Kazimierz Lipiński (przemysłowiec)

---

Życiorys

Kazimierz Antoni Lipiński, urodzony 10 czerwca 1857 roku w Sanoku, był synem Walentego Lipińskiego i Honoraty z domu Machalskiej. Jego ojciec, to jeden z weteranów powstania listopadowego, przybył do Sanoka, gdzie wspólnie z Mateuszem Beksińskim założyli warsztat kotlarski. W tej rzemieślniczej wytwórni produkowano nie tylko kotły, ale także narzędzia miedziane oraz różne przedmioty użytkowe. Z biegiem lat rozszerzono działalność o kowalstwo oraz ślusarstwo, a także zaczęto wytwarzać sprzęt dla przemysłu naftowego, browarnictwa i gorzelnictwa. Warsztat ten, później podzielony na różne zajęcia, znajdował się przy ulicy Podgórze.

W rodzinie Lipińskich Kazimierz miał wielu rodzeństwa, w tym Aleksandra – inżyniera kolei. Kształcił się w lokalnej szkole podstawowej, a następnie, aby zdobyć wyższe wykształcenie, uczęszczał do gimnazjum realnego w Tarnowie. Po niepowodzeniach w nauce wrócił do Sanoka, gdzie rozpoczął praktyki zawodowe w fabryce. Po zdobyciu doświadczenia, uzyskał 2 kwietnia 1883 roku kartę przemysłową, a także ukończył kurs rzemieślniczy.

Następnie kontynuował naukę w instytucjach związanych z przemysłem w Pradze i Wiedniu, gdzie także odbył roczną służbę wojskową. W 1885 roku został uznany za obywatela gminy Sanok, a po śmierci Mateusza Beksińskiego w 1886 roku, objął zarząd warsztatem od swojego ojca. W 1889/1890 przeniósł zakład na teren przy ul. Stanisława Konarskiego, gdzie rozbudował fabrykę i zbudował odpowiednie obiekty dla pracowników.

Pozyskał wsparcie Czecha Jana Schenka, z którym rozpoczął produkcję maszyn wiertniczych. Wkrótce jednak stał się jedynym właścicielem fabryki, która w 1891 roku przyjęła nazwę „Fabryka Wagonów i Maszyn w Sanoku”. W fabryce produkowano kotły, maszyny oraz wagony; zatrudniano około 120 pracowników. Prezentując swoje osiągnięcia na Powszechnej Wystawie Krajowej w 1894 roku, Kazimierz Lipiński zdobył złoty medal oraz dyplom honorowy.

Cesarz Franciszek Józef I ocenił jego wynalazki, co przyczyniło się do rozwoju zakładu. W 1894 roku fabryka przekształciła się w spółkę akcyjną, która przeniosła się na nowe tereny w gminie Posada Olchowska, gdzie zbudowano nowoczesne hale fabryczne.

Wkrótce przedsiębiorstwo Lipińskiego stało się jednym z największych producentów w Austro-Węgrzech. W 1895 roku zdobył dyplom honorowy na wystawie w Budapeszcie, a w 1898 roku został członkiem komisji odpowiedzialnej za wystawę międzynarodową w Paryżu, planowaną na 1900 rok.

Jednak w 1900 roku, po konfliktach z radą nadzorczą, zrezygnował z pozycji dyrektora, pozostając przy tym dobrym pracodawcą. Oprócz biznesu zajmował się również poszukiwaniem ropy naftowej, prowadząc działalność w Borysławiu oraz Uhercach. W dziedzinie życia społecznego bywał aktywny, a jego zaangażowanie doceniano na wielu płaszczyznach.

Był także politykiem, związanym z Polskim Stronnictwem Demokratycznym, pełnił funkcje w radzie miejskiej oraz jako asesor w C. K. Sądzie Obwodowym w Sanoku, przyczyniając się do rozwoju miasta poprzez aktywne projekty urbanistyczne.

W 1901 roku przeniósł się do Kamienicy, gdzie kupił majątek ziemski. Po jego sprzedaży osiedlił się w Jekelfalva na Spiszu, gdzie ożenił się z Marią Józefą Włodek, a couple doczekało się dwóch synów i córki. Kazimierz Lipiński zmarł 11 września 1911 roku, a jego pogrzeb w Sanoku zgromadził licznych robotników oraz mieszkańców. Pochowano go w grobowcu na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej w Sanoku, którego budowa została wykonana przez rzeźbiarza Stanisława Piątkiewicza. Obiekt uznawany za zabytkowy jest pod opieką fabryki Autosan.

Tuż po jego śmierci, nazwa Kazimierza Lipińskiego została nadana głównej ulicy w sanockiej dzielnicy Posada, co przypomina o jego znaczącej roli w rozwoju regionu. Przy jego osobie pozostają na zawsze powiązania z osobami takimi jak Bronisław Filipczak i innymi, którzy byli jego powinowatymi.

---

Oceń: Kazimierz Lipiński (przemysłowiec)

---