Oddział PTTK „Ziemia Sanocka” w Sanoku

---

PTT

Oddział Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Sanoku, utworzony 16 maja 1929 roku, dziedziczy tradycje Koła PTT, które rozwijało swoją działalność w II Rzeczypospolitej na terenach powiatów sanockiego, brzozowskiego, krośnieńskiego oraz leskiego. Na jego czele stanął hrabia Jan Potocki, przy wsparciu inicjatora założenia, Jana Hrabara, który prowadził Aptekę „Pod (Złotą) Gwiazdą”.

W skład zarządu weszli również Władysław Dukiet, Karol Dziekanowski, Tadeusz Malawski oraz Antoni Szemelowski. Wśród założycieli znaleźć można nazwiska takie jak Stanisław Augustyński, inż. Karol Barancewicz, dr Paweł Biedka, major Andrzej Bogacz i wielu innych, co łącznie w początkowym okresie działalności koła tworzyło grupę 30 członków, a w 1931 roku liczba ta wzrosła do 61.

Organizacja przetrwała trzy lata, by reaktywować się 1 sierpnia 1936 roku z inicjatywy ówczesnego starosty sanockiego Izydora Wagnera. Prezesem został Ludwik Jasiński, a wiceprezesem Stanisław Domański. Aktywnie w zarządzie znalazły się również takie postacie jak mjr Stanisław Stahlberger, kpt. Czesław Wawrosz, dr Edmund Słuszkiewicz oraz inż. Maksymilian Fingerchut.

Współczesny PTT w Sanoku rozwijał się dynamicznie, osiągając 55 członków w 1936 roku, co zwiększyło się do 88 w 1937 roku oraz do 63 w 1938 roku, z czego 30 osób należało do sekcji narciarskiej. W skład organizacji wchodziła również grupa urzędników i wojskowych z 2 Pułku Strzelców Podhalańskich stacjonującego w Sanoku.

Sanocki Oddział PTT odegrał istotną rolę w organizacji Zjazdu Górskiego, który odbył się w Sanoku w dniach 14-17 sierpnia 1936 roku. W ramach tej imprezy wydany został Przewodnik po Sanoku i Ziemi Sanockiej autorstwa Edmunda Słuszkiewicza, którego druga edycja ukazała się w 1938 roku. W latach trzydziestych rozpoczęto także wyznaczanie szlaków turystycznych.

W marcu 1938 roku, z inicjatywy PTT w Sanoku, w tzw. „Wartowni” przy tunelu kolejowym otwarto schronisko w Łupkowie. PTT prowadził także różne sekcje, takie jak turystyczna, letniskowa oraz propagandowo-gospodarcza. W ramach oddziału istniała też Sekcja Narciarska „Sanoczanka”, którą kierował mjr Marian Kowalski. W styczniu 1938 roku Sekcja Narciarska PTT w Sanoku została przyjęta do Polskiego Związku Narciarskiego.

Siedziba sanockiego oddziału PTT znajdowała się przy ulicy Tadeusza Kościuszki 2, a SN „Sanoczanka” operowała przy ulicy Jana III Sobieskiego 5. Do lat trzydziestych PTT w Sanoku był przypisany do adresu ulicy Jagiellońskiej 12.

Oddział sanocki PTT funkcjonował do wybuchu II wojny światowej w 1939 roku, a po 1945 roku nie wznowił swojej działalności.

PTTK

Po zakończeniu II wojny światowej, a także w wyniku centralnego zjednoczenia Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego z Polskim Towarzystwem Krajoznawczym, które miało miejsce w okresie PRL, powstało w 1951 roku Stowarzyszenie PTTK w Sanoku. Wśród inicjatorów tej ważnej inicjatywy znaleźli się: Ludwik Jasiński, Władysław Szombara, Tomasz Tomasik, Stefan Stefański, Adam Bieniasz, oraz Tadeusz Walciszewski.

W czasie PRL-u, różni członkowie oddziału sprawowali funkcję prezesa. W tej roli występowali: Władysław Szombara, Stefan Stefański, Bronisław Witwicki, Jan Tyłka, Ignacy Zatwarnicki (w latach 70. i 80.), Mieczysława Czopor, Józef Szymbara, Stanisław Sieradzki oraz Krzysztof Prajzner. Wśród aktywnych działaczy sanockiego oddziału znajdowała się także Maria Szuber (ciotka Janusz), Tadeusz Gołębiowski oraz Andrzej Bożydar Radwański.

W październiku 1961 roku zainaugurowano działalność koła przewodnickiego w Sanoku. Na czoło stanął wówczas I. Zatwarnicki, wspierany przez Karola Dziubana jako wiceprzewodniczącego oraz Stefana Stefańskiego, który pełnił funkcję skarbnika. W 1963 roku opublikowano „Sanok i okolice” – przewodnik turystyczny autorstwa Stefana Stefańskiego, aktualizowany w 1974 i 1991 roku.

W latach 60-tych oddział kontynuował swoją działalność przy ulicy Tadeusza Kościuszki. Dzięki pracy Komisji Opieki nad Zabytkami, działającej w ramach PTTK Sanok, w 1978 roku zamontowano na fasadach kilku budynków tablice informacyjne, które wskazywały na ich zabytkowy charakter. Akcja ta była inicjowana przez Mieczysławę Czopor, a nad treścią tablic czuwali Wojciech Salwa oraz Stefan Stefański.

W 1990 roku PTTK w Sanoku przeniosło się do budynku przy ulicy 22 Lipca 18, która później przyjęła nazwę 3 Maja. Do końca maja 1995 roku oddział PTTK funkcjonował w jednej z kamienic przy ulicy 3 Maja, której właścicielem był Shami Silberman. Po tym czasie, w drugiej połowie 1995 roku, zarząd miasta Sanoka przyznał oddziałowi nową lokalizację w kamienicy przy ulicy 3 Maja 2, gdzie działalność rozpoczęta została 1 września 1995 roku.

6 marca 1999 roku oddział PTTK uzyskał nową nazwę: Oddział PTTK „Ziemia Sanocka” w Sanoku. 24 września 2001 roku formalnie wpisano Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze Oddział „Ziemia Sanocka” w Sanoku do Krajowego Rejestru Sądowego. W 2008 roku oddział ten został uhonorowany Nagrodą Burmistrza Sanoka.

24 października 2009 roku na północnej fasadzie siedziby przy ulicy 3 Maja 2 zainstalowano tablicę pamiątkową, której inskrypcja przypominała, że założenie oddziału PTTK oraz jego działalność przyczyniły się do rozwoju sanockiej turystyki przez wiele lat. Tego samego dnia Oddział PTTK „Ziemia Sanocka” otrzymał Medal Grzegorza z Sanoka.

Do 18 marca 2017 roku prezesem oddziału był Mieczysław Krauze, a następnie jego miejsce zajął Stanisław Sieradzki. Z dniem 1 kwietnia 2017 roku Oddział PTTK „Ziemia Sanocka” wprowadził do swojej oferty odznakę „Korona Bieszczadów”, która przyznawana jest za zdobycie piętnastu najwyższych szczytów oraz grzbietów w polskiej części Bieszczadów.

---

Oceń: Oddział PTTK „Ziemia Sanocka” w Sanoku

---