Posada (Sanok)

---

Historia

Najstarszy znany zapis dotyczący tej miejscowości datowany jest na 1432 rok, kiedy to wieś została wzmiankowana jako Possada (zob. Głuchoniemcy). W czasach średniowiecznych, szczególnie w XVI wieku, osada pełniła funkcję wsi służebnej, która była związana z zamkiem w Sanoku. Niegdyś była znana pod nazwą Posada Sanocka, a później przekształciła się w określenie Posada Sanocka, które później zaczęto stosować w odniesieniu do współczesnej dzielnicy Zatorze.

Na koniec XVIII wieku pojawiła się nowa nazwa, Posada Olchowska. Wieś rozwijała się głównie wzdłuż dzisiejszej ulicy Kołłątaja, znanej jako „stara droga”, oraz przy otaczającym ją Potoku Stróżowskim, który obecnie jest kluczową arterią dzielnicy i całego miasta, przekształconą dziś w ulicę Kazimierza Lipińskiego.

Od 1866 roku Posada istniała jako samodzielna jednostka gminna, znana jako Posada Olchowska. W dziewiętnastym wieku w tej okolicy powstała fabryka pod nazwą Pierwsze Galicyjskie Towarzystwo Akcyjne Budowy Wagonów i Maszyn, która przyczyniła się do dalszego rozwoju tego rejonu. W 1900 roku liczba mieszkańców Posady Olchowskiej wynosiła 2645 osób, w tym 2531 Polaków. Kolejnym znaczącym wydarzeniem w historii wsi było wybudowanie domu gminnego w 1907 roku.

Podczas I wojny światowej, w 1915 roku, na terenie dzielnicy miały miejsce zniszczenia, w tym spaleniu uległa część osiedla na Szklanej Górce. W tym samym czasie siły rosyjskie zdewastowały Fabrykę Wagonów, kradnąc maszyny oraz wywożąc materiały do produkcji. Na szczęście, 28 lutego 1925 roku mieszkańcy Posady zyskali dostęp do oświetlenia elektrycznego.

Od 2 marca 1904 roku, do 20 marca 1931 roku, stanowisko naczelnika gminy Posada Olchowska zajmował Maciej Kluska. W 1931 roku gmina została wcielona do granic Sanoka, kończąc tym samym swoją samodzielność. Proces ten był wynikiem starań, które trwały od 1925 roku, a w negocjacjach brali udział przedstawiciele gmin oraz miasta, w tym burmistrz Tadeusz Malawski, jego zastępca oraz wybrani radni, jak inż. Wilhelm Szomek oraz dr Salomon Ramer. Oficjalne przyłączenie miało miejsce 24 marca 1931 roku, a rozporządzenie Rady Ministrów RP, które to zatwierdziło, weszło w życie 1 kwietnia 1931 roku.

W kontekście tej tematyki warto wspomnieć o ludziach związanych z Posadą Olchowską. 15 września 1931 roku biskup Anatol Nowak poświęcił pierwszą katolicką świątynię w tej miejscowości, poświęconą Najświętszemu Sercu Jezusowemu. Na terenie Posady znajdowała się również bożnica żydowska, której przed 1939 rokiem przewodzili Osias Barth i Dawid Herzberg. W 1932 roku Stowarzyszenie Praca i Życie otworzyło Dom Robotniczy, później znany jako Zakładowy Dom Kultury.

Pisarz Kalman Segal w swojej powieści z 1955 roku pt. **Nad dziwną rzeką Sambation**, która została wydana w 1957 roku, opisał Posadę, przedstawiając ją jako dzielnicę o chaotycznej rzeczywistości, gdzie żyli ludzie pracujący w skromnych warunkach. Warto również wspomnieć, iż charakterystycznym elementem kultury lokalnej, nawiązującym do folkloru, jest pieśń „Sowa na gaju”, odtwarzana z budynku domu gminnego trzy razy dziennie.

Zwyczajowy podział dzielnicy

Posada, będąca jedną z dzielnic Sanoka, składa się z kilku charakterystycznych obszarów, w tym Szklanej Górki, Jerozolimy, Łanów i Czerkiesów.

Wśród osiedli najważniejsze to: Robotnicza, Szklana Góra oraz Jerozolima, które wyróżniają się swoją specyfiką oraz lokalnym klimatem.

W obrębie tej dzielnicy można znaleźć wiele ulic, które mają swoje unikalne cechy. Do najważniejszych należą:

• Mateusza Beksińskiego,
• Kolejowa,
• Stanisława Konarskiego,
• Macieja Kluski,
• Dworcowa,
• Wierzbowa,
• Stolarska,
• Zagumna,
• Wesoła,
• Nowa,
• Władysława Reymonta,
• Rzemieślnicza,
• Robotnicza,
• Słoneczna,
• Kazimierza Lipińskiego,
• Wolna,
• Stróżowska,
• Leszka Kawczyńskiego,
• Jesienna,
• Wiosenna,
• Słoneczna,
• Wolna.

Obiekty i zabudowa

W Sanoku znajduje się wiele interesujących obiektów, które warto poznać. Oto najważniejsze z nich:

• Dom gminny Posady Olchowskiej w Sanoku,
• Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Sanoku,
• Dom Kultury w Sanoku (Posada),
• Ulica Kazimierza Lipińskiego w Sanoku,
• Zespół Szkół nr 2 im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku,
• Zespół Szkół nr 3 im. Walentego Lipińskiego i Mateusza Beksińskiego w Sanoku.

Nie zapominajmy również o możliwościach transportowych i przemysłowych w tej okolicy:

• Autosan,
• Dworzec autobusowy w Sanoku,
• Sanok – stacja kolejowa,
• Veolia Transport Bieszczady.

---

Oceń: Posada (Sanok)

---