Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego i Matki Bożej Pocieszenia w Sanoku

---

Historia

Historia parafii w Sanoku sięga aż do XIV wieku, kiedy to w 1344 roku król Kazimierz Wielki przyłączył Sanok do Polski. Kolejnym istotnym etapem było zbudowanie kościoła pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny w latach 1372–1376 z inicjatywy namiestnika księcia Władysława Opolczyka. Co ciekawe, w 1377 roku świątynia ta została przekazana Franciszkanom, co stanowi ważny moment w historii religijnej tego regionu. Następnie, w 1384 roku, kościół z klasztorem znalazł się w obrębie miasta.

W 1604 roku niefortunny zbieg okoliczności spowodował pożar, który zniszczył kościół. Jednak dzięki fundacji Piotra Bala, w 1606 roku rozpoczęto budowę nowego, murowanego kościoła. Niestety, historia zatoczyła koło, bo w 1632 roku Kościół ponownie uległ spaleniu. Lata 1632–1640 to czas odbudowy, która przyniosła nowe życie tej świątyni. Z kolei w 1717 roku rozpoczęły się prace budowlane nad murowanym klasztorem.

W międzyczasie, po pożarze kościoła farnego w latach 1782–1886, kościół klasztorny pełnił funkcję tymczasowego kościoła parafialnego. Duża zmiana nadeszła 1 lipca 1969 roku, kiedy to, w wyniku dekretu bpa Ignacego Tokarczuka, przy Kościele i klasztorze Franciszkanów istniejąca wspólnota została erygowana jako parafia, wydzielona z terytorium parafii farnej. Obszar jej działalności obejmuje obecnie dzielnicę Sanoka – Błonie oraz częściowo Śródmieście.

W 2005 roku, decyzją abpa Józefa Michalika, powstało Sanktuarium Matki Bożej Pocieszenia – Pani Ziemi Sanockiej, co wzbogaciło życie religijne mieszkańców. Obecnie w granicach parafii znajduje się 6 900 wiernych.

Historia proboszczów parafii jest również interesująca. Zmiany kierownictwa miały miejsce w następujących latach:

• 1969–1975: o. Alan Chrząstek OFMConv,
• 1975–1978: o. Honoriusz Miś OFMConv,
• 1978–1983: o. Błażej Wierdak OFMConv,
• 1983–1989: o. Zygmunt Majgier OFMConv,
• 1989–1992: o. Ludwik Szetela OFMConv,
• 1992–1996: o. Roman Pałaszewski OFMConv,
• 1996–2000: o. Edward Staniukiewicz OFMConv,
• 2000–2008: o. Stanisław Glista OFMConv,
• 2008–2016: o. Zbigniew Kubit OFMConv,
• 2016 – nadal: o. Bartosz Pawłowski OFMConv.

Terytorium parafii

Obszar, który należy do parafii, jest rozległy i obejmuje wiele ulic. Cerkiewna (numeracja 4, 6, 8) jest jedną z nich, a także ulice: I Armii Wojska Polskiego, Armii Krajowej, Błonie. Kolejnymi ulicami na terenie parafii są: Franciszkańska, Jagiellońska (numery 1-57), Kochanowskiego, Kolejowa (numeracja 1-13).

Do kolejnych ważnych ulic można zaliczyć Królowej Bony, Krasińskiego (numery 3-21) oraz Lwowską (numery 3-21). Nie można zapomnieć również o 3 Maja (numery 1-23) i Mickiewicza (numery 30-50), a także ulicach takich jak: Ogrodowa, Opłotki, Orzeszkowej, Poprzeczna.

Na liście ulic znajdują się także: Plac św. Jana, Podgórze, Prugara-Ketlinga, Przelotowa oraz Rybacka. Nie można pominąć Rynku (numery 7-22) oraz Sanowej.

Inne istotne ulice to Schody Balowskie, Schody Franciszkańskie, Spokojna, Staszica (numery 6, 8, 10, 12, 14, 16), Aleja Szwajcarii, Aleja Wojska Polskiego, oraz Zamkowa (numery 3, 24, 26, 28). Ostatnie ulice to Zielona oraz Żwirki i Wigury (numery 8, 12, 14, 16, 18, 20, 26, 28).

Odpusty i uroczystości

Oto daty znaczących odpustów oraz uroczystości obchodzonych w naszej parafii, które stanowią ważny element życia religijnego naszej wspólnoty.

• druga niedziela maja (lub sobota) − odpust Matki Bożej Pocieszenia, Pani Ziemi Sanockiej,
• 13 czerwca − św. Antoniego,
• 2 sierpnia − odpust Porcjonkuli Matki Bożej Anielskiej,
• 14 września − odpust Podwyższenia Krzyża Świętego,
• 4 października − św. Franciszka,
• 8 grudnia − Niepokalanego Poczęcia.

Dzieła i grupy parafialne

W ciągu lat dziewięćdziesiątych XX wieku w Sanoku miała miejsce franciszkańska akcja pod nazwą „Podaruj Dzieciom Brata Słońce”, która miała na celu organizowanie letnich kolonii dla dzieci z ubogich rodzin. Dzieci te spędzały wakacje w malowniczych miejscowościach, takich jak Wielkie Oczy czy Przywidz.

W parafii działają różnorodne grupy i ruchy, takie jak: Żywy Różaniec, Oaza Rodzin, Ministranci oraz Akcja Katolicka. W 1979 roku powstał także Krąg Biblijny. Parafia prowadzi również Katolicką Poradnię Specjalistyczną „Nazaret”, oferującą wsparcie dla potrzebujących.

Od 1999 roku funkcjonuje NZOZ Ośrodek Rehabilitacji dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej przy Klasztorze OO. Franciszkanów, który znajduje się w kamienicy przy ul. Rynek 20. W tym samym miejscu, w dniu 20 października 1996 roku, została otwarta świetlica dla dzieci, poświęcona przez bp. Stefana Moskwę.

Nie można zapomnieć o aktywności Caritas Parafialnej, kawiarni „U Mnicha”, sali spotkań ekumenicznych oraz bibliotece parafialnej i księgarni. Parafia ma także Chór Męski Liturgiczny oraz organizuje Małą Peregrynację.

Ważnym elementem działalności parafialnej jest czasopismo „Słówko”, które rozpoczęło swoją działalność we wrześniu 1993 roku jako miesięcznik. Po pewnym czasie, od 30 listopada 1997 roku, zostało przekształcone w parafialny tygodnik informacyjno-religijny. Wydawanie „Słówka” wznowiono po przerwie w grudniu 1996 roku, a ostatni numer ukazał się 26 marca 2000 roku. Redaktorami miesięcznika byli między innymi o. Roman Pałaszewski, o. Roman Badylak i o. Wiesław Grabski, a także Wiesław Banach i Witold Przybyło; czasopismo było kolportowane za dobrowolną ofiarą.

Po zakończeniu działalności „Słówka” pojawił się tygodnik „Głos Ziemi Sanockiej”, który zyskał status katolickiego tygodnika społeczno-kulturalnego o zasięgu zarówno miejskim, jak i międzyparafialnym, obejmującym także sąsiednią parafię Przemienienia Pańskiego. Pierwszy numer „Głosu Ziemi Sanockiej” ukazał się 2 kwietnia 2000, a redaktorem naczelnym od początku do wydania z 29 października 2000 roku był Sebastian Niżnik. Jesienią 2000 roku jego miejsce zajął o. Stanisław Glista, a w redakcji pracowali o. Edward Staniukiewicz, o. Stanisław Glista, ks. Andrzej Skiba, Halina Więcek i Monika Malik. Czasopismo również było kolportowane na zasadzie dobrowolnych ofiar.

Warto również wspomnieć, że od 26 lipca 1998 roku w rozgłośni Radio Bieszczady emitowana jest audycja pt. Katolicki kwadrans, tworzona przez wspólnotę franciszkańską z Sanoka.

Zakonnicy i powiązani

W kontekście duchowym oraz kulturalnym Sanoka, niezwykle istotne są postacie zakonników, którzy odegrali kluczową rolę w życiu tej społeczności. Dalsze szczegóły i informacje można znaleźć w artykule Kościół i klasztor Franciszkanów w Sanoku.

---

Oceń: Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego i Matki Bożej Pocieszenia w Sanoku

---