Wiesław Wolwowicz

---

Życiorys

Wiesław Wolwowicz przyszedł na świat w Sanoku. Jego rodzice to inżynier kopalnictwa naftowego, Wiktor (1887–1971), oraz nauczycielka, Tekla (1894–1981). Miał także rodzeństwo: brata Ryszarda (1921–2015), który był harcerzem, instruktorem ZHP oraz żołnierzem wspierającym ZWZ-AK, oraz siostrę Alicję (ur. 1928), będącą harcerką i nauczycielką polonistką. W czasie II Rzeczypospolitej Wolwowicz mieszkał w Borysławiu, gdzie uczęszczał do szkoły w Samborze. Był również aktywnym harcerzem.

Tuż po wybuchu II wojny światowej ochotniczo wstąpił do kompanii strzeleckiej w Borysławiu. Wziął udział w obronie Polaków przed ukraińskimi atakami. Po inwazji ZSRR na Polskę, w lutym 1940 roku, próbował przedostać się na Zachód, lecz został zatrzymany przez NKWD na granicy z Węgrami. Po aresztowaniu został umieszczony w więzieniu we Lwowie, gdzie skazano go na pięć lat pozbawienia wolności.

W 1940 roku Wolwowicz został przeniesiony do obozu w Starobielsku, gdzie przebywali polscy oficerowie, którzy padli później ofiarą zbrodni katyńskiej. Następnie trafił do łagru w Iwdielu, znajdującym się w obwodzie swierdłowskim na Uralu. Na mocy układu Sikorski-Majski z 30 lipca 1941 roku odzyskał wolność. Później, 25 września 1941 roku, w Tockoje, dołączył do 2 Korpusu Polskiego w Armii Polskiej w ZSRR pod dowództwem gen. Władysława Andersa, stając się członkiem 6 Lwowskiej Dywizji Piechoty. Służył tam aż do końca lutego 1942 roku w samodzielnym batalionie strzeleckim „Dzieci Lwowskich”.

Od marca do lipca 1942 roku przeszedł przeszkolenie dla podchorążych w Uzbekistanie. Następnie służył w 16 Lwowskim batalionie strzelców, a od marca 1943 roku w 5 Kresowej Dywizji Piechoty, przemierzając szlak wojenny przez Iran, Irak, Palestynę, Liban oraz Egipt, aż ostatecznie dotarł do Włoch. W lutym 1944 roku, będąc w 16 Lwowskim batalionie strzelców, brał udział w kampanii włoskiej, angażując się w walki nad rzeką Sangro, a następnie w bitwie o Monte Cassino, gdzie pełnił rolę dowódcy oddziału szturmowego.

Następnie brał udział w bitwie o Ankonę oraz zmagał się w Apeninach Emiliańskich, gdzie w październiku 1944 roku odniósł ponownie rany. Po hospitalizacji w Rzymie i Neapolu Powell wrócił do walki, biorąc udział w zdobywaniu Predappio, a później kontynuując szlak bojowy aż do Bolonii. W kwietniu 1945 roku, awansowany do stopnia podporucznika, odniósł drugie rany podczas bitwy o Bolonię 15 kwietnia 1945 roku.

Wiesław Wolwowicz powiedział: „Byliśmy sojusznikami, byliśmy sojusznikami Brytyjczyków, a po wojnie nie zostaliśmy nawet zaproszeni do wzięcia udziału w paradzie zwycięstwa. Byliśmy jak ludzie, którzy wykonali ciężką robotę, po czym staliśmy się nikomu niepotrzebni.”

Po zakończeniu wojny Wiesław osiedlił się w Londynie w 1946 roku. Został członkiem Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia, w którym służył do 1947 roku, a następnie zdemobilizowany. Następnie pracował jako pracownik huty szkła oraz w firmie produkującej izolacje, a przez dziesięć lat był asystentem szefa działu finansowego w The Daily Telegraph.

Wolwowicz aktywnie uczestniczył w życiu społeczności kombatanckiej. Pełnił liczne funkcje, takie jak prezes Funduszu Pomocy Wdowom, Sierotom i Inwalidom 5 Kresowej Dywizji Piechoty, prezes Zgromadzenia Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari oraz wiceprezes Związku Żołnierzy 5 Kresowej Dywizji Piechoty. Angażował się również w życie polonijne oraz zasiadał w radzie Związku Polaków w Wielkiej Brytanii.

Mimo sędziwego wieku regularnie uczestniczył w uroczystościach rocznicowych oraz patriotycznych, zarówno w Londynie, jak i Polsce. 15 kwietnia 2012 roku, w 90. rocznicę urodzin, p.o. kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Stanisław Ciechanowski wręczył mu pamiątkową szablę podczas uroczystości w Ognisku Polskim w Londynie.

Wiesław Wolwowicz reflektował: „Wiele w życiu przeszedłem, dużo widziałem. Rozszarpane ciała, umierających kolegów, ludzkie dramaty. Natomiast ja zawsze miałem jakieś wewnętrzne przeświadczenie, że nic mi się nie stanie; wierzyłem, że moja matka, która była bardzo religijną osobą, wymodli dla mnie życie. Przeżyłem, ale czułem, że mam do spłacenia dług wdzięczności wobec rodzin tych, którzy polegli. Było dla mnie wielką satysfakcją, kiedy później, po wojnie, mogłem pomóc tym ludziom.”

Wiesław Wolwowicz odwiedzał swoje rodzinne miasteczko, Sanok, od połowy lat 60. XX wieku. Zmarł w londyńskim szpitalu w wieku 91 lat. 4 kwietnia 2014 roku, po mszy pogrzebowej odprawionej przez o. Józefa Maturę z parafii Podwyższenia Krzyża Świętego i Matki Bożej Pocieszenia w Sanoku, część jego prochów została pochowana w grobowcu rodziców na Cmentarzu Centralnym w Sanoku, w towarzystwie salwy honorowej 5 batalionu Strzelców Podhalańskich. Trzy dni później, 7 kwietnia 2014 roku, po mszy w katedrze polowej Wojska Polskiego w Warszawie, jego prochy zostały złożone do grobu na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera AB29 kol.-1-6).

W życiu Wolwowicza ważną rolę odegrała żona, Stefania z domu Wojewódka (1927–1989), która podczas wojny służyła w Pomocniczej Służbie Kobiet. Para doczekała się syna Jerzego oraz córki Jolanty.

Awanse

Awanse wojskowe Wiesława Wolwowicza przedstawiają szereg istotnych dat i decyzji, które były kluczowe w jego karierze. Oto szczegółowy wykaz awansów:

• podporucznik – w kwietniu 1945 roku,
• porucznik – na mocy rozkazu gen. broni Władysława Andersa, wydanego 3 maja 1962 roku w Londynie,
• kapitan – przyznany na podstawie rozkazu gen. broni Władysława Andersa, który miał miejsce 11 listopada 1964 roku w Londynie,
• major – powołany zarządzeniem Prezydenta RP na Uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego z dnia 10 listopada 1989 roku w Londynie,
• podpułkownik – nadany decyzją Ministra Obrony Narodowej Janusza Onyszkiewicza z dnia 28 marca 2000 roku,
• pułkownik – potwierdzony decyzją Ministra Obrony Narodowej Bogdana Klicha z 16 maja 2008 roku.

Odznaczenia

Wiesław Wolwowicz otrzymał liczne i prestiżowe odznaczenia, które są świadectwem jego bohaterstwa i zasług w służbie dla Polski oraz współpracy międzynarodowej. Wśród tych wyróżnień można wymienić:

• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari – przyznany „za bohaterstwo w postaci zniszczenia mostu okazane podczas walk o Bolonię”,
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski – nadany 6 listopada 2006 roku „za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, za rozwijanie polsko-brytyjskiej współpracy, za działalność społeczną, kombatancką i polonijną”,
• Krzyż Kawalerski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej – przyznany 14 stycznia 1999 roku „za wybitne zasługi w działalności polonijnej i kombatanckiej”,
• Krzyż Walecznych,
• Złoty Krzyż Zasługi,
• Medal Wojska,
• Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino,
• Krzyż Czynu Bojowego PSZZ,
• Krzyż Kampanii Wrześniowej,
• Złota Odznaka Skarbu Narodowego RP,
• Medal „Pro Patria”,
• Medal „Pro Memoria”,
• Gwiazda 1939–1945 (Wielka Brytania),
• Gwiazda Italii (Wielka Brytania),
• Medal Obrony (Wielka Brytania),
• Medal Wojny 1939–1945 (Wielka Brytania).

Te odznaczenia nie tylko podkreślają indywidualne osiągnięcia Wiesława Wolwowicza, ale także stanowią wspaniałe przypomnienie o jego wkładzie w walkę o wolność oraz promowanie polskiej kultury za granicą.

---

Oceń: Wiesław Wolwowicz

---