Tadeusz Wojtowicz


Tadeusz Wojtowicz, urodzony 6 lipca 1916 roku w Sanoku, był znaczącą postacią w historii Polski. Zmarł 2 kwietnia 1985 roku w tym samym mieście.

Był to nie tylko polski nauczyciel, ale także fachowiec w dziedzinie prawa, z wykształcenia prawnik. Podczas dramatycznych wydarzeń II wojny światowej, Wojtowicz pełnił rolę oficera w ZWZ–AK, co podkreśla jego odwagę oraz upór w walce o wolność.

Na poziomie lokalnym, Tadeusz Wojtowicz miał znaczący wpływ na życie społeczne i polityczne Sanoka, pełniąc stanowisko Przewodniczącego Prezydium Miejskiej Rady Narodowej.

Życiorys

Tadeusz Wojtowicz przyszedł na świat 6 lipca 1916 roku w Sanoku, jako syn Andrzeja oraz Marii z domu Szymańskiej. Po ukończeniu Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku, gdzie 28 maja 1935 roku zdał egzamin dojrzałości, rozpoczął pracę w fabryce Sanowag. Jego życie uległo radykalnej zmianie po wybuchu II wojny światowej. W obliczu niemieckiej okupacji, Tadeusz aktywnie uczestniczył w działaniach konspiracyjnych, udzielając schronienia uchodźcom starającym się przedostać do Węgier.

Zaangażował się w Związek Walki Zbrojnej, gdzie pełnił funkcję w sztabie Obwodu ZWZ w Sanoku, którego komendantem był Władysław Romańczyk, znany także pod pseudonimem „Czarny”. W obliczu zagrożenia dekonspiracją, Romańczyk musiał opuścić ten teren na początku 1940 roku. Tadeusz, od czerwca 1940 do stycznia 1942, pełnił rolę oficera dywersji w Obwodzie ZWZ Sanok.

Po wojnie, w 1946 roku, podjął kroki ku reaktywacji Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku. Tego samego roku ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, uzyskując tytuł magistra praw. Po zakończeniu nauki, objął posadę nauczyciela w Dąbrowie Górniczej, a przez wiele lat uczył także w Technikum Ekonomicznym w Sanoku, gdzie pracował od 15 marca do 15 listopada 1945 oraz ponownie od roku szkolnego 1947/1949 aż do roku szkolnego 1976/1977. Po przejściu na emeryturę w 1977, Tadeusz kontynuował swoją działalność edukacyjną aż do 1982 roku w ramach umowy-zlecenia.

W latach 1958-1959 uczył również w szkołach mechanicznych w Sanoku. Od 1957 roku aktywnie uczestniczył w organizacji drugiego zjazdu absolwentów sanockiego gimnazjum, który miał miejsce w dniach 21-22 czerwca 1958 roku, a którego celem było uczczenie 70-lecia pierwszej matury. Podczas tych obchodów, był autorem biogramu Generała Bronisława Prugar-Ketlinga, opublikowanego w Księdze pamiątkowej Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888–1958.

W latach 1959-1961 Tadeusz pełnił rolę przewodniczącego Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Sanoku, a jego kadencja zakończyła się po ujawnieniu tzw. „afery mieszkaniowej”, co doprowadziło do jego zawieszenia i późniejszego odwołania. Po zakończeniu tych tumultów, wrócił na stanowisko nauczyciela.

Tadeusz Wojtowicz ożenił się z Zofią Hrycaj (zm. 2005) i osiedlił się w dzielnicy Zatorze, przy ulicy Za Potokiem. Zmarł 2 kwietnia 1985 roku w Sanoku. Oboje z Zofią spoczywają w rodzinnym grobowcu na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej w Sanoku. Ich córka, Barbara Adamiak, urodzona w 1949 roku, osiągnęła status profesora nauk prawnych. Tadeusz był także spowinowacony z Zygmuntem Żyłką-Żebrackim, mężem siostry Zofii, Marii.

W dokumentach sporządzonych przez Instytut Pamięci Narodowej, Tadeusz Wojtowicz figurował jako informator o pseudonimie „Ona”. Warto również zaznaczyć, że w czasach II wojny światowej działało w Sanoku inna osoba o zbieżnej tożsamości, nazywana Tadeuszem Wojtowiczem, której imię i nazwisko pojawiało się w różnych formach, jak Wójtowicz czy Wujtowicz. Ta postać również mieszkała nieopodal ulicy Płowieckiej w tzw. „kocim zamku”, gdzie odbywały się spotkania konspiratorów.

Odznaczenia i nagrody

Tadeusz Wojtowicz, jako osoba o wybitnych osiągnięciach, został uhonorowany szeregiem znaczących odznaczeń. Do jego wyróżnień należy zaliczyć:

  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
  • Złoty Krzyż Zasługi,
  • Odznaka „Za zasługi w ochronie porządku publicznego”,
  • Złota Odznaka Związku Nauczycielstwa Polskiego.

Oprócz odznaczeń, Tadeusz Wojtowicz otrzymał także liczne nagrody, w tym:

  • Nagrodę Kuratora Oświaty i Wychowania w Krośnie w 1976 roku,
  • Nagrodę Ministra Oświaty i Wychowania.

Przypisy

  1. Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Rzeszowie (1944) 1983-1990. inwentarz.ipn.gov.p. [dostęp 15.10.2021 r.]
  2. Spacer po cmentarzu przy ul. Rymanowskiej. zymon.com.pl. [dostęp 26.06.2014 r.]
  3. Stefan Stefański. Pan Stefański opowiada. „Koci zamek” i „koci dworek”. „Tygodnik Sanocki”. Nr 26 (109), s. 5, 10.12.1993 r.
  4. Andrzej Brygidyn, W latach powojennych. Życie polityczne. W przełomie październikowym w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, s. 795.
  5. Sanok – bibliografia. Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888-1958. biblioteka.sanok.pl. [dostęp 26.06.2014 r.]
  6. Tadeusz Wójtowicz: Generał Bronisław Prugar-Ketling. W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888–1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 145-148.
  7. Józef Stachowicz: Miniony czas. Kraków: Księgarnia Akademicka, 1994, s. 240. ISBN 83-901827-1-8.
  8. Grono pedagogiczne. W: Stanisław Dydek: Zespół Szkół Mechanicznych w Sanoku 1946–1996. Brzozów: Oficyna Wydawniczo-Reklamowa „Edytor” w Brzozowie, 1997, s. 217. ISBN 83-87450-00-6.
  9. Alicja Wolwowicz: Dzieje szkoły w zarysie. 1945 – 1995. W: Księga pamiątkowa szkół ekonomicznych w Sanoku 1925-1995. Sanok: 1995, s. 84. ISBN 83-903469-0-7.
  10. Struktura organizacyjna sanockiego Obwodu ZWZ-AK. Kryptonimy: „Suchar”, „Serowiec”, „Hd”, „IV/014”, „San”.. stankiewicze.com. [dostęp 26.06.2014 r.]
  11. Według artykułu Andrzeja Brygidyna w „Gazecie Sanockiej – Autosan” nr 8 z 1982 Tadeusz Wojtowicz działał pod pseudonimem „Cygan”, natomiast według publikacji Jan Łuczyńskiego i Edwarda Zająca działający w sztabie ZWZ Tadeusz Wojtowicz i „Cygan” to dwie różne osoby.
  12. Andrzej Zagórski, Konspiracja w Sanoku w okresie okupacji. W latach II wojny światowej i konspiracji w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, s. 745.
  13. Andrzej Brygidyn. Na frontach II wojny światowej. Kurierskimi szlakami (II). „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 8 (242), s. 6, 01-10.08.1982 r.
  14. Jan Łuczyński, Edward Zając: Z dziejów Sanoka i powiatu sanockiego w okresie okupacji hitlerowskiej (1939–1944) w latach 1944–1978. W: Księga pamiątkowa (obchodów 100-lecia Gimnazjum oraz I Liceum Ogólnokształcącego w Sanoku). Sanok: 1980, s. 52.
  15. Andrzej Brygidyn: Kryptonim „San”. Żołnierze sanockiego Obwodu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej 1939-1944. Sanok: Społeczny Komitet Wydawniczy „San”, 1992, s. 50.
  16. Księga Zmarłych 1975–1995 Sanok. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 100.
  17. Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 26.06.2013 r.]
  18. Historia 1889 – 1918 – 1945 – 1999. sokolsanok.pl, 31.05.2009 r. [dostęp 28.07.2014 r.]
  19. Tadeusz Wojtowicz. Nekrolog. „Nowiny”. Nr 81, s. 7, 05-08.04.1985 r.
  20. Alicja Wolwowicz: Dzieje szkoły w zarysie (1945-1995). W: Księga pamiątkowa szkół ekonomicznych w Sanoku 1925-1995. Sanok: 1995, s. 65, 74, 80. ISBN 83-903469-0-7.
  21. Stefan Stefański: Cmentarze sanockie. Sanok: 1991, s. 14-15.
  22. 50-lecie Szkół Ekonomicznych w Sanoku. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 20 (65), s. 5, 01-15.11.1976 r.
  23. Przed 1939 Tadeusz Wójtowicz prowadził Handel Delikatesów przy ul. Jagiellońskiej 15. Por. Katolicki Związek Młodzieży Rękodzielniczej i Przemysłowej w Sanoku 1923-1934. Jednodniówka. Sanok: 1934, s. 36.
  24. XLVIII. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofji w Sanoku za rok szkolny 1934/1935. Sanok: 1935, s. 14, 20.

Oceń: Tadeusz Wojtowicz

Średnia ocena:4.72 Liczba ocen:21