Jan Huczko, urodzony 8 sierpnia 1897 roku w Sanoku, był postacią, która odegrała znaczącą rolę w historii Polski jako działacz komunistyczny oraz związkowy.
Przez całe swoje życie Huczko angażował się w działalność społeczną, mając duży wpływ na kształtowanie ruchów robotniczych w kraju.
Jego działania oceniamy jako ważny element historii polskiego ruchu lewicowego, a jego dziedzictwo, mimo upływu lat, wciąż budzi zainteresowanie wśród historyków i badaczy.
Zmarł 26 listopada 1983 roku, pozostawiając po sobie ślad w polskiej polityce i historii społecznej.
Życiorys
Jan Huczko urodził się 8 sierpnia 1897 roku w Sanoku, w rodzinie Wojciecha i Marii. Już w wieku 13 lat podjął swoją pierwszą pracę zarobkową w piekarni. W latach młodzieńczych, do roku 1914, zdobywał wiedzę w Przemysłowej Szkole Uzupełniającej w Sanoku. W obliczu wybuchu I wojny światowej, został w 1915 roku zmobilizowany do c. i k. armii, gdzie walczył na froncie wschodnim.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w II Rzeczypospolitej, Huczko wstąpił do Wojska Polskiego. Po powrocie do Sanoka podjął zatrudnienie w Fabryce Wagonów i Maszyn, gdzie pracował jako ślusarz. Lata 20. XX wieku były dla niego przełomowe, gdyż rozpoczął działalność polityczną i związkową, zostając delegatem związkowym w sanockim zakładzie. Był również aktywnym działaczem politycznym, organizując Rad Robotniczo-Chłopskich w powiecie sanockim.
W 1923 roku wstąpił do Komunistycznej Partii Polski, a także współzakładał Związek Proletariatu Miast i Wsi. Od tego samego roku Huczko współpracował z Komunistyczną Partią Zachodniej Ukrainy, gdzie w 1924 roku brał udział w tworzeniu sanockiego podkomitetu KPZU oraz organizował komórki partyjne na ziemi sanockiej. Jego zaangażowanie w kolportowanie prasy komunistycznej ze Słowacji prowadziło do wielokrotnych aresztowań i osadzania w więzieniu, szczególnie za inicjowanie protestów w takich miejscach jak Stryj, Borysław i Przemyśl.
Później, w okresie wielkiego kryzysu pod koniec lat 20. Huczko objął funkcję przewodniczącego Miejskiego Komitetu Bezrobotnych w Sanoku. Wziął udział w organizacji Marszu Głodnych, który miał miejsce 6 marca 1930 roku, wzywając robotników do udziału w demonstracji. Niestety, po rozproszeniu protestujących, został aresztowany i brutalnie skatowany, co skutkowało 2,5-letnim wyrokiem więzienia. Po odbyciu kary powrócił do pracy w rodzimej fabryce w Sanoku w 1938 roku i kontynuował pracę tam nawet po wybuchu II wojny światowej.
Od września 1944 roku, z początkiem ofensywy wschodniej, Huczko aktywnie zaangażował się w odbudowę zakładu. Na przełomie 1944/1945 był organizatorem Polskiej Partii Robotniczej w Sanoku, gdzie współpracował z takimi postaciami jak Józef Rygliszyn, Ludwik Dębicki oraz Kazimierz Dziuban. Podczas plenum PPR w 1945 roku Huczko złożył wnioski dotyczące wsparcia finansowego zniszczonej fabryki, co w efekcie pomogło w uzyskaniu dotacji, chroniąc zakład przed likwidacją.
W Sanoku był zaangażowany w zakładanie organizacji zakładowej PPR, a od stycznia 1945 roku pełnił rolę I sekretarza Komitetu Powiatowego PPR. Był również jednym z inicjatorów powstania oddziału powiatowego Związku Metalowców, stanowiącego pierwsze koło ZM na Rzeszowszczyźnie. Do 1950 roku działał w różnych rolach w KW PZPR, a jego zaangażowanie sprawiło, że stał się on „starym działaczem partyjnym”.
W 1950 roku Huczko został przewodniczącym Okręgowej Rady Związków Zawodowych. Z powodów zdrowotnych w 1954 przeszedł na rentę. Żoną Huczki była Zofia Ulanowska, którą poślubił 26 września 1936 roku w Sanoku. Jan Huczko zmarł 26 listopada 1983 roku w wieku 86 lat, a jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu Wilkowyja w Rzeszowie (sektor 8-4-3_4).
Warto dodać, że na zjeździe PPR w 1948 roku Huczko miał przyjemność przedstawić sytuację dotyczącą sanockiej fabryki „Sanowag”, zyskując zapewnienie wsparcia finansowego od Hilarego Minca na odbudowę zakładu, co było kluczowe dla dalszego funkcjonowania fabryki.
Ordery i odznaczenia
Jan Huczko, wybitna postać w historii, otrzymał szereg wyjątkowych odznaczeń, które świadczą o jego wkładzie w rozwój kraju. Do jego wyróżnień należą:
- Order Sztandaru Pracy II klasy,
- Złoty Krzyż Zasługi (przyznany 12 czerwca 1946 roku).
Przypisy
- a b c d e Jan Huczko. Dane osoby z katalogu kierowniczych stanowisk partyjnych i państwowych PRL. katalog.bip.ipn.gov.pl. [dostęp 14.02.2021 r.]
- a b c d Jan Huczko. grobonet.erzeszow.pl. [dostęp 14.08.2017 r.]
- Jan Huczko. Nekrolog. „Nowiny”, s. 5, nr 282 z 30.11.1983 r.
- a b c d e f g h i j k l m n o p q Tow. Jan Huczko nie żyje. „Nowiny”, s. 2, nr 281 z 29.11.1983 r.
- Jan Huczko. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 3, nr 35 (291) z 20–31.12.1983 r.
- Władysław Sygnarski: Kronika Zakładu. Sprawozdanie Przemysłowej Szkoły Uzupełniającej w Sanoku za rok 1913/1914. 1915, s. 12.
- Idea KPP żyje i zwycięża. „Nowiny”, s. 3, nr 291 z 05.12.1958 r.
- a b c Augustyn Ciulik. W 20 rocznicę krwawej demonstracji w Sanoku. „Nowiny Rzeszowskie”, s. 3, nr 66 z 07.03.1950 r.
- Dzień 6. III. 1930. roku w Sanoku przeszedł do historii walk klasy robotniczej w Polsce. „Głos Sanowagu”, s. 1, nr 2 (7) z 28.02.1955 r.
- Henryk Cimek: Ruch robotniczy na ziemi rzeszowskiej (1918–1939). W: Bronisław Syzdek (red. nauk.): Ruch robotniczy na ziemi rzeszowskiej 1918–1975. Warszawa: Książka i Wiedza, 1980, s. 68.
- Bronisław Syzdek: Ruch robotniczy w województwie rzeszowskim w latach 1944–1948. W: Bronisław Syzdek (red. nauk.): Ruch robotniczy na ziemi rzeszowskiej 1918–1975. Warszawa: Książka i Wiedza, 1980, s. 270.
- Władysław Ważniewski: Rozwój i działalność PZPR w województwie rzeszowskim 1948–1973. W: Bronisław Syzdek (red. nauk.): Ruch robotniczy na ziemi rzeszowskiej 1918–1975. Warszawa: Książka i Wiedza, 1980, s. 395.
- Indeks do Ksiąg Zaślubionych Parafii Przemienienia Pańskiego w Sanoku od roku 1911. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 204 (Tom K, poz. 49).
- III. Realizacja 3-letniego planu odbudowy. Kongres zjednoczeniowy partii robotniczych. W: Kształtowanie się władzy ludowej na Rzeszowszczyźnie. T. II. Rzeszów: Komitet Wojewódzki PZPR w Rzeszowie, 1966, s. 237–238.
- III. Realizacja 3-letniego planu odbudowy. Aparat partyjny KW PZPR w Rzeszowie. W: Kształtowanie się władzy ludowej na Rzeszowszczyźnie. T. II. Rzeszów: Komitet Wojewódzki PZPR w Rzeszowie, 1966, s. 239–240.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Franciszek Bem | Jan Oklejewicz | Michał Słuszkiewicz | Stefan Dolanowicz | Józef Baszak | Władysław Studziński | Stanisław Biega (działacz narodowy) | Kazimierz Świtalski | Władysław Józef Zaleski | Stanisław Borczyk | Andrzej Bożydar Radwański | Tadeusz Szczudlik | Abraham Penzik | Wilhelm Rzeszutko | Maksymilian Słuszkiewicz | Tadeusz Wojtowicz | Sebastian Niżnik | Juliusz Kühl | Jan Bezucha | Bolesław BiegaOceń: Jan Huczko