Franciszek Bem

Polityka i administracja

Franciszek Antoni Bem, znany również pod nazwiskiem Böhm, to postać, która zwraca uwagę swoją niezwykłą historią. Urodził się 16 czerwca 1839 roku w Sanoku i pozostawił po sobie trwały ślad w polskiej historii.

Pełnił rolę powstańca styczniowego, co świadczy o jego zaangażowaniu w walkę o wolność oraz niezależność swojego kraju. Jego działalność nie ograniczała się jedynie do działań militarnych, bowiem był również urzędnikiem, co wskazuje na jego wszechstronność i zdolności organizacyjne.

Franciszek Bem zmarł 10 maja 1912 roku w Krakowie, gdzie jego życie zakończyło się po lat wielu pełnych walk, wyzwań i poświęcenia dla ukochanej Polski.

Życiorys

Franciszek Antoni Böhm przyszedł na świat 16 czerwca 1839 roku w Sanoku. Był synem Ignacego, który pełnił funkcję kancelisty cyrkularnego w Sanoku, oraz Tekli z domu Michlik. W rodzinie miał rodzeństwo: Edmunda Rufina (ur. 1829), Malwinę Izydorę (ur. 1831), Seweryna (1833-1921, oficer Armii Cesarstwa Austriackiego, a także urzędnik Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie), Karola Ernesta (ur. 1835), Laurę Augustynę (1836-1919), Zygmunta Alojzego (ur. 1838), Ferdynanda (zm. 1843), a także przyrodniego brata Konstantego Walentego (ur. 1825, z wcześniejszego małżeństwa ojca z Marią). Wraz z rodziną zamieszkiwał w Sanoku, gdzie mieli numer konskrypcyjny 101.

Przed rokiem 1863, Franciszek był dyetariuszem konceptualnym. Po rozpoczęciu powstania styczniowego włączył się w działania zbrojne i służył jako podoficer w oddziałach dowodzonych przez Apolinarego Kurowskiego oraz Aleksandra Krukowieckiego. Uczestniczył w bitwie pod Miechowem 17 lutego 1863 roku, a także w bitwie pod Glanowem 15 sierpnia 1863 roku, gdzie odniósł rany. W październiku 1865 roku doniesiono, że 22 sierpnia 1864 roku został uwolniony z rosyjskiej niewoli.

W ramach zaboru austriackiego oraz autonomii galicyjskiej przez wiele lat pełnił funkcję (pierwszego) sekretarza Rady i Wydziału Powiatowego w Sanoku. Ze względu na swój wiek, już przed 1906 rokiem, na mocy decyzji Rady powiatowej, otrzymał prawo przejścia na emeryturę, jednakże z poczucia obowiązku nadal pełnił funkcję sekretarza Rady. Swoje obowiązki zakończył około roku 1908, a jego miejsce zajął Tadeusz Wrześniowski.

Dnia 19 kwietnia 1877 roku został wybrany zastępcą kontrolera Towarzystwa Zaliczkowego w Sanoku, które zarejestrowano 6 sierpnia 1877 roku. 11 marca 1886 roku objął mandat radnego w Radzie Miejskiej, po rezygnacji Alfreda Kobaka. 8 czerwca 1877 roku wstąpił w skład komisji miejskiej, która miała na celu zakupu gruntu pod nowy cmentarz w Sanoku. Był także członkiem Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego. W latach 90. XIX wieku oraz w pierwszej dekadzie XX wieku był aktywnym członkiem Sanockiego Gniazda Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” oraz zasiadał w sądzie honorowym.

Niegdyś pełnił także funkcję sekretarza zarządu powiatowego w Sanoku Towarzystwa „Kółek Rolniczych” z siedzibą we Lwowie (1894, 1895) oraz był członkiem sanockiego koła Towarzystwa Szkoły Ludowej. W 1903 roku przewodził delegacji w Sanoku Towarzystwa Wzajemnej Pomocy Uczestników Powstania 1863/64, które zarejestrowano w 1888 roku.

Franciszek Bem zmarł 10 maja 1912 roku w Krakowie, a jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się w grobowcu rodzinnym na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

Przypisy

  1. Laura Böhm. rakowice.eu. [dostęp 04.05.2022 r.]
  2. Franciszek Bem. rakowice.eu. [dostęp 04.05.2022 r.]
  3. a b c Księga chrztów 1836-1857. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 29.
  4. a b c Księga chrztów 1836-1857. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 41.
  5. Księga chrztów 1816-1836. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 150.
  6. Księga chrztów 1816-1836. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 241.
  7. Księga chrztów 1816-1836. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 333.
  8. Księga chrztów 1816-1836. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 394.
  9. a b Księga zmarłych 1831-1855. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 159.
  10. Księga zmarłych 1831-1855. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 83.
  11. Poddani austrjaccy uwolnieni z niewoli rosyjskiej. „Gazeta Narodowa”. Nr 229, s. 3, 07.10.1865 r.
  12. Ustąpienie zasłużonego działacza. „Nowości Illustrowane”. Nr 12, s. 8–9, 22.03.1913 r.
  13. Kronika. † Franciszek Bem. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. Nr 20, s. 3, 19.05.1912 r.
  14. Nieco szczegółów biograficznych dotyczących uczestników organizacyi i partyzantki r. 1863/64. W: Józef Białynia Chołodecki: Księga pamiątkowa opracowana staraniem Komitetu Obywatelskiego w czterdziestą rocznicę powstania r. 1863/1864. Lwów: 1904, s. 429.
  15. Alojzy Zielecki, Struktury organizacyjne miasta, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 353.
  16. Paweł Sebastiański, Bronisław Kielar: Wykazy członków Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku. W: 125 lat sanockiego „Sokoła” 1889–2014. Sanok: Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Sanoku, 2014, s. 141.
  17. Wykaz datków zebranych na gimnazyum polskie w Cieszynie. „Miesięcznik Towarzystwa Szkoły Ludowej”. Nr 12, s. 140, 1903 r.
  18. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1909. Lwów: 1909, s. 395.
  19. Edward Zając: Szkice z dziejów Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1998, s. 172.

Oceń: Franciszek Bem

★★★★★
Średnia ocena:4.93 Liczba ocen:21