Janina Lewandowska (polonistka)

---

Życiorys

Janina Lewandowska przyszła na świat 15 stycznia 1936 roku w Sanoku jako córka Stanisława Najsarka, urzędnika skarbowego, oraz Marii Szymańskiej. W 1954 roku zdobyła maturę w II Liceum Ogólnokształcącym w Sanoku. W latach 1954-1958 studiowała polonistykę na Uniwersytecie Wrocławskim. Po ukończeniu studiów rozpoczęła pracę w szkole podstawowej w Poznaniu.

Po powrocie do Sanoka, przez osiem lat, Lewandowska pracowała w Muzeum Historycznym w Sanoku, gdzie zajmowała się działem oświatowym. W tym okresie odpowiadała za bibliotekę repertuarową, organizację spektakli poetyckich oraz nauczanie recytacji. W latach 1968-1970 pełniła funkcję kierownika tej placówki. Następnie przeniosła się do Powiatowego Domu Kultury w Sanoku, mieszczącego się w budynku przy ul. Adama Mickiewicza 24. Tam pełniła funkcję instruktora ds. poradnictwa repertuarowego, gdzie zaangażowana była w rozwój kulturalny regionu.

W PDK organizowała różnorodne wydarzenia, takie jak wystawy czy spotkania poetyckie, a także występowała w Teatrze Żywego Słowa. Później Lewandowska przyjęła propozycję pracy w Sanockim Domu Kultury, który powstał w 1973 roku. W latach 1975-1976 oraz 1981-1982 sprawowała tam kierownictwo. W Sanockim Domu Kultury pracowała jako instruktor recytacji, współprowadziła Dziecięcy Teatrzyk „Skrzat”, a od 1980 roku pełniła rolę starszego instruktora kulturalno-wychowawczego. W tym czasie prowadziła Zespół Recytatorski i zainicjowała stworzenie Estrady Poetyckiej, znanej również jako Teatr Małych Form.

W 1968 roku Lewandowska została wybrana radną Rady Narodowej w Sanoku, gdzie zasiadała w Komisji Ochrony Porządku i Bezpieczeństwa Publicznego. W 1972 roku otrzymała mandat w Komisji Oświaty i Kultury, a w kolejnym okresie mandatem radnej została honorowo obdarzona po zrzeczeniu się przez inną osobę. W 1988 roku, w nowej kadencji MRN, znalazła się w Komisji Oświaty i Kultury, mimo braku mandatu radnego. W 1995 roku objęła stanowisko kierowniczki Klubu Seniora w Osiedlowym Domu Kultury „Puchatek” w Sanoku, a potem, przed 2003 rokiem, przeszła na zasłużoną emeryturę.

Od lat angażowała się jako organizatorka, członkini jury oraz przewodnicząca komisji w licznych konkursach literackich i recytatorskich. Uczestniczyła w jury IV edycji konkursu Ziemia rodzinna Grzegorza z Sanoka, gdzie pierwszą nagrodę zdobył Janusz Szuber. Lewandowska wspierała również literaturę innego sanockiego pisarza, Mariana Pankowskiego, będąc częścią redakcji czasopisma „Acta Pancoviana”, które ukazywało się od 1998 roku. Wraz z Januszem Szuberem została fundatorką tablicy upamiętniającej Mariana Pankowskiego, która została odsłonięta w 2017 roku na gmachu Miejskiej Biblioteki Publicznej w Sanoku.

Otrzymała Nagrodę Miasta Sanoka w 1999 roku w kategorii kultury i sztuki za całokształt działalności artystycznej. W 2009 roku została uhonorowana odznaką „Przyjaciel Dziecka”.

W życiu osobistym była związana z Romualdem Biskupskim, wybitnym badaczem sztuki i znawcą malarstwa ikonowego. Poeta Janusz Szuber nawiązał do Lewandowskiej w swoim tomiku poezji „Gorzkie prowincje” z 1996 roku, dedykując go „Jance Lewandowskiej”. Sanoczanka Barbara Bandurka zaś napisała wiersz „Bruksela”, który również zadedykowała Janinie Lewandowskiej, publikując go w jej tomiku poezji pt. „Zieleń Veronese’a” z 2005 roku.

Publikacje

Janina Lewandowska, znana polonistka, przyczyniła się do rozwoju oświaty i kultury poprzez swoje publikacje oraz aktywność naukową. Oto niektóre z jej istotnych osiągnięć:

• „Działalność oświatowa i naukowa w: Muzeum Historyczne w Sanoku – Informator” (1968),
• „Sympozjum poświęcone ikonom w Muzeum Historycznym w Sanoku” w: „Materiały Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku” (nr 5 / 1967),
• „Są takie szuflady. Raz na sto lat…” w: „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej” (Nr 3: Jubileusz Janusza Szubera / 2003).

---

Oceń: Janina Lewandowska (polonistka)

---