Kazimierz Vetulani, urodzony 3 stycznia 1889 roku w Sanoku, był znaczącą postacią w polskiej nauce i technice. Zmarł 4 lipca 1941 we Lwowie, pozostawiając po sobie imponujący dorobek jako inżynier i teoretyk budownictwa.
Jako profesor Politechniki Lwowskiej, Vetulani był autorem wielu prac naukowych, które dotyczyły zarówno techniki budowlanej, jak i matematyki. Wśród jego zainteresowań znalazły się także teorie skal muzycznych, co podkreśla jego szerokie horyzonty intelektualne. Warto dodać, że był on także aktywnym członkiem Polskiego Towarzystwa Matematycznego.
Jego życie zawodowe zostało naznaczone wydarzeniami wojennymi. Vetulani był saperem i konstruktorem wojskowym, uczestnicząc w I wojnie światowej jako porucznik rezerwy armii cesarskiej i królewskiej. Po wojnie brał czynny udział w wojnie polsko-ukraińskiej w latach 1918–1919, osiągając stopień kapitana rezerwy w Wojsku Polskim.
W 1935 roku uzyskał stopień doktora nauk technicznych na Politechnice Lwowskiej, a w roku akademickim 1938/1939 objął stanowisko zastępcy profesora mechaniki ogólnej. Jego kariera naukowa uległa wzbogaceniu, gdy w 1940 roku został mianowany profesorem zwyczajnym.
Niestety, życie Kazimierza Vetulaniego zakończyło się tragicznie. W nocy z 3 na 4 lipca 1941 został aresztowany przez Niemców, a następnie zamordowany, będąc jednym z wielu profesorów lwowskich uczelni, którzy padli ofiarą brutalnych represji. Jego dziedzictwo jednak przetrwało, pozostawiając ślad w historii polskiej nauki.
Życiorys
Wczesne lata, edukacja
3 stycznia 1889 roku w Sanoku przyszedł na świat Kazimierz Vetulani. Był dzieckiem Romana Vetulaniego, profesora oraz Matyldy z domu Pisz (1861–1891), wnukiem Wawrzyńca Pisza. Niestety, jego matka odeszła z tego świata 15 grudnia 1891 roku, kiedy Kazimierz miał zaledwie trzy lata.
Po śmierci matki, opiekę nad nim sprawował ojciec oraz jego druga żona, Elżbieta z domu Kunachowicz. Rodzina Vetulanich powiększyła się o pięcioro przyrodniego rodzeństwa, w tym braci Zygmunta (1894–1942), Tadeusza (1897–1952) oraz Adama (1901–1976), a także siostry Marii (magister nauk ekonomicznych, urzędniczka w Banku Rolnym w Krakowie, 1895–1945) oraz Elżbiety (1903–1921), która zmarła na gruźlicę.
Rodzina żyła w Sanoku, w domu przy ulicy Floriańskiej, a także w Willi Zaleskich znajdującej się przy placu św. Jana. W 1906 roku Roman Vetulani zmarł, zostawiając sześcioro dzieci, w tym Kazimierza, który miał osiemnaście lat. Wtedy to jedyną osobą odpowiedzialną finansowo za rodzinę była matka Elżbieta, korzystająca z renty po mężu.
Kazimierz Vetulani z sukcesem zakończył w 1907 roku C. K. Gimnazjum Męskie w Sanoku, zdobijając świadectwo dojrzałości z wyróżnieniem i wybitnymi wynikami w matematyce oraz języku polskim, co wskazywało na jego wyjątkowe uzdolnienia. W latach 1907−1913 studiował inżynierię lądową na Politechnice Lwowskiej, jednak z braku dyplomu musiał zadowolić się utrzymywaniem się z korepetycji oraz pisania prac dyplomowych dla innych studentów.
W 1910 roku, gdy miał 21 lat, otrzymał stypendium z fundacji Głowińskiego i odbył podróże naukowo-techniczne do Włoch, Austrii, Czech i Niemiec, gdzie miał okazję obserwować wielkie budowy infrastrukturalne.
Służba wojskowa i pobyt w Krakowie
W pierwszych miesiącach 1914 roku Kazimierz wykładał zagadnienia związane z minerstwem oraz wysadzaniem mostów w Polskich Drużynach Strzeleckich w Wiedniu. W czasie I wojny światowej był wcielony do c. i k. Armii, osiągając stopień porucznika 1 września 1915 roku, a następnie nadporucznika 1 listopada 1917 roku, służąc w c. k. pułku kolejowym. Rok akademicki 1917/1918 spędził na studiach w Politechnice Lwowskiej.
Po wojnie, gdy Polska odzyskała niepodległość, Kazimierz kontynuował swoją karierę wojskową jako porucznik w Wojsku Polskim, budując pociągi pancerne w Nowym Sączu oraz Przemyślu, a także podróżując do Lwowa. W 1919 roku awansował na kapitana w korpusie oficerów kolejowych. Po wojnie osiedlił się w Krakowie, gdzie pracował w firmie budowlanej.
W okresie powojennym wykładał w Wyższej Szkole Technicznej Wojsk Kolejowych oraz na kursach dla oficerów zawodowych, nawiązując cenne kontakty z profesorami Uniwersytetu Jagiellońskiego. Był również aktywnym członkiem Polskiego Towarzystwa Matematycznego w latach 1924–1939, korzystając z zasobów Instytutu Matematycznego. Adres, pod którym znajdował się w dokumentach Polskiego Towarzystwa Matematycznego, to Kraków, ul. Smoleńska 14.
Od 1921 roku, jako asystent w Katedrze Mechaniki Ogólnej Akademii Górniczej w Krakowie, kazimierz nauczał wytrzymałości materiałów oraz pracował jako doradca techniczny w wielu instytucjach oraz dla prywatnych klientów.
W 1923 roku dołączył do 1 pułku kolejowego jako oficer rezerwowy, a w 1924 roku został zweryfikowany jako kapitan saperów kolejowych. W 1934 roku znajdował się w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Kraków Miasto w charakterze kapitana rezerwy korpusu inżynierii i saperów.
Praca na Politechnice Lwowskiej
W latach 20. i 30. Kazimierz Vetulani opublikował wiele prac naukowych, aktywnie uczestnicząc w życiu akademickim. Jego osiągnięcia były prezentowane m.in. na Drugim Kongresie Matematyków Rumuńskich w Turnu-Severin w 1932 roku. Doktorem inżynierii dróg i mostów został w 1935 roku na Politechnice Lwowskiej, gdzie napisał pracę pod kierunkiem Wojciecha Rubinowicza.
Pewna anegdota głosi, że Vetulani, z natury ekscentryczny, unikając standardowego egzaminu doktorskiego, został uznany za doktora po spacerze z trzema profesorami po parku, gdzie ustalono, że spełnił wymogi. We Lwowie mieszkał samotnie przy ul. Obertyńskiej 31 (obecnie ul. Zaryckich), na drugim piętrze.
W 1937 roku, dzięki stypendium Funduszu Kultury Narodowej, Kazimierz odbył nauczycielską podróż do Niemiec, Belgii, Anglii oraz Francji, gdzie miał okazję obeznać się z nowoczesnymi metodami nauczania i badaniami nad mechaniką kolei, przede wszystkim z drganiami mostów kolejowych.
Od 1 września 1938 roku objął stanowisko zastępcy profesora w Katedrze Mechaniki Ogólnej na Politechnice Lwowskiej. W tym samym roku, w odpowiedzi na jego rosnące osiągnięcia, Politechnika wystąpiła do Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego z prośbą o nominację Vetulaniego na profesora zwyczajnego.
W czerwcu 1939 roku Rada Wydziału Inżynierii Lądowej i Wodnej przyjęła pracę habilitacyjną Kazimierza o tematyce wyboczenia poziomego toru kolejowego, a po jej obronie, Kazimierz wykładał m.in. wytrzymałość materiałów oraz mechanikę ogólną.
Aresztowanie i śmierć
Po inwazji Niemiec na ZSRR Lwów znalazł się pod okupacją Wehrmachtu. Niemcy planowali eliminację przedstawicieli lwowskiej elity intelektualnej. Zamiast powtarzać błędy z Krakowa, gdzie doszło do masowych aresztzeń, postanowili szybko rozstrzelać lwowskich profesorów. Lista zawierała nazwiska profesorów, zapewne sporządzona przez ukraińskich studentów związanych z Organizacją Ukraińskich Nacjonalistów (OUN).
Kazimierz Vetulani, jak wspomina jego stryjeczny brat Janusz, był „szanowany i dobrze oceniany przez studentów różnych wyznań i narodowości we Lwowie”. Otrzymał ostrzeżenia od ukraińskich studentów, ale niestety nie powziął stosownych środków ostrożności, lekceważąc ich, wierząc w swoje znajomości w kręgach niemieckich.
W nocy z 3 na 4 lipca 1941 roku aresztowany przez Gestapo, został stracony razem z innymi profesorami lwowskimi na Wzgórzach Wuleckich. Egzekucja miała miejsce pod nadzorem Einsatzkommando zur besonderen Verwendung pod dowództwem Brigadeführera Karla Eberharda Schöngartha.
W owym czasie mieszkałam jako dziecko z matką i rodziną przy ul. B. Oberyńskiej Nr 31 (we Lwowie). W tymże samym domu na II piętrze mieszkał prof. Kazimierz Vetulani. Byliśmy nieomalże naocznymi świadkami zabrania Go przez gestapo owej pamiętnej lipcowej nocy. (…) Otóż owej nocy zbudziło nas bardzo silne łomotanie i walenie w bramę (była zamykana) oraz krzyki w języku niemieckim! Równocześnie (zajmowaliśmy mieszkanie na parterze) mieszkanie nasze zostało oświetlone na wskroś poprzez wszystkie okna i z wszystkich stron bardzo silnymi latarkami. Zamarliśmy ze strachu w łóżkach. W tym czasie dał się słyszeć brzęk zbitego szkła. Część gestapowców wybiła okno w drugim mieszkaniu na parterze, (które zajmowała jeszcze wówczas lokatorka − żydówka) i weszła tamtędy na klatkę schodową, a część w końcu wywaliła bramę. Oczywiście nikt z nas się nie ruszał i drżeliśmy ze strachu. Dał się słyszeć tupot butów na schodach, słyszeliśmy głośne głosy na II piętrze, łomotanie w drzwi mieszkania, które zajmował prof. Vetulani, potem zaś tupot butów w mieszkaniu. Za chwilę (stałam z matką przy drzwiach i zaglądałam przez lufcik) schodzili na dół po schodach gestapowcy i prof. Vetulani, którego sylwetkę można było rozpoznać w ciemności. Profesor pogwizdywał cicho i lekceważąco, tego nie zapomnę nigdy!— Relacja Lidii Szargułowej, sąsiadki prof. Kazimierza Vetulaniego, dotycząca jego aresztowania.
Gestapo skrupulatnie przejęło wszystkie dobra aresztowanych. Po aresztowaniu Kazimierza, jego spuścizna oraz dokumenty osobiste zostały rozgrabione lub zniszczone, co oznaczało zniknięcie jego dorobku rękopiśmiennego z mieszkania. Kazimierz Vetulani pojawił się w zeznaniach Stefana Banacha, który w 1944 roku przedstawił swoje świadectwo w sprawie niemieckich zbrodni wobec polskich naukowców i osobistości. Animatorzy kultury wówczas mówili, że Kazimierz został aresztowany w fali pierwszych represji i „wszelki słuch o nim zaginął”.
Praca naukowa
Kazimierz Vetulani był nie tylko naukowcem, ale także autorem wielu wartościowych prac, które miały istotny wpływ na rozwój dziedzin technicznych i matematycznych. W jego dorobku znajdziemy kilkadziesiąt publikacji, które pojawiły się m.in. w popularnych czasopismach takich jak Czasopismo Techniczne czy Przegląd Techniczny. Wspomnieć należy, że ponad piętnaście z jego prac miało charakter techniczny, cztery podjęły tematykę matematyczną, a wśród jego zasobów możemy znaleźć również jedyny w swoim rodzaju skrypt wykładowy. Poza tym, Vetulani zajmował się również teorią skal muzycznych.
Badania Vetulaniego obejmowały szereg interesujących zagadnień, takich jak wytrzymałość materiałów, gdzie analizował stan napięcia oraz odkształcenia. Jego prace traktowały także o prawie Hooke’a, układach prętów prostych, teorii płyt i powłok, a także o hydrodynamice. Jako wykładowca, wprowadzał studentów w zagadnienia dotyczące mechaniki ogólnej, takie jak współrzędne naturalne, środek masy, kierunki główne, kinematyka punktu i układu sztywnego oraz statystyka z wykorzystaniem metod wykreślnych.
Warto podkreślić, że Vetulani swoje badania publikował w wielu językach: włoskim, hiszpańskim, niemieckim i angielskim, osiągając biegłość w języku włoskim. Na polski przetłumaczył m.in. jedną ze swoich prac oraz wykład Tullio Levi-Civita. W jego biografii, opublikowanej w Wiadomościach Matematycznych, zauważono, że „wykazywał też wielkie zrozumienie dla problemów technicznych, pisząc prace dotyczące praktycznych zagadnień inżynierskich”.
Jego umiejętności oraz dowody zrozumienia problemów inżynieryjnych przejawiały się m.in. w orzeczeniach technicznych, takich jak analiza przyczyny pęknięć, odsunięcia się oraz przechylenia skrzydła równoległego przyczółka mostowego na rzece Dłubni, która znajduje się na linii kolejowej Kraków–Miechów. Dodatkowo, zajmował się również oceną użyteczności kamienia z Mogielnicy dla celów komunikacyjno-budowlanych oraz przygotował odczyt dotyczący fundacji czwartego mostu na Wiśle, który zaprezentował w Towarzystwie Technicznym w Krakowie.
Publikacje
Oto przegląd znaczących prac naukowych Kazimierza Vetulaniego, które odzwierciedlają jego wkład w różnorodne dziedziny nauki, od mechaniki po biometrię:
- Wyznaczanie natężeń normalnych w łukach płaskich (1911),
- Mechanika ogólna i techniczna według wykładów w Akademii Górniczej w Krakowie w roku 1921–22 (1922),
- Obliczanie naprężeń normalnych w przekrojach żelbetowych, pod wpływem kurczenia się betonu (1923),
- Obliczanie pracy istot żywych (1925),
- Konstrukcja wykreślna największego momentu zginającego w zagadnieniu wytrzymałościowem podłużnic skrzydeł samolotu. Przyczynki do artykułu Prof. M. T. Hubera (1930),
- Tłumaczenie z włoskiego na polski odczytu T. Levi-Civity O wysiłku dynamicznym ustrojów sprężystych, wygłoszonego 24 IV 1928 w Wiedniu (1930),
- W sprawie wyboczenia (1930),
- Wartość siły podłużnej podczas powstawania wyboczenia (1931),
- Orzeczenie techniczne o użyteczności kamienia z Mogielnicy dla celów komunikacyjno-budowlanych (1931),
- Sistema dellescale a 7-tte toni (1931),
- Circular models of music scales (1932),
- Una contribución a la cuestión del esfuerzo elástico de dos cuerpos (1932),
- O zastosowaniu pewnego przedstawienia geometrycznego do biometrii i statystyki (1932),
- Wzór przybliżony dla projektowania nakładek belki blaszanej (1932),
- Przykład ustroju kratowego dopuszczającego układ nieokreślonych sił wewnętrznych (1932),
- Przedstawienie zmiany naprężeń skrajnych podczas powstawania wyboczenia (1932),
- The values of archyp found erroneous in Keiichi Hayashi tables (1932),
- O strugach cieczy (1933), wyd. w j. włoskim pt. Suf getti liquidi (1933),
- Uber Anwendung einer geometrischen Darstellung auf Biometrie und Statistik (1935),
- Rozważania w związku z wyboczeniem poziomym toru kolejowego na podłożu płaskim, sztywnym i szorstkim (1937),
- O pewnym przedstawieniu parametrycznym związanym z ogólnym równaniem 4-go stopnia (1937),
- Wybrzuszenie nieprzerwanego toru kolejowego traktowane zgrubsza jako zjawisko quasi-statyczne (Hypoteza „B”) (1938),
- Przyczynek do Coulomb’owskiej teorii naporu ziemi (1938),
- Wybrzuszenie pionowe toru kolejowego ściskanego podłużnie traktowane elementarnie z grubsza (hipoteza „A”) (1950, pośmiertnie),
- On problems of music scales (manuskrypt w Bibliothèque nationale de France),
- Wstęp do rozprawy o problemie skal (manuskrypt),
- O kompozycji w muzyce.
Odznaczenia
Kazimierz Vetulani był osobą, która otrzymała wiele zaszczytnych odznaczeń zarówno w Austro-Węgrzech, jak i w Polsce. W jego dorobku można znaleźć szereg wyróżnień, które świadczą o jego wkładzie i zasługach.
Odznaczenia przyznane mu przez Austro-Węgrzech obejmują:
- złoty Krzyż Zasługi na wstążce Medalu Waleczności, nadany przed 1916 rokiem,
- brązowy Medal Zasługi Wojskowej na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej, przyznany przed 1917 rokiem,
- najwyższe pochwalne uznanie, które zostało udzielone przez cesarza Franciszka Józefa w 1916 roku.
W Polsce aferował także odznaczenie „Orlęta”, co dodatkowo podkreśla jego znaczenie w historii kraju.
Upamiętnienie
Nazwisko Kazimierza Vetulaniego zostało ujęte na tablicach pamiątkowych oraz innych miejscach mających na celu upamiętnienie tragicznych wydarzeń związanych z mordem profesorów uczelni lwowskich. 12 lipca 2013 roku Sejm Rzeczypospolitej Polskiej złożył hołd pomordowanym profesorom na mocy specjalnej uchwały. Wśród wymienionych w tym dokumencie uczonych znalazł się również Kazimierz Vetulani.
Na „Jubileuszowym Zjeździe Koleżeńskim byłych Wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku, który odbył się 21 czerwca 1958 roku, nazwisko Kazimierza Vetulaniego zostało przywołane w apelu poległych, upamiętniając jego wkład w obronę Ojczyzny w latach 1939−1945. Warto zaznaczyć, że na terenie gimnazjum ustanowiono również tablicę poświęconą poległym oraz pomordowanym absolwentom.
W 1962 roku Kazimierz Vetulani został uhonorowany poprzez zamieszczenie jego nazwiska na jednej z tablic Mauzoleum Ofiar II Wojny Światowej, które znajduje się na Cmentarzu Centralnym w Sanoku.
Proces zmian nazewnictwa ulic w Sanoku miał miejsce w maju 1989 roku, kiedy to zaproponowano nadanie jednej z odnóg ulicy Wincentego Witosa w dzielnicy Dąbrówka nazwy „ulica Vetulanich”. Choć ulica ta pojawiła się w urzędowych dokumentach z 1990 roku, obecnie nie znajduje się już w aktualnym wykazie ulic Sanoka.
Rodzina
Rodzina Vetulanich stanowi interesujący temat ze względu na swoje bogate dziedzictwo. W poniższym fragmencie zaprezentowana jest struktura rodziny Vetulani oraz związane z nią informacje.
| _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | Michał Vetulani | _ | Franciszka Śliwińska | _ | _ | _ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| _ | _ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| _ | Jan Vetulani | _ | Matylda Pisz | _ | _ | _ | Roman Vetulani | _ | _ | _ | Elżbieta Kunachowicz | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | Franciszek Latinik | _ | _ | _ | _ | _ | _ | Franciszek Vetulani | _ | Katarzyna Ipohorska-Lenkiewicz | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| _ | Eugeniusz Vetulani | _ | _ | _ | Kazimierz Vetulani | _ | Zygmunt Vetulani | _ | Tadeusz Vetulani | _ | Maria Godlewska | _ | _ | _ | Adam Vetulani | _ | Irena Latinik | _ | Zofia Vetulani | _ | Bohdan de Nisau | _ | Maria Vetulani de Nisau | _ | Cecylia Vetulani | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| _ | _ | _ | _ | _ | _ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | Agnieszka Vetulani-Cęgiel | _ | Maria Vetulani | _ | Charles Belfoure | _ | Marek Vetulani | _ | Tomasz Vetulani | _ | _ | _ | _ | _ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przypisy
- Iwona Czerkies. Chłopcy z placu św. Jana. „Tygodnik Sanocki”. Nr 50 (1099), s. 9, 21.12.2012 r.
- Krystyna Daszkiewicz. Noc morderców. Refleksje na temat książki Dietera Schenka. „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”. 2, s. 279–292, 2012 r.
- Lech Maligranda, Jarosław G. Prytuła. Przesłuchania Stefana Banacha z 1944 roku. „Wiadomości Matematyczne”. 48 (1), s. 51–72, 2012 r.
- Grzegorz Motyka: Od rzezi wołyńskiej do akcji „Wisła”: konflikt polsko-ukraiński 1943-1947. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2011 r., s. 66.
- Ewa Dziurzyńska: Adam Vetulani (1901–1976). W: Korespondencja Adama Vetulaniego z Miroslavem Boháčkiem. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 2017 r., s. 13–25.
- Adam Vetulani: Poza płomieniami wojny. Internowani w Szwajcarii 1940–1945. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1976 r., s. 332.
- Według tego źródła urodzona w 1896. Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka, s. 538.
- Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka, s. 538.
- Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1916. Wiedeń: 1916 r., s. 865.
- Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1917. Wiedeń: 1917 r., s. 1171.
- Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1918. Wiedeń: 1918 r., s. 1478.
- Rocznik Oficerski 1923, s. 998.
- Rocznik Polskiego Towarzystwa Matematycznego 1927. Kraków: Polskie Towarzystwo Matematyczne, 1928 r., s. 139.
- Program Politechniki Lwowskiej na rok akademicki 1938/39. Lwów: Politechnika Lwowska, 1938 r., s. 25−26.
- Program Politechniki Lwowskiej na rok akademicki 1939/40. Lwów: Politechnika Lwowska, 1939 r., s. 26−27.
- Kronika. Egzamin dojrzałości. „Gazeta Sanocka”, s. 3, 23.06.1907 r.
- Stypendja. „Kurjer Lwowski”. Nr 17, s. 4, 12.01.1910 r.
- Amtlicher Teil. „Reichspost”. Nr 279, s. 5, 3.12.1915 r. (niem.).
- Albert 1989, s. 39.
- Relacja Lidii Szargułowej z 22.10.1971 r. o aresztowaniu profesora Kazimierza Vetulaniego w lipcu 1941 r. W: Zygmunt Albert (opracowanie): Kaźń profesorów lwowskich. Lipiec 1941. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1989 r., s. 313.
- M.P. z 2013 r. poz. 605.
- Zarządzenie Wojewódzkiego Komisarza Wyborczego w Krośnie. „Dziennik Urzędowy Województwa Krośnieńskiego”. Nr 11, s. 108, 11.04.1990 r.
- Nowe nazwy sanockich ulic. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 13 (484) z, s. 4, 1–10.05.1989 r.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Władysław Filar (nauczyciel) | Zyta Bętkowska | Janina Lewandowska (polonistka) | Zofia Bandurka | Zygmunt Łempicki (profesor) | Błażej Błażejowski | Stanisław Miękisz | Leopold Biega | Juliusz Zaleski | Jakub Zaleski | Iryna Dobrianska | Karol Siekierzyński | Janina Szombara | Tadeusz Olbrycht | Stanisław Kasiewicz | Zdzisław Stropek | Kazimierz Piech | Kazimierz Bogacz (geolog) | Adam Vetulani | Jerzy Lisowski (nauczyciel)Oceń: Kazimierz Vetulani