Zespół Szkół nr 2 im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku

---

Historia

Historia szkoły w Sanoku sięga czasów powojennych. Po II wojnie światowej, na skutek inicjatywy dyrektora sanockiej Fabryki Wagonów, Filipa Schneidera, dnia 29 maja 1946 roku wysłano wniosek do Zjednoczenia Przemysłu Taboru i Sprzętu Kolejowego „Tasko”. W odpowiedzi, 6 czerwca 1946 roku, Henryk Rzędowski (1885–1961) zatwierdził utworzenie trzyletniej Szkoły Przemysłowej przy Fabryce Wagonów. We wspomnianym przedsięwzięciu współorganizacyjnym brał również udział Schneider, który odpowiadał za przygotowanie potrzebnej infrastruktury. Oficjalne otwarcie miało miejsce 3 września tego samego roku, a dyrektorem został Władysław Dziduszko.

Początkowo placówka funkcjonowała w kantynie fabrycznej usytuowanej w dzielnicy Posada. Egzaminy odbywały się w Szkole Powszechnej im. Klementyny Hoffmanowej, znanej później jako SP nr 5. Szkoła prowadziła wówczas dwa kierunki kształcenia, w tym zawód ślusarza. Wkrótce, po upływie roku, lokalne władze przekazały szkole należący do nich budynek byłego domu gminnego Posady Olchowskiej przy ulicy Kazimierza Lipińskiego 71, który przystosowano do celów edukacyjnych. Tam rozpoczęto naukę 24 września 1947 roku, a także prowadzono zajęcia w pobliskim budynku fabrycznym przy ulicy Okrzei.

W tym okresie funkcjonował półinternat w Domu Robotniczym. Od 1947 roku, szkoła przyjęła nazwę Państwowe Gimnazjum Przemysłowe. W roku szkolnym 1949/1950 w placówce działały: Państwowa Szkoła Przemysłowa, Państwowe Gimnazjum Mechaniczne oraz Państwowe Liceum Mechaniczne, które rozpoczęło działalność w 1949 roku. W 1956 roku szkoła przeszła pod zarząd Ministerstwa Oświaty, a Sanocka Fabryka Autobusów nadal odgrywała rolę wspierającą.

Wobec narastających potrzeb lokalowych, miasto przekazało teren zwany „Leśniczówką”, gdzie w latach 1951–1960 wzniesiono nową siedzibę szkoły, która jest używana do dziś i znajduje się przy ulicy Stróżowskiej 15. Budynek oddano do użytku 8 marca 1960 roku, mając dużą powierzchnię 33 000 m², stając się największą placówką oświatową w Sanoku oraz okolicznych powiatach. W 1964 roku zainaugurowano warsztaty szkolne, a w tym samym roku, na mocy zarządzenia Ministerstwa Oświaty z 23 maja 1963 roku, Technikum Mechaniczne otrzymało patronat gen. Karola Świerczewskiego.

W 1963 roku przy ZSM powstał punkt konsultacyjny Wydziału Mechanicznego Politechniki Krakowskiej, co stanowiło przełomowy moment dla akademickiego życia w Sanoku, który w 1975 roku zaczął prowadzić studia magisterskie. Również inny ośrodek akademicki, Akademia Ekonomiczna w Krakowie, oraz Politechnika Rzeszowska uruchomiły własne punkty konsultacyjne.

W 1975 roku, wskutek fuzji wszystkich typów szkół, zawiązał się Zespół Szkół Mechanicznych. W roku 1976 szkoła obchodziła 30-lecie swojego istnienia, osiągając status największej placówki edukacyjnej w mieście. Dwa lata później, w 1987 roku, odbył się jubileusz 40-lecia. 2 listopada 1996 roku miało miejsce uroczyste spotkanie z okazji 50-lecia szkoły, w trakcie którego przyjęto patronat Grzegorza z Sanoka. W tym samym roku ukazała się monografia autorstwa Stanisława Dydka, nauczyciela i dyrektora szkoły, zatytułowana „Zespół Szkół Mechanicznych w Sanoku 1946–1996”. Po reorganizacji systemu oświaty w 1999 roku, 1 września 2002 roku powstał Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych, a później Zespół Szkół nr 2 im. Grzegorza z Sanoka.

W Technikum Mechanicznym zainaugurowano działalność Zasadniczej Szkoły Zawodowej Sanockiej Fabryki Autobusów 1 września 1961 roku, która w roku szkolnym 1964/65 uzyskała samodzielność. W 1974 roku szkoła została oddzielona jako Zespół Szkół Zawodowych SFA, przenosząc się do nowej lokalizacji przy ulicy Stróżowskiej 16. Od 1991 roku szkoła funkcjonowała jako Zespół Szkół Technicznych, a w 2002 roku przekształcono ją w Zespół Szkół nr 3, który w 2010 roku nosi obecnie nazwę Zespół Szkół nr 3 im. Walentego Lipińskiego i Mateusza Beksińskiego w Sanoku.

W dniach 16–17 czerwca 2007 roku odbył się zjazd absolwentów, a w 2016 roku szkoła obchodziła 70-lecie swojego istnienia. Warto również wspomnieć, że na przestrzeni lat placówka zyskała przydomek „sanocka (bądź podkarpacka) Sorbona”, co podkreśla jej znaczenie na lokalnej mapie edukacyjnej.

Sport

W październiku 1953 roku, nauczyciel wychowania fizycznego Edward Lichnowski oraz dyrektor szkoły Stanisław Potocki, zainicjowali powstanie klubu sportowego przy Technikum Budowy Samochodów. Początkowo był to klub o charakterze szkolnym, jednak z biegiem lat został przekształcony w Międzyszkolny Klub Sportowy „Zryw” Sanok.

Pod przewodnictwem Edwarda i Wandy Lichnowskich, siatkarska drużyna MKS Zryw Sanok, w której skład wchodzili uczniowie Zespołu Szkół nr 2, osiągnęła wiele sukcesów sportowych. W styczniu 1969 roku, zespół ten zdobył mistrzostwo juniorów okręgu rzeszowskiego, a następnie w lutym 1969 wygrał półfinałowy turniej, który odbył się w Sanoku.

W marcu 1969 roku, drużyna MKS Zryw Sanok wzięła udział w turnieju finałowym w Przemyślu, gdzie po zaciętej rywalizacji zdobyła złoty medal mistrzostw Polski juniorów. W decydującym meczu, Zryw pokonał drużynę MKS MDK Warszawa rezultatem 3:2, a w składzie zespołu znajdował się m.in. Krzysztof Kosim.

W tym samym czasie, drużyna MKS Zryw Sanok, w sezonie 1968/1969, odniosła również sukces na poziomie lokalnym, zdobywając mistrzostwo ligi okręgowej.

Upamiętnienia

W głównym hallu gmachu Zespołu Szkół nr 2 im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku znajdują się tablice pamiątkowe, które stanowią ważny element historii szkoły oraz jej patrona.

• Tablica upamiętniająca patrona, Grzegorza z Sanoka, nosi inskrypcję: Grzegorzowi z Sanoka 1406–1477. Humaniście poecie i arcybiskupowi lwowskiemu, patronowi Zespołu Szkół Mechanicznych w Sanoku. Uroczyście odsłonięto ją 12 listopada 1996 roku w czasie obchodów jubileuszu 50-lecia istnienia szkoły. Prace nad projektem wykonał Waldemar Rokowski.
• Druga tablica, poświęcona 50-leciu powstania Szkół Mechanicznych w Sanoku (1946–1996), została zrealizowana z inicjatywy absolwentów. Tablica ta została odsłonięta podczas zjazdu absolwentów Technikum Mechanicznego, który miał miejsce 14 czerwca 1997 roku. Jej projekt i wykonanie zrealizował Stanisław Czajka, natomiast poświęcenie odbyło się z rąk ks. Kazimierza Pszona.
• Ostatnia tablica, honorująca gen. Karola Świerczewskiego, została odsłonięta 28 marca 1977 roku, w 30. rocznicę jego śmierci. Uroczystości dokonała jego córka, Antonina. Ta tablica została jednak usunięta w 1989 roku.

Dyrektorzy

Lista dyrektorów Zespołu Szkół nr 2 im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku przedstawia się następująco:

• władysław dziduszko (1946–1952),
• stanisław potocki (1952–1955),
• stanisław dydek (1955–1959),
• wacław machnik (1959–1968),
• stanisław prokop (1969–1990),
• stanisław kwiatkowski (1990–24.09.1999),
• marian kuzicki (27.09.1999–2015),
• jowita nazarkiewicz (1 września 2015–).

Nauczyciele i pracownicy

W Zespole Szkół nr 2 im. Grzegorza z Sanoka, przez wiele lat, pracowało wielu wybitnych nauczycieli oraz pracowników. Ich oddanie i pasja w edukacji pozostawiły trwały ślad w historii szkoły.

• Andrzej Grasela – zastępca dyrektora w latach 1947-1953,
• Józef Bogaczewicz – nauczyciel chemii w latach 1947-1949,
• Franciszek Wanic – nauczyciel w latach 1948-1953,
• Mieczysław Majewski – nauczyciel przedmiotów zawodowych w latach 1951-1965,
• Jan Świerzowicz – nauczyciel języka polskiego i rosyjskiego w latach 1951–1953 oraz 1958–1963,
• dr Maria Kril – nauczycielka historii w latach 1950–1952,
• Franciszek Moszoro – nauczyciel w latach 1953-1955,
• Edward Lichnowski – nauczyciel wychowania fizycznego w latach 1952–1984, również pełnił rolę trenera,
• Wanda Lichnowska – nauczycielka wychowania fizycznego w latach 1961–1984 oraz trenerka drużyny siatkarskiej MKS Zryw Sanok,
• Bolesław Pastuszak – pracownik szkoły od 1954 roku, nauczyciel, kierownik warsztatów,
• Jadwiga Zaleska – kierowniczka biblioteki szkolnej w latach 1953–1964,
• Maria Bieńkowska – nauczycielka w latach 1956-1960,
• Benedykt Gajewski – nauczyciel w 1957 roku,
• Ryszard Borowiec – nauczyciel w latach 1958-1959,
• Tadeusz Wojtowicz – nauczyciel w latach 1958-1959,
• płk Bronisław Kuzio – nauczyciel w latach 1978-1980,
• Aleksander Ćwiertnia,
• Mieczysław Habrat – nauczyciel matematyki i fizyki,
• Stanisław Potocki – nauczyciel wychowania fizycznego od 1946 do 1971 roku,
• Wojciech Sołtys – nauczyciel historii w latach 1953–1985,
• Jerzy Tarnawski – nauczyciel historii, geografii oraz w. o s. od 1973 do 1982 i ponownie od 1989,
• Leszek Ciuk – nauczyciel wychowania fizycznego w latach 1990-1995,
• Piotr Uruski – nauczyciel w latach 2002–2004.

Każdy z tych nauczycieli wniósł coś wartościowego do społeczności szkolnej, kształtując przyszłe pokolenia uczniów i pozostawiając po sobie niezatarte ślady.

Absolwenci

Lista absolwentów została uporządkowana według daty ukończenia edukacji. Oto zestawienie kluczowych postaci, które na stałe wpisały się w historię placówki:

• Mieczysław Majewski – nauczyciel (1949: zawód ślusarz, 1951: technik mechanik o specjalności technolog),
• Stanisław Spyra – szpadzista, trener szermierki (1949: zawód ślusarza, 1951: technik mechanik o specjalności technolog),
• Zdzisław Prusiecki – pracownik Autosanu, działacz partyjny (1951: zawód ślusarz, 1952 technik mechanik o specjalności normowanie pracy w przemyśle metalowym),
• Tadeusz Nowakowski – bokser (1952: zawód ślusarz maszynowy),
• Tadeusz Zoszak – pracownik Autosanu (1952: zawód ślusarz, później technikum wieczorowe),
• Edward Tomczak – żołnierz, pracownik Autosanu (1953: technik mechanik o specjalności budowa samochodów),
• Wilhelm Rzeszutko – oficer, wykładowca (1956: technik mechanik o specjalności budowa samochodów),
• Jan Skarbowski – pracownik Autosanu, nauczyciel, działacz partyjny (1957: technik mechanik o specjalności budowa samochodów),
• Bronisław Żołnierczyk – duchowny rzymskokatolicki, działacz społeczny (1958: technik mechanik o specjalności budowa samochodów),
• Zygmunt Haduch-Suski – profesor, wykładowca w Monterrey, specjalista trybologii (1958: technik mechanik o specjalności obróbka skrawaniem),
• Stanisław Czekański – polityk (1959: technik mechanik o specjalności obróbka skrawaniem),
• Jarosław Hnizdur – oficer (1959: technik mechanik o specjalności obróbka skrawaniem),
• Andrzej Kruczek – inżynier, dyrektor SFA Autosan od 1983 (1959: technik mechanik o specjalności obróbka skrawaniem),
• Andrzej Wojtkowski – oficer (1959: technik mechanik o specjalności budowa samochodów),
• Walerian Sowa – generał brygady Wojska Polskiego (1961: technik mechanik o specjalności spawalnictwo),
• Bronisław Kielar – inżynier mechanik, nauczyciel (1962: zawód blacharz; 1966: technik mechanik o specjalności obróbka skrawaniem),
• Leonard Kabala – polityk, radny MRN w Sanoku (1963: technik mechanik o specjalności obróbka skrawaniem),
• Zbigniew Osenkowski – projektant pojazdów mechanicznych, grafik (1963: technik mechanik o specjalności obróbka skrawaniem),
• Stanisław Osika – oficer (1963: technik mechanik o specjalności obróbka skrawaniem),
• Ludwik Błaż – profesor AGH w Krakowie (1965: technik mechanik o specjalności obróbka skrawaniem),
• Jan Sieniawski – profesor Politechniki Rzeszowskiej (1966: technik mechanik o specjalności spawalnictwo),
• Marian Szczerek – profesor Politechniki Radomskiej (1969: technik mechanik o specjalności obróbka skrawaniem),
• Krzysztof Kosim – siatkarz (1969: technik mechanik o specjalności obróbka skrawaniem),
• Andrzej Krzanowski – dyrektor Autosanu (1970: technik mechanik o specjalności naprawa i eksploatacja pojazdów samochodowych),
• prof. dr inż. Maria Słomiana – wykładowca inżynierii mechanicznej w Widener University (1970: technik mechanik o specjalności naprawa i eksploatacja pojazdów samochodowych),
• Zbigniew Daszyk – burmistrz Sanoka (1973: technik mechanik o specjalności obróbka skrawaniem),
• Ryszard Kulman – pracownik Autosanu, poeta (1973: technik mechanik o specjalności obróbka skrawaniem),
• Witold Przybyło – inżynier, naczelnik, burmistrz Sanoka (1973: technik mechanik o specjalności obróbka skrawaniem),
• Stanisław Fal – działacz spółdzielczy, polityk (1974: technik mechanik o specjalności obróbka skrawaniem),
• Marek Łęcki – pracownik Autosanu, dyrektor Stomil Sanok (1974: technik mechanik o specjalności obróbka skrawaniem),
• Kazimierz Malinowski – franciszkanin konwentualny (1975: technik mechanik o specjalności obróbka skrawaniem),
• Wacław Krawczyk – nauczyciel, samorządowiec (1975: zasadnicza szkoła zawodowa o specjalności tokarz),
• Ryszard Pacławski – prawnik, Naczelnik ZHP (1978: technik mechanik o specjalności obróbka skrawaniem),
• Bogdan Augustyn – założyciel grupy KSU (1980: technik mechanik o specjalności obróbka skrawaniem),
• Marian Daszyk – poseł na Sejm RP (1981: technik mechanik o specjalności obróbka skrawaniem),
• Jan Ryniak – tenisista, hokeista (1981: zawód kierowcy mechanika pojazdów samochodowych),
• Mariusz Szmyd – samorządowiec, wójt gminy Sanok (1983: absolwent Liceum Zawodowego z tytułem mechanika obróbki skrawaniem),
• Andrzej Ryniak – hokeista, stolarz (1985: zawód ślusarz spawacz, 1986: technik mechanik o specjalności obróbka skrawaniem),
• Tomasz Demkowicz – hokeista, trener (1988: zasadnicza szkoła zawodowa o specjalności mechanik pojazdów samochodowych),
• Wojciech Zubik – hokeista (1988: zasadnicza szkoła zawodowa o specjalności mechanik pojazdów samochodowych),
• Adam Milczanowski – hokeista (1988: zasadnicza szkoła zawodowa o specjalności ślusarz mechanik),
• Piotr Lisowski – hokeista (1992: zasadnicza szkoła zawodowa o specjalności mechanik pojazdów samochodowych),
• Sebastian Niżnik – samorządowiec (1996: technik mechanik o specjalności naprawa i eksploatacja pojazdów samochodowych),
• Damian Kurasz – muzyk, gitarzysta (1996: technik mechanik o specjalności naprawa i eksploatacja pojazdów samochodowych),
• Artur Szychowski – karateka, trener sportów walki (1997: zasadnicza szkoła zawodowa o specjalności elektromechanik pojazdów samochodowych),
• Bogusław Rąpała – hokeista (1999: zasadnicza szkoła zawodowa o specjalności mechanik pojazdów samochodowych),
• Robert Kustra – łyżwiarz szybki (2004: liceum ogólnokształcące o profilu ogólnym),
• Dawid Starejki – raper (2008).

Odznaczenia

Szkoła zdobyła liczne wyróżnienia w swojej historii, które podkreślają jej wkład w rozwój lokalnej społeczności.

• Odznaka „Zasłużony dla Sanoka” otrzymana w 1978 roku,
• „Jubileuszowy Adres”, który został przyznany w 1984 roku.

---

Oceń: Zespół Szkół nr 2 im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku

---