Tadeusz Fiedler

---

Życiorys

Tadeusz Fiedler urodził się 27 czerwca 1858 roku w Sanoku. Swoją edukację rozpoczął w szkole realnej we Lwowie, którą ukończył w 1876 roku. W tym samym roku zapisał się na Wydział Chemiczny w Szkole Politechnicznej we Lwowie. Po dwóch latach zdecydował się na przeniesienie na Wydział Mechaniczny, który ukończył w 1878, uzyskując tytuł inżyniera mechanika.

W okresie od 1881 roku Fiedler pełnił funkcję asystenta na Katedrze Technologii Mechanicznej przez pięć lat. Później zdecydował się na pracę w marynarce austriackiej, gdzie zyskał cenne doświadczenie praktyczne, osiągając stopień kapitana.

Powrócił na Politechnikę Lwowską w 1892 roku, zostając kierownikiem Katedry Mechaniki i Teorii Maszyn, następcą profesora Jana Nepomucena Franke. W roku akademickim 1896/97 sprawował urząd dziekana Wydziału Mechanicznego, a dwa lata później zainicjował działalność Mechanicznej Stacji Doświadczalnej, którą prowadził przez 25 lat.

W roku akademickim 1902/1903 po raz pierwszy objął stanowisko rektora Politechniki Lwowskiej, a funkcję tę ponownie powierzono mu w latach 1911/1912. Prowadził również działalność jako prorektor w latach 1903/1904 oraz 1912/1913. Fiedler był także odpowiedzialny za nowo utworzoną Katedrę Teorii Maszyn Cieplnych od 1904 roku, a w 1908 roku rozpoczął organizację laboratorium kalorymetrycznego, które stało się podstawą laboratorium maszynowego.

Jako członek Sejmu Krajowego Galicji, który zdobył z tytułu rektora Politechniki, w 1912 roku rozpoczął intensywne starania o fundusze na modernizację laboratorium maszynowego, a w 1913 powierzył budowę Bohdanowi Stefanowskiemu (Bohdanowi Stefanowskiemu). Niestety, wskutek wybuchu I wojny światowej, prace zostały wstrzymane. W tym samym roku otrzymał tytuł c. k. radcy rządu i w 1914 roku został członkiem galicyjskiej C. K. Rady Szkolnej Krajowej.

Fiedler stał się pionierem nowoczesnej infrastruktury laboratoryjnej i naukowej w Polsce, co przyczyniło się do znakomitej reputacji Wydziału Mechanicznego oraz całej uczelni. Aktywnie uczestniczył w życiu akademickim jako wykładowca, zdobijając serca uczniów swoją zdolnością do przedstawiania trudnych zagadnień w przystępny sposób.

Oprócz swoich osiągnięć w dziedzinie nauki, Fiedler był zaangażowany społecznie. Działał aktywnie w Polskim Towarzystwie Politechnicznym we Lwowie, pełniąc m.in. funkcję prezesa w 1899 roku, a w 1905 roku został członkiem honorowym towarzystwa. Jego redakcja biuletynu Czasopismo Techniczne w 1905 roku przyczyniła się do rozwoju polskiej kultury technicznej, a Towarzystwo zdobyło masowy charakter, przekształcając się w niezwykle istotną organizację.

Fiedler pracował również w Lwowskiej Radzie Miejskiej przez wiele lat. W latach 1915/1916 sprawował funkcje komisarza rządowego w Lwowie, po tym jak prezydent został wywieziony w głąb Rosji. Przez cały czas swojej kariery akademickiej wykonywał ekspertyzy z zakresu energetyki komunalnej dla miejskich zakładów, działając na rzecz społeczności lokalnej.

Założył Unię Narodowo-Państwową w 1922 roku. Jako kierownik Katedry Teorii Maszyn, zarządzał nią przez 25 lat (od 1904 do 1929 roku), wcześniej sprawując kierownictwo Katedry Mechaniki i Teorii Maszyn przez 10 lat. Jego wkład w rozwój obu katedr ogółem oraz Wydziału Mechanicznego był nieoceniony. Na zakończenie swojej kariery, w 1929 roku, uczelnia nadała mu tytuł doktora honoris causa.

Po przejściu na emeryturę w 1929 roku, Fiedler kontynuował działalność naukową do 1934 roku, kiedy to prowadził wykłady zastępcze. Sporządził swoje wykłady związane z termodynamiką i teorią maszyn cieplnych oraz ich przekłady w publikacji pt. Teoria maszyn cieplnych. Cz. I, wydanej w 1932 roku przy wsparciu Komisji Wydawnictw Kół Naukowych i Towarzystwa Bratniej Pomocy Studentów Politechniki Lwowskiej.

Prof. Tadeusz Fiedler zmarł w 1933 roku w Mościcach. Został pochowany na Starym Cmentarzu w Tarnowie (sektor X-1-33).

---

Oceń: Tadeusz Fiedler

---