Juliusz Katz-Suchy to postać o znaczącym wpływie w historii Polski oraz w ruchach komunistycznych. Urodził się jako Juda Katz 28 stycznia 1912 roku w Sanoku, a jego życie zakończyło się 27 października 1971 roku w Århus. Był nie tylko polskim dyplomatą, ale również zaangażowanym działaczem politycznym, którego korzenie sięgają żydowskiego pochodzenia.
Jego kariera polityczna i dyplomatyczna odzwierciedlała dynamikę ówczesnych czasów, w których osobistości takie jak on odgrywały istotną rolę w kształtowaniu rzeczywistości społeczno-politycznej Polski.
Życiorys
Juliusz Katz-Suchy przyszedł na świat w Sanoku jako syn Szulima Katza (1869–1938), który pracował jako magazynier w monopolu tytoniowym, a później jako drobny kupiec. Jego matką była Rochma Erlich (1873–1922). W jego rodzinie znajdowało się także rodzeństwo: Tonka, która wyszła za adwokata oraz działacza socjalistycznego dr. Abrahama Penzika, oraz Ben Zion Katz (1906–1968), tłumacz i krytyk literacki. Po ukończeniu Szkoły Powszechnej w Sanoku, w 1931 roku Juliusz zdał egzamin dojrzałości w Państwowym Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku.
Już jako młody człowiek, Katz-Suchy związał się z ruchem komunistycznym, przystępując w latach 1927–1929 do organizacji Ha-Szomer Ha-Cair. W 1928 roku dołączył do Komunistycznego Związku Młodzieży Zachodniej Ukrainy (KZMZU), a w 1929 objął funkcję sekretarza Komitetu Miejskiego i członka Komitetu Powiatowego KZMZU w Sanoku. W tym czasie stał się także organizatorem buntu w sanockim więzieniu.
W latach 30. wstąpił do Komunistycznej Partii Zachodniej Ukrainy, przyjmując różnorodne pseudonimy, w tym Czerwiec, Kobieła, Juliusz Kowalski, Ksawer oraz Marek – z którego ostatni z czasem stał się częścią jego nazwiska. Po rozpoczęciu studiów prawa na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, został zatrzymany w wyniku protestów i działań organizacji komunistycznych, co skutkowało surowym wyrokiem skazującym. W kwietniu 1936 roku, na decyzję sądu we Lwowie, Juliusz trafił do Miejsca Odosobnienia w Berezie Kartuskiej.
Okres II wojny światowej spędził w Wielkiej Brytanii, gdzie pracował najpierw w fabryce, a potem jako korespondent prasowy. Po wojnie dołączył do rządu lubelsko-warszawskiego i rozpoczął pracę w Polskiej Ambasadzie w Londynie. W 1946 roku powrócił do Polski i wstąpił do Polskiej Partii Robotniczej.
Juliusz Katz-Suchy pełnił funkcję stałego delegata Polski przy ONZ w Nowym Jorku w latach 1947–1951 oraz ambasadora w Indiach w latach 1957–1962. W przeszłości był także dyrektorem Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych (1951–1957) oraz wykładowcą historii dyplomacji i stosunków międzynarodowych na Uniwersytecie Warszawskim. Obronił doktorat w Szkole Głównej Służby Zagranicznej, mimo iż nie ukończył studiowania na poziomie wyższym. Po tym zdobył tytuł profesora w tej samej instytucji, a także był profesorem nadzwyczajnym na Wydziale Dziennikarstwa oraz na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego.
W 1969 roku, w wyniku antysemickiej nagonki związanej z wydarzeniami marcowymi, Juliusz emigrował do Danii, gdzie osiedlił się w Århus i zmarł. Jego ostatnim miejscem spoczynku stał się żydowski cmentarz w Kopenhadze. W życiu osobistym Juliusz był mężem Elisabeth z domu Nenkes (1912–1989), z którą miał dwie córki: Erykę oraz Barbarę.
Wybrane publikacje
Oto ważne publikacje, które przyczyniły się do rozwoju wiedzy w obszarze dyplomacji oraz międzynarodowych stosunków gospodarczych.
- 1966: Zarys historii dyplomacji,
- 1967: Międzynarodowe stosunki gospodarcze. Organizacja i aspekty prawno-polityczne.
Odznaczenia
Juliusz Katz-Suchy, znany ze swojej działalności, otrzymał kilka znaczących nagród oraz odznaczeń w uznaniu za swoje zasługi. Poniżej przedstawiamy listę jego wyróżnień:
- Order Sztandaru Pracy II klasy,
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski w 1951 roku,
- Złoty Krzyż Zasługi – przyznany dwukrotnie w latach 1946 i 1954,
- Medal 10-lecia Polski Ludowej, przyznany 10 stycznia 1955 na wniosek Ministra Spraw Zagranicznych.
Przypisy
- Poland honors 53 who risked lives to save Jews in World War II [online], eilatgordinlevitan.com [dostęp 11.11.2021 r.] (ang.).
- a b c Juda Katz. geni.com. [dostęp 16.03.2017 r.] (ang.).
- Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 23.04.2014 r.]
- Uchwała Rady Państwa z dnia 10.01.1955 r. o nadaniu odznaczeń państwowych (M.P. z 1955 r. nr 42, poz. 415).
- Uchwała Rady Państwa z dnia 20.07.1954 r. o nadaniu odznaczeń państwowych (M.P. z 1954 r. nr 108, poz. 1484).
- Uchwała Prezydium Krajowej Rady Narodowej z dnia 19.07.1946 r. o odznaczeniach pracowników Ministerstwa Spraw Zagranicznych za gorliwą i wydajną pracę (M.P. z 1947 r. nr 25, poz. 115).
- Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22.07.1951 r. o nadaniu odznaczeń państwowych (M.P. z 1952 r. nr 9, poz. 77).
- Akcja władz sądowych we Lwowie. Lista osób wysłanych ze Lwowa do Berezy Kartuskiej. „Wschód. Prasowa Agencja Informacyjna”, s. 1, Nr 1158 z 24.04.1936.
- W szpitalach lwowskich przebywa jeszcze około 50 rannych. Urzędowa lista wywiezionych do Berezy. „Echo”, s. 1, Nr 117 z 27.04.1936.
- Kogo wywieziono do Berezy Kartuskiej?. „Lech. Gazeta Gnieźnieńska”, s. 3, Nr 100 z 29.04.1936.
- XLIV. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku za rok szkolny 1930/31. Sanok: 1931, s. 21.
- J. Nowakowski. Sanockie wiosny. „Nowiny”, s. 3, Nr 89 z 16 i 17.04.1966.
- Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 388.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Józef Pohorski | Robert Foedrich | Tadeusz Tertil | Kazimierz Sołtysik (1918–1992) | Jan Keller (1876–1945) | Stefan Szwarczyk | Szymon Pawłowski (polityk) | Mariusz Szmyd | Ryszard Wojna | Wiesław Skałkowski | Zygmunt Vetulani (dyplomata) | Stanisław Borczyk | Władysław Józef Zaleski | Kazimierz Świtalski | Stanisław Biega (działacz narodowy) | Władysław Studziński | Józef Baszak | Stefan Dolanowicz | Michał Słuszkiewicz | Jan OklejewiczOceń: Juliusz Katz-Suchy