Tadeusz Władysław Florczak, urodzony 12 lutego 1895 roku w Sanoku, był wybitnym inżynierem mechanicznym oraz teoretykiem w zakresie motoryzacji. Jako konstruktor broni pancernej, wniósł znaczący wkład w rozwój technologii wojskowej w Polsce. Jego kariera wojskowa zakończyła się tragicznie, gdyż zmarł wiosną 1940 roku w Katyniu, stając się jedną z wielu ofiar zbrodni katyńskiej.
Jako major broni pancernych w Wojska Polskiego, Florczak miał ogromny wpływ na rozwój broni pancernej, a jego osiągnięcia stanowią ważny element historii wojskowości w Polsce.
Życiorys
Tadeusz Florczak przyszedł na świat jako potomek Michała oraz Heleny z rodziny Korczyńskich. Swoje wykształcenie średnie zdobył we Lwowie, a w młodości aktywnie uczestniczył w działalności Drużyn Sokolich oraz Związku Strzeleckiego. Przed wybuchem I wojny światowej w 1914 roku zarejestrował się na studia filozoficzne.
Po rozpoczęciu I wojny światowej, w 1914 roku, dołączył do Legionów Polskich, gdzie służył w 1 Pułku Piechoty w ramach I Brygady, biorąc udział w starciach pod Dęblinem. Od 1915 roku, aż do tzw. kryzysu przysięgowego w 1917 roku, był częścią 6. pułku piechoty w składzie III Brygady. Uczestniczył w istotnych działaniach zbrojnych nad rzeką Stochód, gdzie prowadzone były walki od czerwca 1916 do sierpnia 1917 roku, a ich celem była linia frontu wschodniego.
Tadeusz ukończył Szkołę Oficerów Liniowych Piechoty, której zajęcia miały miejsce w Dęblinie, w 1917 roku. Wkrótce potem został internowany na Węgrzech i wcielony do cesarskiej i królewskiej armii. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę w 1918 roku, został przyjęty do Wojska Polskiego. Podczas służby awansował na stopień kapitana, a jego starszeństwo miało miejsce z dniem 1 czerwca 1919 roku, w korpusie oficerów administracyjnych działu gospodarczego.
W ramach swoich obowiązków pełnił funkcje kancelaryjne. Jednocześnie kontynuował studia filozoficzne na Uniwersytecie Jana Kazimierza. W latach 1922–1925 studiował na Wydziale Budowy Maszyn Politechniki Lwowskiej, gdzie uzyskał dyplom inżyniera mechanika, choć formalnie tytuł został ogłoszony dopiero w 1934 roku. W tym okresie był przydzielony do Okręgowego Zakładu Gospodarczego VIII, a w 1924 roku związał się z 6. dywizjonem samochodowym w Lwowie. W tym samym roku jego stopień kapitana został potwierdzony ze starszeństwem przypisanym do 1 czerwca 1919 roku, w korpusie oficerów samochodowych.
W latach 20. oraz 30. Tadeusz kontynuował służbę w 6. dywizjonie samochodowym, gdzie pełnił rolę kierownika technicznego warsztatów oraz komendanta parku samochodowego. Od 1933 roku był zatrudniony w Instytucie Badań Inżynierii w Warszawie, gdzie funkcjonował jako teoretyk samochodowy i konstruktor broni pancernej na rzecz wojska. W 1935 roku, w nowo utworzonym 5. batalionie pancernym, objął stanowisko drugiego zastępcy dowódcy batalionu oraz kwatermistrza, a w 1936 roku został awansowany do stopnia majora.
Wybuch II wojny światowej we wrześniu 1939 roku oraz agresja ZSRR na Polskę z dnia 17 września przyniosły tragiczną zmianę w jego losach. Został aresztowany przez władze sowieckie i przetrzymywany w obozie w Kozielsku. Wiosną 1940 roku został przywieziony do Katynia, gdzie padł ofiarą rozstrzelania, które zostało dokonane przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy, na podstawie decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z dnia 5 marca 1940 roku. Został pochowany na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu, a jego nazwisko widnieje na liście NKWD nr 015/23 z 1940 roku.
Tadeusz pozostawił po sobie rodzinę; był mężem i ojcem dwojga dzieci, Witolda oraz Anny.
Ordery i odznaczenia
Wśród zaszczytów, które otrzymał Tadeusz Florczak, można wymienić kilka znaczących odznaczeń. Oto lista wyróżnień, która odzwierciedla jego dokonania i poświęcenia:
- Krzyż Niepodległości, przyznany 2 sierpnia 1931 roku,
- Krzyż Walecznych,
- Złoty Krzyż Zasługi, który otrzymał 18 lutego 1939 roku,
- Srebrny Krzyż Zasługi, odznaczony 10 listopada 1928 roku.
Upamiętnienie
W dniu 5 października 2007 roku, Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło ogłosił pośmiertne mianowanie Tadeusza Florczaka do stopnia podpułkownika. Uroczysty awans został publicznie ogłoszony 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w ramach ceremonii pt. „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Natomiast 18 kwietnia 2009 roku, w ramach działań związanych z akcją „Katyń… pamiętamy” oraz „Katyń… Ocalić od zapomnienia”, w Alei Katyńskiej na Cmentarzu Centralnym w Sanoku zasadzono 21 Dębów Pamięci, wśród nich znalazł się również dąb poświęcony Tadeuszowi Florczakowi. Uroczystości związanej z sadzeniem drzew przewodniczył Michał Chodakowski, reprezentujący Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej – Koło w Sanoku.
Przypisy
- Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 05.10.2007 r. w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie.
- Krystyna Chowaniec: Dęby Pamięci. Sanok: Komenda Hufca ZHP Ziemi Sanockiej im. ks. hm. Zdzisława Peszkowskiego, 2010, s. 46.
- Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. policja.pl. [dostęp 05.08.2014 r.]
- Polscy oficerowie i policjanci zamordowani przez NKWD i pochowani w Katyniu, Miednoje i w Charkowie oraz obywatele RP z tzw. Ukraińskiej Listy Katyńskiej. katedrapolowa.pl. [dostęp 25.02.2014 r.]
- Krzysztof Chowaniec. Uroczystości dnia Katyńskiego w Sanoku. „Góra Przemienienia”, s. 4–13, Nr 17 (299) z 26.04.2009 r.
- Marian Struś. Sanok nie zapomni. „Tygodnik Sanocki”, s. 1, 6, Nr 17 (911) z 24.04.2009 r.
- Uroczystości Dnia Katyńskiego w Sanoku. ko.rzeszow.pl. [dostęp 27.12.2013 r.]
- Zarządzenia Ministra Spraw Wojskowych. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 7, s. 91, 12.03.1934 r.
- M.P. z 1939 r. nr 45, poz. 76 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
- M.P. z 1931 r. nr 178, poz. 260 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
- Rocznik Oficerski 1924, s. 922.
- Rocznik Oficerski 1924, s. 929.
- Rocznik Oficerski 1928, s. 659.
- Rocznik Oficerski 1928, s. 652.
- Rocznik Oficerski 1932, s. 782.
- Rocznik Oficerski 1923, s. 1318.
- Rocznik Oficerski 1923, s. 1301.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Mieczysław Mazurek (1912–2000) | Stanisław Biega (major) | Adam Antoni Bratro | Bolesław Drewiński | Romuald Ochęduszko | Feliks Stramik | Johann Ritter von Friedel | Janina Żubryd | Leon Wzorek | Józef Oczkowicz (1897–1955) | Józef Kisielewski (oficer) | Seweryn Böhm | Justyn Mackiewicz | Jan Rajchel (wojskowy) | Leopold Mielecki | Konrad Namieśniowski | Marian Niedenthal | Adam Dembicki von Wrocień | Adolf Amort | Władysław PruchniakOceń: Tadeusz Florczak