Leopold Biega

---

Życiorys

Leopold Biega urodził się 13 listopada 1848 roku w Sanoku. Był synem Jana Biegi, który pełnił funkcję urzędnika w magistracie miejskim oraz Amalii z domu Bobrowskiej. Wśród jego rodzeństwa znajdowali się: Henryk (1844-1907, ksiądz kanonik, katecheta oraz wykładowca w Przemyślu), Władysław (ur. 1850, nauczyciel, dyrektor szkoły w Dynowie), Marianna Izabela (ur. 1852), Karol Gracjan (ur. 1853), Emilia (ur. 1855) oraz przyrodni brat StanisławJan Antoni (1862-1923, działacz narodowy i sokoli).

Po zakończeniu edukacji w rodzinnym mieście, Leopold kontynuował naukę w seminarium nauczycielskim we Lwowie. W roku 1872 rozpoczął pracę jako nauczyciel w Baligrodzie, gdzie spędził jednak tylko krótki czas, po czym osiedlił się w Sanoku. Tam podjął pracę w czteroklasowej szkole ludowej dla chłopców, gdzie szybko awansował na zastępcę kierownika, którym był Józef Dzundza. Od 1893 roku pełnił rolę nauczyciela kierownika w pięcioklasowej etatowej szkole męskiej w Sanoku. W marcu 1895 roku, jako prowizoryczny kierownik sześcioklasowej szkoły, zdał egzamin wydziałowy przed komisją w Lwowie, co umożliwiło mu otrzymanie tytułu rzeczywistego nauczyciela kierującego. Od roku 1899 kierował sześcioklasową szkołą męską w Sanoku.

Od około 1901 roku pełnił również funkcję dyrektora trzyklasowej szkoły męskiej, łączonej z czteroklasową szkołą pospolitą, z mianowaniem na to stanowisko na początku sierpnia 1902 roku. Uczył także kaligrafii i rysunków w C. K. Gimnazjum oraz w Szkole Przemysłowej Uzupełniającej w Sanoku, która została założona w 1893 roku.

Leopold aktywnie angażował się w życie oświatowe, będąc członkiem C. K. Rady Szkolnej Okręgowej w Sanoku jako reprezentant nauczycieli. Był także działaczem w Towarzystwie Pedagogicznym w Sanoku, gdzie pełnił funkcję prezesa, a także został wybrany na podskarbim w dniu 7 lutego 1880 oraz członkiem wydziału 23 kwietnia 1882.

Jako urzędnik, Leopold Biega pracował w więzieniu c. i k. oraz odgrywał kluczową rolę jako założyciel i długoletni naczelnik ochotniczej straży pożarnej w Sanoku, od 13 sierpnia 1881. Następnie, zajmował stanowisko naczelnika Rady Zawiadowczej Związku Okręgowego nr V w Sanoku aż do początku XX wieku. Jako instruktora oraz nauczyciela gimnastyki dla sanockiego korpusu strażaków, zyskał szacunek i uznanie za swoją długoletnią służbę.

W roku 1899 Leopold został odznaczony honorową odznaką Krajowego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych w Galicji za 25 lat nieprzerwanej służby, a pięć lat później za 30-letnią działalność na rzecz straży pożarnej. W tym czasie uczestniczył w komitecie organizującym galicyjski XI Krajowy Zjazd Strażacki w Sanoku. Zasiadał także w Radzie Krajowego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych w Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim.

Był również założycielem i pierwszym dyrektorem Kasy Zaliczkowej w Sanoku oraz członkiem rady nadzorczej towarzystwa Kasy Zaliczkowej. W lutym 1904 roku wybrano go do wydziału miejskiej Kasy Oszczędności w Sanoku, a w marcu tego samego roku został cenzorem tej instytucji na trzy lata. W latach 1904 i 1907 był wybierany na członka wydziału Czytelni Chrześcijańskiej „Ogniwo” w Sanoku.

Biega także aktywnie uczestniczył w Polskim Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół” oraz w Towarzystwie „Korpusy Wakacyjne”. Był zaangażowany w działalność Bursy Jubileuszowej im. Cesarza Franciszka Józefa w Sanoku, a także pracował jako członek komitetu założycielskiego Bursy Włościańskiej im. Tadeusza Kościuszki dla dzieci chłopskich. Na początku 1897 roku, wziął udział w Towarzystwie Pomocy Naukowej w Sanoku. W 1905 i 1907 roku był wybierany do zarządu „Towarzystwa Bursy”. Był również współredaktorem „Gazety Sanockiej” oraz aktywnie współpracował z „Tygodnikiem Ziemi Sanockiej”.

W swoim mieście Leopold Biega był także radnym. Został wybrany w kadencji 1893, a następnie 15 lipca 1897 roku, po śmierci Tomasza Tokarskiego. Zasiadał w radzie także w latach 1900, 1903 oraz 1907.

Jego żoną od około 1874 roku była Kamilla z domu Strzelbicka. Para miała córkę, Marię Kamillę, która zmarła w młodym wieku (1875-1879). Leopold, na prośbę rodziny, opiekował się swoimi bratankami, Stanisławem (1893-1944, major dyplomowany Wojska Polskiego) oraz Bolesławem (1896-1976, dyplomata) po separacji ich rodziców.

Leopold Biega zmarł 26 sierpnia 1910 roku w Sanoku, mając 62 lata, w 38 roku swojej zawodowej kariery nauczyciela. Jego ostatnie pożegnanie odbyło się na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej w Sanoku, gdzie został pochowany 28 sierpnia 1910 roku. W pogrzebie uczestniczyły tłumy, a Rada Zawiadowcza Krajowego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych przyznała mu pośmiertnie odznakę honorową za 35-letnią służbę. Jego nagrobek, zaprojektowany przez rzeźbiarza Ferdynanda Majerskiego, pozostaje znaczącym elementem pamięci po Leopoldzie Biedze. Tymczasowym następcą w roli dyrektora szkoły wydziałowej był Aleksander Mochnacki.

---

Oceń: Leopold Biega

---