Władysław Filar (nauczyciel)

Nauka i edukacja

Władysław Filar, urodzony 5 stycznia 1874 roku w Sanoku, to postać zasłużona na polskiej scenie edukacyjnej. Jego życie zawodowe jako nauczyciel wpłynęło na wielu uczniów, jednak szczegóły dotyczące jego dalszego losu pozostają nieznane.

Choć jego działalność jako pedagoga może być mało udokumentowana, Filar z pewnością przyczynił się do kształcenia pokoleń młodych Polaków w okresie, kiedy edukacja była kluczowym elementem rozwoju społeczeństwa.

Życiorys

Władysław Filar, urodzony 5 stycznia 1874 roku w Sanoku, był synem Józefa oraz Marii z domu Wanic. Wyznawca rzymskiego katolicyzmu, zdobył tytuł naukowy doktora filozofii, broniąc rozprawy doktorskiej na temat “Savonarola i próba ogniowa” na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Lwowskiego.

W okresie zaboru austriackiego, korzystając z autonomii galicyjskiej, rozpoczął pracę nauczyciela 1 września 1894 roku. W roku szkolnym 1898/1899 uczył w Gimnazjum OO. Jezuitów w Chyrowie. Na przełomie XIX i XX wieku stał się członkiem towarzystwa Czytelni Akademickiej we Lwowie, a egzamin zawodowy zdał 3 czerwca 1906 roku. Został mianowany zastępcą nauczyciela C. K. Gimnazjum im. Franciszka Józefa we Lwowie na podstawie rozporządzenia C. K. Rady Szkolnej Krajowej z 29 lipca 1904 roku.

W dniu 31 lipca 1907 roku, awansował na nauczyciela rzeczywistego i przeniesiono go z posady zastępcy w C. K. VII Gimnazjum we Lwowie do C. K. Gimnazjum w Stryju. W roku szkolnym 1907/1908 otrzymał całoroczny urlop na badania naukowe, na co otrzymał zapomogę w wysokości 1200 koron. Od 1908 roku pracował jako nauczyciel w C. K. Gimnazjum w Stryju, przewodząc zajęciom z historii oraz geografii, z przerwami na urlopy zdrowotne oraz kierowanie prywatnym gimnazjum w Kałuszu.

W 1913 roku pełnił również funkcję dyrektora Prywatnego Gimnazjum Żeńskiego w Stryju. Jego osiągnięcia zawodowe zostały docenione, co zaowocowało tytułem c. k. profesora nadanym na podstawie reskryptu C. K. Rady Szkolnej Krajowej z 20 lutego 1917. W stryjskim gimnazjum kontynuował pracę, także w trudnych czasach I wojny światowej.

Przed 1918 rokiem został odznaczony austro-węgierskim Krzyżem Jubileuszowym dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych i w początkach XX wieku aktywnie uczestniczył w działalności Polskiego Muzeum Szkolnego we Lwowie.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości Filar pozostał nauczycielem w okresie II Rzeczypospolitej. Od 1 sierpnia 1919 roku do 1925 roku kierował Państwowym Seminarium Nauczycielskim Żeńskim im. Królowej Jadwigi w Inowrocławiu. Zgodnie z informacjami zawartymi w czasopiśmie „Myśl Niepodległa”, został usunięty z tego stanowiska po ujawnieniu nieodpowiednich zachowań wobec uczennic oraz odmówił objęcia dyrekcji w gimnazjum męskim w Gnieźnie.

W myśl rozporządzenia Ministra Wyznań Religijnych i Oświaty Publicznej z 12 lipca 1926 roku, przeniesiono go na równorzędne stanowisko dyrektora Państwowego Gimnazjum w Trembowli. Tam nauczał historii, prowadząc funkcję dyrektora od 1926 roku, ale z dniem 31 stycznia 1929 roku został przeniesiony w stan nieczynny.

Z dniem 1 lipca 1929 roku został przeniesiony w stan spoczynku, a w latach 30. XX wieku był wydawcą pisma satyryczno-humorystycznego „Szczutek”. 22 lipca 1905 roku poślubił Wiesławę Marię Bar. W obliczu II wojny światowej zniknął w 1940 roku. W 1947 roku, na wniosek Wiesławy Filar, toczyło się postępowanie w Sądzie Grodzkim w Koźlu o uznanie go za zmarłego.

Przypisy

  1. Szczutek. Tygodnik satyryczno-humorystyczny / (Wyd. Władysław Filar). katalog.nukat.edu.pl/. [dostęp 02.11.2016 r.]
  2. Władysław Filar. zaginieni1939-45.pl. [dostęp 02.11.2016 r.]
  3. Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwowskiego”, s. 91, nr 2 z 25.02.1930 r.
  4. Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 328, nr 7 z 15.07.1929 r.
  5. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Trembowli za rok szkolny 1928/29. Trembowla: 1929, s. 53.
  6. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Trembowli za rok szkolny 1936/37. Trembowla: 1937, s. 33, 36.
  7. Władysław Filar: Kardynał Richelieu i jego dzieło. Lwów: 1938, s. 46.
  8. Na marginesie reformy szkolnictwa. „Myśl Niepodległa”, s. 382, nr 765 z 13.06.1925 r.
  9. Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 12, s. 313, 01.09.1926 r.
  10. Wiadomości osobiste. „Dziennik Urzędowy Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwowskiego”, s. 495, nr 10 z 31.10.1926 r.
  11. Obwieszczenia sądowe. Uznanie za zmarłego i stwierdzenie faktu śmierci. „Monitor Polski”. Nr 98, s. 11, 15.07.1947 r.
  12. Kalendarzyk profesorski Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych na rok 1913. Lwów: 1913, s. 147, 257.
  13. Kronika Uniwersytetu Lwowskiego. T. II: 1898/9–1909/10. Lwów: 1912, s. 503.
  14. Dziesięciolecie Polskiego Muzeum Szkolnego we Lwowie 1903-1913. Lwów: 1913, s. 57.
  15. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Stryju za rok szkolny 1914. Stryj: 1914, s. 3.
  16. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Stryju za rok szkolny 1916/17. Stryj: 1917, s. 3.
  17. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Stryju za rok szkolny 1917/18. Stryj: 1918, s. 3.
  18. Kalendarzyk profesorski Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych na rok 1913. Lwów: 1913, s. 258.
  19. Henryk Kopia: Spis nauczycieli szkół średnich w Galicyi oraz polskiego gimnazyum w Cieszynie. Lwów: Towarzystwo Nauczycieli Szkół Wyższych, 1909, s. 70.
  20. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. VII Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1908. Lwów: 1908, s. 25.
  21. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum Lwowskiego im. Franciszka Józefa za rok szkolny 1905. Lwów: 1905, s. 5.
  22. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Stryju za rok szkolny 1913. Stryj: 1913, s. 3.
  23. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Stryju za rok szkolny 1911. Stryj: 1911, s. 1, 7.

Oceń: Władysław Filar (nauczyciel)

★★★★★
Średnia ocena:4.93 Liczba ocen:17