr X w Przemyślu, gdzie pełnił również funkcje w Policji Państwowej.
W dniach od 18 do 26 września 1933 roku przed Sądem Okręgowym w Sanoku toczył się przeciwko niemu proces, w którym oskarżono go o nakłanianie wywiadowcy policyjnego Stefana Stankiewicza do usiłowania zabójstwa mjr. Władysława Owoca. Zamach, który miał być zrealizowany, zakończył się śmiercią Jana Chudzika, aktywisty narodowego, dnia 14 maja 1933 roku w Brzozowie. W toku tego incydentu Drewiński rzekomo miał zapewniać Stankiewicza, że sprawa nie zostanie wyjaśniona, nawet w razie zabójstwa. Przed sądem nie przyznał się do winy, twierdząc, że jego polecenie dotyczyło wyłącznie unieszkodliwienia, a nie zabicia Owoca. W przeciwieństwie do niego, Stankiewicz obarczył Drewińskiego odpowiedzialnością za zlecenie zabójstwa, co doprowadziło do skazania go na 5 lat więzienia, bez zawieszenia.
Obrońcą w tym procesie był Marian Konstanty Głuszkiewicz, który po ogłoszeniu wyroku zapowiedział kasację. W styczniu 1934 roku Sąd Najwyższy oddalił skargę, uznając Drewińskiego za moralnego sprawcę zbrodni. Po wyroku Bolesław Drewiński został aresztowany. W 1933 roku w Lwowie ukazała się publikacja zatytułowana O mord w Brzozowie, która relacjonowała przebieg procesu o zabójstwo Jana Chudzika. 2 lipca 1935 roku został usunięty z Policji Państwowej w drodze dyscyplinarnej.
Drewiński odbywał karę w więzieniu w Łomży. W trakcie osadzenia przekazywał swoim bliskim informacje o zastrzykach, które pogarszały jego stan zdrowia, co było dostrzegalne podczas wizyt. W więzieniu, rozpoznany przez innych osadzonych, został spoliczkowany przez zwolennika ruchu narodowego. Zmarł w połowie 1936 roku w trakcie odbywania kary. W tym czasie jego obrońca, mec. Głuszkiewicz, również zginął, co wzbudziło wiele kontrowersji – według różnych źródeł mogło to być spowodowane zatruciem lub zabójstwem. Jego ciało zostało pochowane w grobowcu rodziny Lewickich na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej w Sanoku.
Bolesław miał rodzeństwo, w tym Emil Mieczysław, Stanisław Włodzimierz, Wandę Aleksandrę, Edwarda Maurycego Bolesława Franciszka oraz Marię Helenę. Maria, urodzona w 1892 roku, poślubiła nauczyciela Stefana Lewickiego. Ich córką była Ewa, a wnukiem poeta Janusz Szuber. 15 sierpnia 1920 roku Bolesław ożenił się z Marią Lewicką, córką radcy sądowego Bronisława de Rogala Lewickiego. Po II wojnie światowej Maria Drewińska pracowała jako kancelistka, zmarła w 1982 roku.
Janusz Szuber po latach odniósł się do tragicznych wydarzeń związanych ze śmiercią Bolesława Drewińskiego w wierszu pt. Przedwiośnie 1935, który został opublikowany w tomiku poezji pt. Rynek 14/1.
Przypisy
- Wiersz Janusza Szubera pt. Rynek 14/1, zob. Janusz Szuber: Rynek 14/1. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2016, s. 6. ISBN 978-83-08-06197-8.
- Róża tożsamości. lenkowska.pl. [dostęp 20.06.2016 r.]
- Andrzej Sulikowski: Epos sanocki Janusza Szubera. Szczecin: Volumina.pl, 2010, s. 293. ISBN 978-83-62355-59-4.
- Moi najbliżsi 2003 ↓, s. 71-72.
- Księga Zmarłych 1975–1995 Sanok. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 79 (poz. 103).
- Księga Zmarłych 1975–1995 Sanok. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 144 (poz. 114).
- Indeks do Ksiąg Zaślubionych Parafii Przemienienia Pańskiego w Sanoku od roku 1911. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 96 (Tom J, poz. 40).
- Wiersz Janusza Szubera pt. Przedwiośnie 1935, zob. Janusz Szuber: Rynek 14/1. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2016, s. 6. ISBN 978-83-08-06197-8.
- M. N.. Ponure wspomnienie. „Warszawski Dziennik Narodowy”, s. 3, Nr 191 z 14.07.1936 r.
- Następstwa głośnej sprawy. „Gazeta Świąteczna”. Nr 30 (2895), s. 2, 26.07.1936 r.
- Stefan Stefański: Kartki z przeszłości Sanoka. Sanok: Oficyna Wydawnicza Miejskiej Biblioteki Publicznej w Sanoku, 2005, s. 27. ISBN 83-919470-9-2.
- Stefan Stefański: Cmentarze sanockie. Sanok: Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze. Oddział w Sanoku, 1991, s. 28.
- Krzysztof Kaczmarski. O mordzie w Brzozowie i procesie w Sanoku. „Tygodnik Sanocki”. Nr 39 (307), s. 11, 26.09.1997 r.
- Janusz Szuber. Epilog tzw. Sprawy brzozowskiej. „Tygodnik Sanocki”. Nr 40 (308), s. 4, 03.10.1997 r.
- Jak zamordowano ś.p. Chudzika i zraniono majora Owoca?. „Wieczór Warszawski”. Nr 266, s. 1, 18.09.1933 r.
- Wyrok w procesie o zamordowanie ś. p. Chudzika. „Szczerbiec”, s. 3, Nr 29 z 01.10.1933 r.
- Z sądów. O zajścia w Brzozowie. „Kurier Warszawski”. Nr 7, s. 11, 08.01.1934 r.
- Zatwierdzenie wyroku na b. komisarza policji Drewińskiego. „Polska 30-halerzówka”, s. 5, Nr 8 z 11.01.1934 r.
- Ciekawy okaz komisarza policji. Organizator mordu w Sanoku będzie sądzony w Warszawie. „Nowiny Codzienne”, s. 1, Nr 4 z 04.01.1934 r.
- Echa zabójstwa ś.p. Chudzika. „Orędownik Wielkopolski”, s. 4, Nr 52 z 06.03.1934 r.
- O mord w Brzozowie (sprawozdanie z procesu przed sądem przysięgłych w Sanoku). Lwów: 1933, s. 1-68.
- O mord w Brzozowie 1933 ↓, s. 4.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Romuald Ochęduszko | Feliks Stramik | Johann Ritter von Friedel | Janina Żubryd | Leon Wzorek | Józef Oczkowicz (1897–1955) | Jarosław Hnizdur | Kazimierz Stoy | Zygmunt Bezucha | Jan Drwięga | Adam Antoni Bratro | Stanisław Biega (major) | Mieczysław Mazurek (1912–2000) | Tadeusz Florczak | Józef Kisielewski (oficer) | Seweryn Böhm | Justyn Mackiewicz | Jan Rajchel (wojskowy) | Leopold Mielecki | Konrad NamieśniowskiOceń: Bolesław Drewiński