Tadeusz Tomasz Adamczyk, urodzony 6 marca 1893 roku w Sanoku, stanowi istotną postać w polskim systemie edukacji. Był nauczycielem, który swoją pracę zawodową łączył z pasją do nauczania.
Jego życie zakończyło się tragicznie 5 sierpnia 1944 roku w Warszawie, gdzie zginął w dramatycznych okolicznościach. Przez lata Tadeusz Adamczyk był związany ze szkołami w różnych miastach Polski, takich jak Warszawa, Gdańsk oraz Poznań, gdzie wprowadzał innowacyjne metody nauczania.
Życiorys
Tadeusz Tomasz Adamczyk przyszedł na świat 6 marca 1893 roku w Sanoku. Był synem Władysława Adamczyka, inżyniera, który zmarł w 1915 roku, oraz Marii Janiszewskiej (ur. 1861), córki aptekarza Wiktora Janiszewskiego z Przeworska. W jego rodzinie były też inne znane postacie, takie jak siostra Janina (ur. 1884), która w 1900 roku poślubiła Stanisława Basińskiego, profesora C. K. Gimnazjum Męskiego w Sanoku, a także Zdzisław (1886–1940), oficer Wojska Polskiego, jeden z wielu, którzy tragicznie zginęli w czasie zbrodni katyńskiej. W Sanoku rodzina Adamczyków miała swoje korzenie na Wójtostwie.
W latach 1903–1907 Tadeusz zdobywał wykształcenie w klasach I–IV C. K. Gimnazjum w Sanoku. W 1910 roku rozpoczął naukę w C. K. Gimnazjum im. Franciszka Józefa we Lwowie, gdzie z ogromnymi osiągnięciami zdał egzamin dojrzałości w 1911 roku. W okresie 1911–1914 studiował literaturę polską oraz filozofię na Uniwersytecie Lwowskim, a kolejne lata spędził, uczestnicząc w wykładach na uniwersytetach w Wiedniu. W czasie I wojny światowej przebywał w Wadowicach, gdzie pracował jako referent w starostwie. W 1919 roku powrócił do Lwowa, aby rozpocząć pracę nauczyciela w jednym z lokalnych gimnazjów. Równocześnie kształcił się, a 12 marca 1924 roku obronił pracę doktorską zatytułowaną „Wpływ teorii Kwintyliana na Kazania sejmowe Skargi”, zdobywając tytuł doktora filozofii.
W 1925 roku Tadeusz przeniósł się do Warszawy, gdzie pracował jako nauczyciel w Państwowym Gimnazjum im. Stefana Batorego. Po trzech latach zmienił miejsce pracy na Państwowe Gimnazjum Żeńskie im. Juliusza Słowackiego. Wkrótce został urlopowany do Gdańska, gdzie w latach 1928–1930 opiekował się pracownią polonistyczną i biblioteką szkolną w Gimnazjum Polskim Macierzy Szkolnej. W 1929 roku zrealizował jasełka z pomocą uczniów oraz wspierał Kółko Miłośników Książki, założone przez Michała Urbanek, który w swoich wspomnieniach wspomniał Adamczyka jako „wielkiego wychowawcę”.
W jesieni 1930 roku, na zlecenie Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, wyjechał na studia pedagogiczne do Genewy, później do francuskiej uczelni oraz do Instytutu dla Spraw Wychowania i Nauczania w Berlinie. Po powrocie do Gdańska, jako referent wychowawczy w Gimnazjum Polskim, wprowadzał nowoczesne metody i zasady wychowawcze nabyte podczas nauki za granicą. W październiku 1933 roku objął stanowisko dyrektora Państwowego Gimnazjum im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. W latach 1936–1937 zajmował się wizytowaniem szkół w Okręgu Szkolnym Poznańskim, a następnie pracował w Ministerstwie jako radca.
W kontekście swojej kariery w Wojsku Polskim, Tadeusz posiadał stopień podporucznika rezerwy piechoty z datą 1 lipca 1925, a w 1934 był oficerem rezerwy 83 pułku Strzelców Poleskich. W 1936 roku odznaczono go Srebrnym Krzyżem Zasługi za wkład w edukację oraz społeczeństwo. W czasie okupacji Tadeusz aktywnie uczestniczył w tajnym nauczaniu. Został zatrzymany przez Niemców i w dniu 5 sierpnia 1944 roku stracony na Szucha, a jego żona Eugenia, zmarła tragicznie w 1942 roku.
Adamczyk pozostawił po sobie kilka ważnych publikacji w obszarze pedagogiki, w tym „Z nowych zakładów kształcenia nauczycieli w Niemczech” oraz artykuły dotyczące Instytutu Pedagogicznego w Wiedniu. Wśród jego osiągnięć znalazły się również prace takie jak „Organizacja pracy wychowawczej w szkole średniej ogólnokształcącej” oraz dwujęzyczny „Podręcznik języka polskiego dla asystentów i konduktorów”, który ukazał się w Gdańsku w 1929 roku.
Przypisy
- Andrzej Janiszewski: Przeworsk. janiszewo.blogspot.com, 23.06.2015 r. [dostęp 20.10.2021 r.]
- Kronika. „Gazeta Lwowska”, 28.06.1911 r., s. 3, Nr 145.
- Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum Lwowskiego im. Franciszka Józefa za rok szkolny 1911. Lwów: 1911, s. 63.
- 23. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1903/1904. Sanok: 1904, s. 50.
- 26. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1906/1907. Sanok: 1907, s. 73.
- CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1906/1907 (zespół 7, sygn. 42). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 444.
- CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1901/1902 (zespół 7, sygn. 29). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 566.
- Księga chrztów 1870–1882. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 126.
- Księga chrztów 1892–1898. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 36.
- a b Księga małżeństw 1888–1905 Sanok. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 164.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934, s. 43.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934, s. 564.
- M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 470.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Tadeusz Chmielewski (nauczyciel) | Adam Fastnacht | Mirosława El Fray | Maria Słomiana | Stanisław Iwanowicz | Lubomira Domka | Józef Franciszek Królikowski | Josef Herzig | Władysław Kucharski (historyk) | Ludwik Bar | Jacek Mączka | Jan Noskiewicz | Andrzej Brygidyn | Krzysztof Kaczmarski | Jacek Chrobaczyński | Jan Dziuban | Bolesław Szomek | Tadeusz Vetulani | Józef Bogaczewicz | Karol Zaleski (fitopatolog)Oceń: Tadeusz Adamczyk (nauczyciel)