Broncia Koller-Pinell

---

Życiorys

Broncia Koller-Pinell, urodzona jako Bronisława Pineles, przyszła na świat 25 lutego 1863 roku w Sanoku. Była córką Saula Pinelesa, przedsiębiorcy budowlanego i fabrykanta (1834–1903), oraz Clary (Chaja) z domu Herzig (1834–1910). W jej rodzinie znaleźli się także: Markus (znany również jako Mordechaj, 1853–1931), Stanislaus Pineles, właściwie Stanisław (1857–1921, doktor prawa rzymskiego na Uniwersytecie Wiedeńskim), Etka (1859–1936, która wyszła za mąż za prof. dr. Josefa Herziga), oraz Friedrich (1868–1936, lekarz doktor).

W 1870 roku Broncia i jej rodzina przenieśli się z Sanoka do Wiednia, gdzie przyszła artystka miała okazję zdobywać prywatne wykształcenie malarskie w pracowniach uznawanych mistrzów, takich jak Robert Raab oraz Alois Delug. Jej prace zostały po raz pierwszy publicznie zaprezentowane w 1885 roku. W latach 1885–1887 studiowała w Akademii dla Kobiet, prowadzonej przez Monachijskie Zrzeszenie Artystek, pod przewodnictwem Ludwiga von Hertericha. Warto dodać, że w owym czasie monachijska Akademia Sztuk Pięknych była zarezerwowana tylko dla mężczyzn.

W czasie swojej kariery artystycznej Broncia udzielała się w wielu prestiżowych miejscach, m.in. w wiedeńskiej galerii Wiener Künstlerhaus, a także w Monachium i Lipsku. W okresie swoich studiów oraz działalności artystycznej miała okazję poznać znaczące postacie świata sztuki, w tym kompozytora Hugo Wolfa. Na mocy uchwały z 1890 roku została uznana za osobę przynależącą do gminy Sanok.

W 1896 roku artystka wyszła za mąż za austriackiego lekarza Hugo Kollera, katolika, z którym miała dwoje dzieci. Po ślubie wyjechali do Norymbergi, gdzie zamieszkiwali do 1902 roku. Po sześciu latach Broncia powróciła do Wiednia i związała się z grupą secesjonistów, zagorzałych zwolenników Gustava Klimta.

W 1904 roku odziedziczyła dom w malowniczej miejscowości Oberwaltersdorf, zaprojektowany i urządzony przez Joséfa Hoffmanna i Kolo Mosera. To właśnie w tym miejscu prowadziła życie towarzyskie, goszcząc wielu znakomitych artystów oraz naukowców, w tym Egona Schiele. Po zakończeniu I wojny światowej utrzymywała relacje z influentami lokalnej sztuki, takimi jak Anton Faistauer, Albert Paris Gütersloh oraz Franz von Zülow.

Ostatecznie Broncia Koller-Pinell zmarła 26 kwietnia 1934 roku w Wiedniu, a jej życie zakończyło się w spokoju. Została pochowana na cmentarzu Döblinger Friedhof w Wiedniu.

Twórczość

Broncia Koller-Pinell jest jedną z najważniejszych postaci malarstwa austriackiego, obok takich artystek jak Olga Wisinger-Florian, Tiny Blau oraz Marie Egner. Jej twórczość obejmowała różnorodne prądy artystyczne, od impresjonizmu, przez art nouveau, aż po ekspresjonizm i Neue Sachlichkeit.

W twórczości tej artystki dominowały tematy takie jak akty, autoportrety oraz portrety, a także refleksje nad „spokojem życia”. Prace Bronci, jak i jej wspólniczek artystycznych, były często przedmiotem zarówno pochwał, jak i surowej krytyki ze strony recenzentów, co świadczy o ich wpływie na ówczesną sztukę.

• Orangenhain an der französischen Riviera (Gaj oliwny na francuskiej Riwierze) (Wiedeń, Österreichische Galerie Belvedere), 1903,
• Die Mutter der Künstlerin (Matka artystki) (Wiedeń, Österreichische Galerie Belvedere, 1907),
• Sitzende – Marietta (Siedząca – Marietta) (Sammlung Eisenberger), 1907,
• Die Ernte (Żniwa) (Wiedeń, Österreichische Galerie Belvedere), 1908,
• Stilleben mit Früchten und Papagei (Martwa natura z owocami i papugą) (St. Pölten, Niederösterreichisches Landesmuseum), 1910,
• Töpfermarkt (Rynek garncarski) (St. Pölten, Niederösterreichisches Landesmuseum), 1910,
• Bildnis Anna Mahler (Portret Anny Mahler) (Sammlung Eisenberger), 1921,
• Bäumchen im Schnee (Drzewka w śniegu) (Wiedeń, Leopold Museum),

---

Oceń: Broncia Koller-Pinell

---