Izydor Stangenhaus, urodzony 16 maja 1875 roku w Sanoku, to postać z bogatą historią, której życie miało znaczący wpływ na rozwój farmacji oraz działalność wojskową w Polsce. Zmarł w 1926 roku, a jego dziedzictwo pozostaje istotne dla środowiska farmaceutycznego.
Jako farmaceuta oraz aptekarz, Stangenhaus wniósł istotny wkład w rozwój tej branży, a jego doświadczenia z okresu służby wojskowej dodają nowego wymiaru jego sylwetce.
Życiorys
Izydor Stangenhaus przyszedł na świat 16 maja 1875 roku w Sanoku. Pochodził z żydowskiej rodziny, a jego ojcem był Józef Stangenhaus, który pracował jako lekarz chirurg w szpitalu powszechnym w Sanoku. Matką Izydora była Adela. Miał rodzeństwo: Aleksandrę (Eliasza), która urodziła się w 1870 roku i była lekarzem, Emilię, urodzoną w 1873 roku, nauczycielkę muzyki we Lwowie oraz Maksymiliana, który przyszedł na świat w 1885 roku jako inżynier wojskowy.
W młodości Stangenhaus uczęszczał do C. K. Gimnazjum w Sanoku, które ukończył w 1893 roku, kończąc VI klasę. Następnie studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie zdobywał wiedzę z zakresu farmacji. Z początkiem 1896 roku, na mocy uchwały Rady Miejskiej w Sanoku, został uznany za przynależnego do gminy Sanok, co świadczy o jego aktywnym zaangażowaniu w życie lokalnej społeczności.
Był członkiem Galicyjskiego Towarzystwa Farmaceutycznego „Unitas”. Po zakończeniu jednorocznej służby w C. K. Armii, zyskał status akcesisty medykamentowego w rezerwie służby aptekarskiej. Pracował w aptece szpitala garnizonowego nr 3 w Przemyślu, wcześniej służąc w oddziale sanitarnym nr 1. W latach 1906-1914 pozostawał w rezerwie armii, a w listopadzie 1899 roku został przeniesiony do C. K. Obrony Krajowej w stopniu akcesisty medykamentowego.
W końcu grudnia 1906 roku został przydzielony do 18 pułku piechoty, gdzie służył do początku stycznia 1913 roku, kiedy ogłoszono jego zwolnienie z jednostki. W trakcie I wojny światowej w grudniu 1914 roku, za swoją wzorową służbę, otrzymał pochwałę od wyższego dowództwa armii. W maju 1915 roku został mianowany oficjałem medykamentowym w rezerwie obrony krajowej. W tym samym roku figurował na liście jeńców wojennych w Przemyślu.
Stangenhaus zmarł w 1926 roku. Był mężem Helene z domu Fleischer, urodzonej w 1882 roku i zmarłej w 1972 roku. Z tego związku posiadali dzieci: synów-bliźniaków Josepha (1909-1982) i Ernsta (1909-2002) oraz córkę Lotte (1908-1989). Cała rodzina osiedliła się w Brazylii, gdzie rozpoczęli nowe życie.
Odznaczenia
Izydor Stangenhaus, znany ze swojej służby i wyjątkowych osiągnięć, otrzymał szereg zaszczytnych odznaczeń. Wyróżnienia te podkreślają jego dążenie do doskonałości oraz oddanie w służbie wojskowej.
- Złoty Krzyż Zasługi z koroną na wstążce Medalu Waleczności z mieczami (1918),
- Brązowy Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Sił Zbrojnych i Żandarmerii (przed 1900).
Przypisy
- a b c d e f Isidor Stangenhaus. geni.com, 05.08.2015 r. [dostęp 20.05.2020 r.]
- Alfred Plohn: Muzyka we Lwowie a Żydzi. demusica.edu.pl. s. 22. [dostęp 20.05.2020 r.]
- Mariusz Kulczykowski: Żydzi-studenci Uniwersytetu Jagiellońskiego w dobie autonomicznej Galicji (1867-1918). Kraków: Instytut Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1995, s. 188, 417.
- Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1898. Sanok: Fundusz Naukowy, 1898, s. 37.
- Absolwent oddziałów równorzędnych C. K. IV Gimnazjum we Lwowie z 1903. Sprawozdanie Dyrektora C. K. IV. Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1903. Lwów: 1903, s. 96.
- Vermisste Heeresangehörige. „Neues Wiener Journal”. Nr 7532, s. 7, 14.10.1914 r. (niem.).
- Ehrentafel. Ausgezeichnet. „Pharmaceutische Presse”. Nr 1, s. 1, 02.01.1915 r. (niem.).
- Militärfragen unseres Standes: Nachtrag zum Maiavancement. „Pharmaceutische Presse”. Nr 21, s. 125, 22.05.1915 r. (niem.).
- Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 457 (poz. 64).
- Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1879. Lwów: 1879, s. 452, 572.
- CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1898/1899 (zespół 7, sygn. 24). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 360.
- Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1882. Lwów: 1882, s. 468, 599.
- Personal- und Geschäftsnachrichten. „Pharmaceutische Post”. Nr 47, s. 656, 19.11.1899 r. (niem.).
- Die belobende Anerkennung. „Österreichische Zeitschrift für Pharmacie”. Nr 50, s. 512, 12.12.1914 r. (niem.).
- Personal- und Geschäftsnachrichten. „Pharmaceutische Post”. Nr 70, s. 564, 31.08.1918 r. (niem.).
- Personal- und Geschäftsnachrichten. „Pharmaceutische Presse”. Nr 2, s. 13, 11.01.1913 r. (niem.).
- Spis członkow. W: Sprawozdanie administracyjno-kasowe Galicyjskiego Towarzystwa Farmaceutycznego „Unitas” w Krakowie za rok 1901. Kraków: 1902, s. 10.
- Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 462 (poz. 26).
- Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1897. Sanok: Fundusz Naukowy, 1897, s. 34.
- Kronika. Z armji. „Kurjer Lwowski”. Nr 319, s. 3, 17.11.1899 r.
- Schematischer für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1903. Wiedeń: 1902, s. 1173.
- Schematischer für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1905. Wiedeń: 1904, s. 1186.
Pozostali ludzie w kategorii "Medycyna i zdrowie":
Leszek Giec | Wiesław Chorąży | Danuta Kaczorowska | Stefan Mozołowski | Zenon Różewicz (lekarz) | Salomon Ramer | Elżbieta Cipora | Marian Musiał (lekarz) | Samuel Herzig | Aleksander Ślączka | Zvi Spirer | Lidia Uszkiewicz | Bronisław Kocyłowski | Zdzisława Gołko | Stanisław Michalski (weterynarz) | Bronisława Prašek-Całczyńska | Kazimierz Smorągiewicz | Maurycy Drewiński | Włodzimierz MozołowskiOceń: Izydor Stangenhaus