Adam Bieniasz


Adam Wojciech Bieniasz, urodzony 23 lutego 1911 roku w Sanoku, jest postacią, która na stałe zapisała się w historii Polski jako wybitny nauczyciel oraz zapalony pilot balonowy i szybowcowy.

Niestety, jego życie zakończyło się 2 lutego 1983 roku w tym samym mieście, w którym przyszedł na świat.

W ciągu swojego życia Bieniasz pełnił także rolę działacza i sędziego sportowego, co świadczy o jego niezwykłej pasji do sportów lotniczych oraz zaangażowaniu w rozwój kultury fizycznej w Polsce.

Życiorys

Adam Bieniasz przyszedł na świat 23 lutego 1911 roku w Sanoku, w rodzinie pochodzącej z sąsiedniego Wielopola (aktualnie część Zagórza). Był synem Ludwika Bieniasza, inżyniera, który żył w latach 1882-1949, oraz Antoniny Krzyształowicz (zmarła w 1961 roku). Miał również siostrę, Elżbietę Zwonarz, urodzoną w 1909 roku, która w latach 1929-1938 była zamężna z Alojzym Bełzą.

W 1929 roku Adam ukończył Państwowe Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku, gdzie uczył się z takimi osobami jak Stanisław Gerstmann, Norbert Ramer, Lidia Sembratowicz, Eugeniusz Duda, Ryszard Linscheid oraz Mieczysław Wiśniowski. Następnie rozpoczął studia na Akademii Górniczej w Krakowie, jednak po upływie trzech lat musiał je przerwać z powodu problemów finansowych. Przeprowadził się do Lwowa, gdzie osiedlił się u stryja i podjął studia w Wyższej Szkole Handlu Zagranicznego. Ukończył ją w 1938 roku, a następnie odbył szkolenie pilotażowe w Bezmiechowej, zdobywając kategorię C, co dawało mu prawo do noszenia odznaki „mewki”.

Był członkiem sanockiej sekcji Szkoły Szybowcowej LOPP. Po ukończeniu studiów wrócił do Sanoka i zaczął pracę w Sanok Polska Spółka dla Przemysłu Gumowego. Tam przystąpił do Klubu Balonowego, który dysponował największym balonem w kraju – „Sanok”, o pojemności 2000 m³. Wraz z Alfredem Miklerem i dyrektorem technicznym inż. Władysławem Kubicą pilotował liczne loty. Jego najważniejszym osiągnięciem były Lwowskie Zawody Balonowe w 1938 roku, podczas których, prowadząc balon „Sanok” razem z por. Bronisławem Koblańskim, dotarł na obszar przygraniczny, zdobywając pierwsze miejsce w zawodach, jednak lądowanie zakończyło się złamaniem lewej nogi.

Na przełomie lat 30. angażował się w działaniach w Szkole Szybowcowej Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej w podsanockich Olchowcach, m.in. współpracując z Zbigniewem Szuberem. W 1939 roku Adam rozpoczął pracę w Hucie Stalowa Wola i kontynuował starty w zawodach balonowych, gdzie zdobył legitymację pilota balonowego. Został również powołany do załogi, która miała wspierać starty w Pucharze Gordona Bennetta, jednak plany te przerwał wybuch II wojny światowej.

W trakcie okupacji niemieckiej Bieniasz dotarł do Wielopola, a następnie został wraz z żoną Wilhelminą aresztowany przez gestapo w Sanoku. Oskarżeni o pomoc uchodźcom, oboje trafili do więzienia w Sanoku, gdzie Adam przeszedł brutalne tortury, ale po sześciu miesiącach został wypuszczony na wolność. Wspólnie z żoną angażowali się w konspirację w strukturach ZWZ-AK, pomagając ruchowi oporu, a ich dom służył jako miejsce przechowywania broni.

Jako „Aspik” wspierał działalność swojej siostry Elżbiety, znanej jako „Elza”, która była kurierką oraz współpracował z jej mężem Alojzym Bełzą, a także z Mieczysławem Przystaszem. W 1944 roku Bieniasz został ponownie aresztowany przez Niemców, ale odzyskał wolność wraz z nadejściem Armii Czerwonej. Wziął również udział w akcji „Burza”. Po zakończeniu wojny powrócił z żoną do Sanoka i podjął pracę nauczyciela w Gimnazjum Kupieckim i Liceum Handlowym w Sanoku, gdzie prowadził zajęcia z matematyki, arytmetyki handlowej i przysposobienia wojskowego.

Dzięki jego inicjatywie powstało boisko sportowe przy szkole przy ulicy Jagiellońskiej w Sanoku. Po wojnie włączył się aktywnie w działalność Filii Aeroklubu Rzeszowskiego nr 1 i był członkiem zarządu Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Od 1947 roku brał udział w obozach szkoleniowych dla pilotów w Goleszowie i Porąbce-Żar. Jako pilota szybowcowego aktywnie działał do 1951 roku.

Był także jednym z ojców powstania oddziału PTTK w Sanoku oraz działał w sporcie, organizując Mistrzostwa Okręgowe Juniorów w Lekkoatletyce w 1951 roku. Na początku 1953 roku przyjął rolę kierownika Mistrzostw Polski Juniorów w Narciarstwie w Iwoniczu oraz zakończył karierę jako sędzia w narciarstwie i lekkiej atletyce.

Adam Bieniasz był również muzykiem i aktywnym działaczem kulturalnym, członkiem zespołu wokalnego Czwórka Rewelersów, który występował w Powiatowym Domu Kultury. W 1965 roku zasiadł w zarządzie oddziału ZBoWiD w Sanoku.

Do końca życia mieszkał przy ulicy Marcelego Nowotki 25, a później przeniósł się do domu na Cichej 8. Jego żona, Wilhelmina, również była nauczycielką i zmarła w 1992 roku. Adam Bieniasz zmarł 2 lutego 1983 roku w Sanoku i został pochowany na Cmentarzu Centralnym w Sanoku. Obok grobu Adama i Wilhelminy spoczywa ich córka Ewa, zmarła w dzieciństwie na zapalenie opon mózgowych. Adam miał także syna, Macieja Bieniasza.

Odznaczenia

Adam Bieniasz jest osobą, która zdobyła liczne wyróżnienia za swoje osiągnięcia. Jego osiągnięcia zostały docenione poprzez przyznanie mu różnych medalów i odznaczeń, które podkreślają jego wartość i znaczenie w swojej dziedzinie.

  • złoty Krzyż Zasługi,
  • srebrny Krzyż Zasługi,
  • medal „Za Zasługi w Kulturze Fizycznej”,
  • odznaczenia państwowe i resortowe.

Przypisy

  1. Marcin Drozd. Praca na rzecz środowiska. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 13 (82), s. 5, 15.07.1977 r.
  2. Marcin Drozd. Praca uwieńczona sukcesem. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 11 (80), s. 2, 15.06.1977 r.
  3. J. Czaja. W 20-ecie PTTK. Dorobek godny uznania. „Podkarpacie”. Nr 2, s. 7, 08.10.1970 r.
  4. Zofia Bandurka: Wykaz imienny zaproszonych i obecnych na Zjeździe. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Warszawa: 1960, s. 117.
  5. Pół wieku później. „Tygodnik Sanocki”. Nr 25 (554), s. 7, 21.06.2002 r.
  6. Franciszek Oberc: Sanok. Instytucje kultury. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna, 1999, s. 58.
  7. Dom rodzinny. Dzieciństwo i lata szkolne. W: Czesława Kurasz: Niczego nie żałuję. Sanok: 2015, s. 25.
  8. Alojzy Bełza: Relacja. W: Andrzej Brygidyn, Magdalena Brygidyn-Paszkiewicz: Wspomnienia i relacje żołnierzy Sanockiego Obwodu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej 1939-1944. Sanok: 2012, s. 370.
  9. Alojzy Bełza: Część II. Wspomnienia z OP „Południe”. W: Andrzej Brygidyn, Magdalena Brygidyn-Paszkiewicz: 2012, s. 421.
  10. Elżbieta Bieniasz: Relacja. W: Andrzej Brygidyn, Magdalena Brygidyn-Paszkiewicz: Wspomnienia i relacje żołnierzy 1939-1944. Sanok: 2012, s. 154.
  11. 2. Lotnicze epizody z lat II Rzeczypospolitej. Zapomniane szybowisko. W: Andrzej Olejko: Lotnicze tradycje Bieszczadów. Krosno: 2011, s. 66.
  12. Marcin Skobodziński: Początki sportu balonowego w Polsce. balony.org.pl. [dostęp 03.08.2017 r.]
  13. Tomasz Matuszak: Udział żołnierzy wojsk balonowych w imprezach sportowych w latach 1921–1939. Centralne Archiwum Wojskowe. s. 7.
  14. Zwycięzcy w zawodach krajowych. „Skrzydlata Polska”. Nr 11 (171), s. 332, 1938 r.
  15. Sport balonowy. „Touring”. 12, s. 23, 1938 r.
  16. Według innych źródeł leciał w parze wraz z kpt. Klemensem Mitręgą. „ABC”. Nr 179, s. 5, 18.06.1938 r.
  17. Inskrypcja nagrobna wskazała dzień urodzenia 23 listopada 1911. Marek Boczar w swoim opracowaniu wskazał datę 23 lutego 1911.
  18. Państwowe Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku. Katalog główny, rok 1921/22. AP Rzeszów – O/Sanok, s. 51.
  19. Pochowany na Nowym Cmentarzu w Zagórzu.

Oceń: Adam Bieniasz

Średnia ocena:4.51 Liczba ocen:13