Dąbrówka Polska (Sanok)

Dzielnice

Dąbrówka Polska to fascynująca część miasta Sanok, która ma wyjątkowe znaczenie historyczne i geograficzne. Dawniej funkcjonując jako wieś, obecnie stanowi integralną część województwa podkarpackiego oraz powiatu sanockiego. Dąbrówka jest usytuowana tuż przy drodze krajowej nr 28, co czyni ją łatwo dostępną zarówno dla mieszkańców, jak i przyjezdnych.

Ta lokalizacja charakteryzuje się nie tylko dogodnym położeniem, ale również zróżnicowanym krajobrazem i bogatą historią, która przyciąga uwagę turystów oraz miłośników kultury regionalnej. Dąbrówka Polska znajduje się w zachodniej części dzielnicy Dąbrówka, która jest znana z licznych walorów przyrodniczych oraz możliwości do aktywnego wypoczynku.

Historia

Osada ta ma swoje korzenie w XVI wieku i początkowo była znana jako Dąbrówka Niemiecka. Znajduje się w strategicznej lokalizacji przy trakcie łączącym Sanok z Rymanowem, pomiędzy miastami Sanok a Dąbrówką Ruską.

W XIX wieku, aż do zakończenia swojego życia, majątek tabularny w Dąbrówce Polskiej oraz Ruskiej był w rękach Jana Tchorznickiego, który zmarł w 1868 roku. W roku 1880 wieś liczyła 44 domy i około 268 mieszkańców, z dominującą grupą Polaków, którzy należeli do rzymskokatolickiej parafii w Sanoku. Obszary użytków rolnych składały się z gruntów dworskich (180 morgów) oraz włościańskich.

Pod koniec XIX stulecia, majątek Dąbrówki był w posiadaniu potomków Jana Tchorznickiego; jego żoną była Kornelia Stankiewicz, zmarła w 1885 roku. Na przełomie XIX i XX wieku, obszar ten przeszedł na własność Aleksandra Mniszka-Tchorznickiego. W 1905 roku Józefa Rylska była właścicielką 126,7 ha ziemi w Dąbrówce Polskiej, a także 12 ha w Dąbrówce Ruskiej. Sierpniowa transakcja 1905 roku, zbycie Dąbrówki Polskiej oraz Dąbrówki Ruskiej na rzecz Marii Strzelbickiej, żony Mieczysława Strzelbickiego, opiewała na kwotę 50 tys. koron.

Po zgonie Marii Strzelbickiej, jej dzieci jako małoletni spadkobiercy przejęli majątek, a Mieczysław Strzelbicki został jego zarządcą. Zgodnie ze stanem z 1911 roku, tabularnymi właścicielami Dąbrówki Polskiej byli St. I. oraz St. Strzelbiccy, posiadający 124 ha. W obrębie Dąbrówki Polskiej znajdował się gaj „Sędziówka”, gdzie w 1897 roku zrealizowano budowę wielofunkcyjnego boiska sportowego, przekazanego przez Józefę Rylską. Boisko to było użytkowane przez Sanocki Klub Sportowy, którego prezesem był Michał Jorkasch-Koch.

Do roku 1939, majątek w Dąbrówce Polskiej dzierżawił Piotr Linscheid, rolnik, który osiedlił się tam z rodziną, w tym żoną Olgą i dziećmi: Ferdynandem, Ryszardem, Walerianą oraz Heleną (1903-1942). Wraz z nadejściem frontu wschodniego na początku sierpnia 1944 roku, podczas II wojny światowej, miały miejsce walki niemiecko-radzieckie, które przyniosły zniszczenia w Dąbrówce. Po ustanowieniu rządów komunistycznych, zapowiedziano przymusowe wysiedlenia mieszkańców. W obawie przed tym, na początku września 1944 roku, 73 rodziny wyjechały w obawie o swoje bezpieczeństwo (80 osób pozostało).

Do początku grudnia 1944 roku dokonano administracyjnego podziału ziemi we wsi oraz rozdzielono ją między mieszkańców. We wrześniu 1946 roku w Dąbrówce Polskiej powstało Państwowe Gimnazjum Męskie oraz Liceum Gospodarstwa Wiejskiego. 15 października 1948 roku, zarówno Dąbrówka Polska, jak i Dąbrówka Ruska zostały połączone w jedną jednostkę administracyjną, którą nazwano Dąbrówką. Uchwałą Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej z 1 stycznia 1962 roku, wieś została przyłączona do miasta Sanoka i od tego momentu stała się jego dzielnicą.

Na terenie byłej wsi Dąbrówka Polska pozostaje zachowany zespół pałacowo-parkowy Rylskich i Tchorznickich, świadczący o bogatej historii tego obszaru.

Przypisy

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 01.01.2023 r.
  2. Jolanta Ziobro. Dąb dla porucznika Ryszarda. „Tygodnik Sanocki”. Nr 30 (1129), s. 6, 02.08.2013 r.
  3. Edward Zając: Szkice z dziejów Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1998 r., s. 164, 215.
  4. Alojzy Zielecki, Życie gospodarcze, w: Sanok. Dzieje miasta, Kraków 1995 r., s. 405.
  5. Skorowidz powiatu sanockiego wydany na podstawie dat zebranych w roku 1911. Sanok: 1911 r., s. 4.
  6. Kronika. „Echo z nad Sanu”. Nr 23, s. 3, 04.10.1885 r.
  7. Kronika. Zmiany własności. „Gazeta Lwowska”. Nr 194, s. 4, 26.08.1905 r.
  8. Samobójstwo. „Kurjer Lwowski”. Nr 317, s. 4, 15.11.1904 r.
  9. Według Stefanii Skwarczyńskiej dobra w Dąbrówce Polskiej zostały odziedziczone przez Marię Strzelbicką. Stefania Skwarczyńska. U źródeł autobiografii naukowej. „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”. Tom 32, nr 2, s. 279, 1987 r.
  10. Według Mieczysława Strzelbickiego doszło do tego jeszcze w 1904. Nieprostujące sprostowanie. „Gazeta Sanocka”. Nr 220, s. 4, 05.04.1908 r.
  11. Monarchya austriacka. Sprawy krajowe. „Gazeta Lwowska”. Nr 167, s. 1, 23.07.1852 r.
  12. Hipolit Stupnicki: Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi. Lwów: Karol Wild, 1855 r., s. 42, 192.
  13. Nowe Gimnazjum Gospodarstwa Wiejskiego. „Dziennik Rzeszowski”. Nr 219, s. 3, 26.09.1946 r.
  14. Rzeszowski Dziennik Wojewódzki. R.5, nr 8, 15.10.1948 r.
  15. Książka telefoniczna. 1939 r., s. 706. [dostęp 26.05.2015 r.]
  16. Spis Abonentów sieci telefonicznych Państwowych w Polsce na 1938 r.. Warszawa: 1938 r., s. 622.
  17. Ks. Antoni Szypuła. 25 lat Parafii Rzymsko - Katolickiej w Sanoku - Dąbrówce. „Tygodnik Sanocki”. Nr 22, s. 10, 16.10.1991 r.
  18. Burnatowski 1993 r., s. 19.
  19. Burnatowski 1993 r., s. 24.
  20. Burnatowski 1993 r., s. 32.
  21. Adam Fastnacht: Zarys dziejów Sanoka. W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888-1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958 r., s. 18.
  22. Kronika. „Gazeta Sanocka”. Nr 220, s. 4, 05.04.1908 r.
  23. Królestwo Polskie. „Kronika Miejska” [dostęp 27.10.2014 r.] (pdf), s. 16.

Oceń: Dąbrówka Polska (Sanok)

★★★★★
Średnia ocena:4.63 Liczba ocen:23