Józef Pohorski

---

Życiorys

Józef Pohorski, którego pełne imię brzmi Józef Antoni Pudełko, przyszedł na świat 7 marca 1907 roku w mieście Sanok. Jego korzenie sięgają rodziny chłopskiej. Był synem Wojciecha Pudełki (1873-1944), który przed wybuchem I wojny światowej pełnił rolę kancelisty Namiestnictwa c. k. powiatu sanockiego, oraz Zofii Steliga (1873-1962). W jego rodzinie znalazły się także inne dzieci: Maria (1901-1926, po mężu Stramik), Anna (1903-1981, nauczycielka), Jan (1905-1988, sędzia i poseł na Sejm PRL), Elżbieta Zofia (1911-2001, nauczycielka) oraz Karol (1913-1996, żołnierz). Na przełomie lat 20. i 30. rodzina Pudełków przyjęła nowe nazwisko – Pohorscy.

W Sanoku, Józef ukończył szkołę powszechną, a w 1923 roku, razem z trzema kolegami harcerzami oraz uczniami Pañstwowego Gimnazjum im. Królowej Zofii, zorganizował inicjatywę postawienia Krzyża Powstańców na cmentarzu przy ulicy Rymanowskiej, by uczcić pamięć polskich zrywów niepodległościowych. Wyryli na nim tabliczkę z inskrypcją: „Bohaterom z 1831/63 Harcerze 1923”. W 1927 roku zdobył świadectwo maturalne w Państwowym Gimnazjum im. Królowej Zofii, gdzie w jego klasie uczyli się m.in. Juliusz Kaczorowski oraz Marian Musiał.

W latach 1932 lub 1933 Życie akademickie podejmował na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, gdzie uzyskał tytuł magistra filozofii w zakresie filologii polskiej. W trakcie studiów w 1927 roku, wstąpił do Polskiej Partii Socjalistycznej, już wtedy zaczynając aktywność polityczną.

Po ukończeniu studiów w 1933 roku, pracował jako nauczyciel w Szkole Handlowej w Sanoku, a rok później przeniósł się do szkoły w Małorycie. W 1935 roku trafił do 1-klasowej szkoły w Charsach, a następnie znów do Małoryty. W 1937 roku uzyskał dyplom i uprawnienia nauczyciela szkół średnich, po czym podjął pracę w gimnazjum w Bielsku Podlaskim, gdzie uczył aż do wybuchu II wojny światowej w 1939 roku. W czasie wakacji w Sanoku zastał go wybuch wojny, stając przed wyzwaniem przystosowania się do nowej rzeczywistości.

Podczas okupacji niemieckiej, w ramach tajnego nauczania, prowadził lekcje języka polskiego od 3 marca 1940 do 31 sierpnia 1944. Po ustąpieniu frontu wschodniego we wrześniu 1944, współorganizował odbudowę przedwojennego Gimnazjum Męskiego im. Królowej Zofii w Sanoku, gdzie podjął ponowną pracę nauczyciela. W latach 1947-1953 pełnił funkcję dyrektora tej instytucji. Jako innowator w dziedzinie kształcenia, w roku szkolnym 1947/1948 był pomysłodawcą Wieczorowego Liceum dla Dorosłych, kierując tą placówką aż do przejścia na emeryturę w 1972 roku.

Po zakończeniu dyretscji, w 1974 roku, kontynuował swoją karierę nauczycielską w I Liceum Ogólnokształcącym im. Komisji Edukacji Narodowej w Sanoku, a także wykładał na uniwersytecie ludowym we Wzdowie w latach 1958-1960.

W latach bezpośrednio po wojnie stał się jednym z organizatorów lokalnego ruchu harcerskiego. Jako harcmistrz, zyskał zaufanie uczniów i obejmował funkcje w komendzie hufca, na czele którego stanął 12 września 1946 roku. W ramach działalności harcerskiej był autorem znaczącego artykułu dotyczącego harcerstwa w Sanoku, opublikowanego w Tomie VI „Rocznika Sanockiego”.

W późniejszych latach zyskał uznanie w kręgach politycznych. W dniach 1–2 czerwca 1947 roku w Rzeszowie, podczas konferencji partii, został wybrany na członka Rady Wojewódzkiej PPS, a w 1948 roku piastował urząd zastępcy przewodniczącego PP w Sanoku. Jego doświadczenie w pracy radnego Miejskiej Rady Narodowej rozciągało się na lata 1945-1952. Po wielokrotnych wyborach w strukturze Partii, znalazł się w Komitecie Powiatowym PZPR w Sanoku oraz Komitecie Wojewódzkim w Rzeszowie.

W 1957 roku, Józef Pohorski był także delegatem na Krajowy Zjazd ZNP, a do 1971 roku przewodniczył zarządowi powiatowemu Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej. Należał do Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Sanoku, a w 1967 roku został członkiem Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich. Zyskał również znaczenie w Kuratorium w Rzeszowie jako przewodniczący Komisji Kwartalnej do Badania Wyników Nauczania.

Po zakończeniu kariery zawodowej, mieszkał na ulicy Jarosława Dąbrowskiego 6 w Sanoku, gdzie prowadził życie w rodzinnej atmosferze. Jego żoną była Janina Stanisława z domu Siekierzyńska (1904-1992), siostra Karola Siekierzyńskiego. Józef Pohorski zmarł 26 lutego 1998 roku w Krakowie. Zarówno on, jak i jego żona zostali pochowani na Cmentarzu Centralnym w Sanoku.

W swoich wspomnieniach Józef Stachowicz, kiedyś profesor sanockiego gimnazjum, wystawił negatywne świadectwo o Pohorskim, oskarżając go o współpracę z UB i negatywne ocenianie swoich przeciwników, co może wprowadzać kontrowersje dotyczące jego postaci oraz działalności politycznej.

Odznaczenia

Józef Pohorski był człowiekiem, którego osiągnięcia zostały docenione poprzez liczne odznaczenia, które nosił z dumą w trakcie swojej kariery. Oto lista jego wyróżnień:

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w 1972 roku,
• Srebrny Krzyż Zasługi, uzyskany 28 sierpnia 1952 roku, za zasługi w pracy zawodowej i społecznej,
• Medal Komisji Edukacji Narodowej, przyznany w 1980 roku,
• Złota Odznaka Honorowa Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej, zdobyta w 1971 roku,
• Odznaka „Zasłużony dla Sanoka”, otrzymana w 1978 roku.

---

Oceń: Józef Pohorski

---