Tadeusz Kosiński, znany również jako „Erroll”, to postać, która na trwałe wpisała się w historię jazzu w Polsce. Urodził się 6 lutego 1932 roku w Sanoku, a swoją pasję do muzyki rozwijał przez całe życie, aż do śmierci 20 sierpnia 2012 roku w Jeleniej Górze.
Był nie tylko utalentowanym pianistą jazzowym, ale także kompozytorem, aranżerem, a także osobą aktywnie działającą na rzecz promocji kultury. Jego wkład w rozwój jazzowej sceny w powojennej Polsce jest nie do przecenienia, ponieważ był jednym z jej pierwszych prekursorów.
Dzięki jego twórczości i działalności, Kosiński przyczynił się do popularyzacji jazzowej estetyki w kraju, wpływając na wielu muzyków i miłośników tego gatunku.
Życiorys
Tadeusz Kosiński był jedynym synem Jana Kazimierza Kosińskiego oraz Marii Niedzielskiej, która, posiadając talent artystyczny oraz ukończoną klasę fortepianu w Konserwatorium Lwowskim, postanowiła poświęcić się rodzinie. Jego ojciec, po studiach prawniczych na Uniwersytecie im. Jana Kazimierza we Lwowie, zdobył szacunek jako sędzia. Dzieciństwo Tadeusza upłynęło w rodzinnym majątku na Kresach Wschodnich, jednakże w czasie II wojny światowej, rodzina Kosińskich musiała przenieść się do Sanoka, a po wojnie osiedliła się na Górnym Śląsku, w Gliwicach.
Pianista podstawowe umiejętności gry na fortepianie nabywał pod okiem matki, a formalne wykształcenie muzyczne zdobywał u renomowanych mistrzów, takich jak Jerzy Żurawlew, Jan Bielecki i Ludomir Różycki. Spędził kilka lat jako student Akademii Muzycznej w Katowicach oraz na Akademii Muzycznej we Wrocławiu, gdzie studiował dyrygenturę i kompozycję. Jego pierwsze kroki na profesjonalnej scenie muzycznej stawiał w znanym zespole Zygmunta Wicharego.
1 czerwca 1955 roku uzyskał tytuł pracownika kultury i sztuki. W gliwickiej szkole muzycznej, zlokalizowanej na ul. Barlickiego, uczniowie oraz studenci regularnie grali jazz, który był wówczas zakazany przez władze PRL. W tym środowisku znajdował się również Tadeusz, obok takich muzyków jak Jan Kwaśnicki, Marek Szymaszkiewicz, Henryk Achtelik oraz Eugeniusz Rebol. Dzięki wsparciu kierownika Domu Kultury w Zabrzu, 1 listopada 1955 roku zorganizowano I Zabrskie Zaduszki Jazzowe, w których brało udział około czterdziestu muzyków, w tym Andrzej Kurylewicz, Wanda Warska oraz Jerzy Chromicz, a także Tadeusz Kosiński jako jeden z organizatorów oraz pianista tej ważnej imprezy.
19 października 1956 roku w Związkowym Domu Kultury „Zabrze” miało miejsce zebranie założycielskie Śląskiego Jazz Clubu, do którego Tadeusz Kosiński przynależał jako jeden z założycieli i członek zarządu. Po wyborze nowych władz przyjął przydomek „Erroll”, na cześć swojego idola, Errolla Garnera. Jego kwartety jazzowe, które prowadził, zdobywały chwałę na festiwalach studenckich. Był liderem Śląskiego Jazz Clubu i uczestnikiem II Międzynarodowego Festiwalu Jazzowego w Sopocie w 1957 roku. Po przeprowadzce do Wrocławia, jego zespół, Tadeusz „Erroll” Kosiński Quintet, zagrał na otwarciu studenckiego klubu „Pałacyk” 20 listopada 1959 roku.
Tadeusz pracował jako kierownik muzyczny ówczesnego Teatru Kalambur, a w „Pałacyku” zajmował się sekcją muzyczną. W 1960 roku jego kwintet zajął pierwsze miejsce ex aequo z czołowym zespołem FAR Quinteten Jerzego Pakulskiego w Konkursie Zespołów Jazzowych CRZZ, odbywającym się we Wrocławiu. Nagrodą były dwudziestominutowe nagrania transmitowane co dwa tygodnie przez Program I PR przez okres trzech lat. Jego działalność artystyczna intensyfikowała się; komponował, aranżował oraz tworzył muzykę dla Szczecińskiej Agencji Artystycznej, Estrady Łódzkiej, Estrady Śląskiej, Estrady Bydgoskiej, oraz współpracował z Wałbrzyskim Stowarzyszeniem Jazzowym oraz Przedsiębiorstwem Imprez Artystycznych „Impart”.
W tym okresie aktywnie współdziałał z wieloma znakomitymi artystami, m.in. Urszulą Dudziak, Janem „Ptaszynem” Wróblewskim, Zbigniewem Namysłowskim, Adamem Makowiczem oraz Andrzejem Trzaskowskim, a także Januszem „Lalą” Kozłowskim.
W latach 60. i 70. występował obok takich gwiazd jak Ludwik Sempoliński, Adolf Dymsza, Maria Koterbska oraz Jerzy Połomski. Oprócz koncertów, programów artystycznych i musicali, które realizował w kraju i za granicą (m.in. we Francji, Niemczech, Czechach czy Stanach Zjednoczonych), pisał także utwory organowe i kompozycje kościelne. Tadeusz, jako aktor amator, zagrał w filmach takich jak Nikt nie woła oraz Tarpany w reżyserii Kazimierza Kutza oraz Jak być kochaną w reżyserii Wojciecha Jerzego Hasa.
W 1984 roku, z powodów rodzinnych, przeniesiono go do Jeleniej Góry, gdzie ujawnił swoje talenty jako organizator wydarzeń muzycznych. Był współzałożycielem Jeleniogórskiego Stowarzyszenia Muzyki Jazzowej i Rozrywkowej oraz Stowarzyszenia Promocji Kultury XXI wieku. W 1994 roku uczestniczył w I Karkonoskim Festiwalu Taperów Filmowych w Karpaczu, nawiązując do rodzinnej tradycji, gdyż jego matka podczas studiów zarabiała, grając muzykę do niemych filmów w kinach.
Pomimo upływu lat, artystyczna aktywność Kosińskiego nie malała. W 2005 roku, mając 73 lata, wystąpił w polsko-niemieckiej sztuce Vabanque w reżyserii Sandry Stunz. W 2002 roku zainicjował Krokus Jazz Festiwal, który co roku odbywa się w formie konkursu dla młodych muzyków jazzowych o nagrodę „Złotego Krokusa” i jednocześnie jako festiwal w Jeleniogórskim Centrum Kultury, na którym występują zarówno polskie, jak i zagraniczne gwiazdy jazzu. W uznaniu jego zasług, Prezydent Miasta Jeleniej Góry wręczył mu nagrodę Honorowego Krokusa 21 października 2011 roku w Sali Widowiskowej Jeleniogórskiego Centrum Kultury, podczas oficjalnego rozpoczęcia jubileuszowego X Międzynarodowego Krokus Jazz Festivalu. Od 2013 roku festiwal nosi imię Tadeusza „Errolla” Kosińskiego. Muzyk zmarł 24 sierpnia 2012 roku i został pochowany na starym cmentarzu przy ul. Sudeckiej w Jeleniej Górze. Podczas festiwalu muzycznego Silesia Sonans w 2013 roku, znakomity organista i pedagog Zenon Sierpień zagrał jego kompozycje w Kościele Garnizonowym.
Życie prywatne
Tadeusz Kosiński, znany muzyk, był osobą, która zbudowała swoje życie rodzinne z pasją. W wyniku małżeństwa z Marią Skrzyniarz na świat przyszły dwie córki: Urszula i Julita. Warto zaznaczyć, że z długoletniego związku z Iwoną Kulas mężczyzna doczekał się trzeciej córki – Laury.
Przypisy
- a b Krzysztof Pilecki (Jazz Forum: Nr 1-2/2005): Jerzy Pakulski (1932 - 2004). Może gra już z aniołami?. dziennikarzerp.eu. [dostęp 01.01.2023 r.]
- a b c d Iwona Kulas: Tadeusz „Erroll” Kosiński. jazzforum.com.pl. [dostęp 31.12.2022 r.]
- Śląski Jazz Club: Tadeusz Erroll Kosiński - założyciel. sjc.pl. [dostęp 31.12.2022 r.]
- Tadeusz Erroll Kosiński - wspomnienie. sjc.pl. [dostęp 31.12.2022 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Władysław Lisowski | Jacek Matecki | Michał Walczak | Gabriela Gorączko | Kalman Segal | Marcin Głowacki (reżyser) | Arkadiusz Andrejkow | Marian Waldemar Kuczma | Stefan Kątski | Franciszek Ksawery Siemianowski | Janusz Szuber | Tadeusz Marian Turkowski | Riwka Gurfein | Robert Gierlach | Agata Kielar-Długosz | Beata Buczek-Żarnecka | Bronisław Filipczak | Eryk Kuszczak | Barbara Bandurka | Zdzisław BeksińskiOceń: Tadeusz Kosiński (muzyk)