Bronisław Filipczak

---

Życiorys

Urodziny Bronisława Filipczaka miały miejsce 28 października 1877 roku w Sanoku. Jego ojcem był Michał, stelmach i działacz ludowy z Lisznej, który wspierał ks. Stanisława Stojałowskiego. Michał przeżył do 1930 roku, a matka, Franciszka, z Michoniów, zmarła około 1896 roku. Bronisław miał troje rodzeństwa i mieszkał z rodziną przy ulicy Andrzeja Potockiego, gdzie jego ojciec wybudował dom oraz otworzył warsztat.

W 1898 roku Bronisław Filipczak osiągnął sukces, zdając egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum Męskim w Sanoku. W jego klasie był m.in. Samuel Herzig. Po zdaniu matury planował rozpocząć studia techniczne, jednak ostatecznie podjął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, gdzie w 1903 roku uzyskał tytuł magistra. Po studiach przez dwa lata pracował w notariacie w Sanoku, a następnie w Lesku, u Romana Baczyńskiego aż do 1912 roku. Zdał egzamin notarialny i rozpoczął pracę jako notariusz w Baligrodzie oraz później w Lesku, Ustrzykach i Dolinie.

Bronisław odbył roczną służbę wojskową w C. K. Armii, a po wybuchu I wojny światowej został zmobilizowany i brał udział w oblężeniu Przemyśla, a następnie dostał się do niewoli rosyjskiej, w której spędził czas od marca 1915 do sierpnia 1918. Po powrocie do Polski, przyjął wezwanie do Wojska Polskiego, awansując na stopień podporucznika rezerwy piechoty, ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku. W latach 1923-1924 był oficerem rezerwowym 6 pułku Strzelców Podhalańskich. Poza służbą wojskową, kontynuował swoją pracę w notariacie, pracując w Brzozowie, Dubiecku przez sześć lat, a później w Tarnopolu aż do wybuchu II wojny światowej.

Po 1939 roku Bronisław przebywał we Lwowie do 1941, a następnie do lutego 1944 roku wrócił do Tarnopola. Po wojnie powrócił do Sanoka i 11 października 1945 roku został mianowany notariuszem. W 1948 przeszedł na emeryturę, a następnie pracował w Urzędzie Likwidacyjnym oraz w Muzeum Historycznym w Sanoku, gdzie pozostawał aż do 1958 roku.

Muzyka odgrywała istotną rolę w jego życiu. Bronisław samodzielnie nauczył się gry na różnych instrumentach. Już w szkole aktywnie uczestniczył w chórze i orkiestrze. W trakcie studiów założył chór akademicki we Lwowie oraz orkiestrę jeniecką w rosyjskiej niewoli. Po powrocie do Polski, zakładał chóry, orkiestry oraz organizował zespoły teatralne, w sumie stworzył 10 chórów, 3 orkiestry i 2 teatry w takich miejscowościach jak Lesko, Baligród, Brzozów czy Dubiecko. W Sanoku prowadził chór przy Powiatowym Domu Kultury oraz aktywnie uczestniczył w zjazdach śpiewaczych w 1911 i 1936 roku. Jego kompozycje, zarówno religijne jak i świeckie, były wykonywane w Sanoku oraz okolicznych regionach.

Zaangażowany w kulturę muzyczną, Bronisław był także prezesem Towarzystwa Przyjaciół Muzyki w Tarnopolu oraz kierował chórem gimnazjalnym w Sanoku od 1945 do 1946 roku, a w 1948 roku założył Towarzystwo Muzyczne. W latach 60. uznawany był za nestora amatorskiego ruchu śpiewaczego na Rzeszowszczyźnie, a w 1966 roku został odznaczony przez Zjednoczenie Polskich Zespołów Śpiewaczych i Instrumentalnych medalem honorowym I stopnia z wieńcem laurowym.

Po zakończeniu II wojny światowej, aktywnie uczestniczył w procesie reaktywacji sanockiego oddziału Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Ponadto był kolekcjonerem pamiątek, które później donated do Archiwum Wojewódzkiego Domu Kultury w Rzeszowie. Bronisław był wielokrotnie odznaczany za swoje zasługi. Przed rokiem 1939 mieszkał przy ulicy Potockiego 21, dzisiejszej ul. Podgórze.

Bronisław Filipczak zmarł 25 sierpnia 1973 roku w Sanoku. Jako ciekawostkę należy dodać, że dnia następnego został określony jako najstarszy obywatel Sanoka w ogłoszeniach parafialnych Parafii Przemienienia Pańskiego w Sanoku. Jego pogrzeb odbył się 27 sierpnia 1973 roku, po nabożeństwie w kościele Franciszkanów w Sanoku, gdzie spoczął w grobowcu rodziny Lipińskich na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej w Sanoku.

28 października 1905 roku Bronisław poślubił Walentynę Lipińską (1886–1955), wnuczkę Walentego, córkę Aleksandra. Para doczekała się trojga dzieci: Zygmunta (ur. 1907), Zofii oraz Mieczysława.

Ordery i odznaczenia

Bronisław Filipczak, znany ze swojej działalności, był laureatem wielu prestiżowych odznaczeń. Jego prace oraz zaangażowanie w życie kulturalne zostały docenione w szerokim zakresie.

• srebrna odznaka honorowa Zjednoczonego Związku Towarzystw Śpiewaczych, 1932,
• złota odznaka honorowa Zjednoczonego Związku Towarzystw Śpiewaczych, 1932,
• złoty Krzyż Zasługi, 30 czerwca 1939,
• odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”, 1965,
• złota odznaka honorowa z wieńcem laurowym I stopnia Ogólnopolskiego Zjednoczonego Towarzystwa Śpiewaczego, 1966.

Opracowania

W ramach dostępnych opracowań dotyczących działalności Bronisława Filipczaka, można wyróżnić kilka kluczowych tematów związanych z regionem Sanoka oraz jego historią.

• Analiza sanockich stosunków społeczno-gospodarczych w latach 1875–1905,
• Wspomnienia o wpływowej działalności politycznej ks. Stanisława Stojałowskiego, która miała miejsce na terenie Sanoka oraz w powiecie sanockim,
• Notatki dotyczące działalności kulturalno-oświatowej instytucji zajmujących się muzyką, teatrem, śpiewem oraz czytelnictwem w regionie Sanoka w latach 1875–1905.

---

Oceń: Bronisław Filipczak

---