Kamienica przy ul. Jana III Sobieskiego 12 w Sanoku

Kamienice i domy

Kamienica znajdująca się pod adresem Jana III Sobieskiego 12 w Sanoku to budynek o ciekawym charakterze, który przyciąga uwagę zarówno mieszkańców, jak i turystów.

Położona w sercu Sanoka, kamienica ta stanowi ważny element architektury tego regionu, wyróżniając się swoją unikalną estetyką oraz historią.

Historia

Kamienica przy ul. Jana III Sobieskiego 12 w Sanoku ma bogatą historię, której początki sięgają lat 1888-1889. Wówczas to Szymon Pijanowski zlecił budowę tego interesującego obiektu, a nadzór nad pracami budowlanymi sprawował inżynier Henryk Stoy. W 1907 roku, po śmierci żony Pijanowskiego, Emilii, budynek został odkupiony przez Zygmunta Edelheita. Na początku kamienica była klasyfikowana pod numerem konskrypcyjnym 370.

W 1927 roku podjęto decyzję o nadbudowie, której projekt opracował Władysław Chomiak. Roboty budowlane związane z tą przebudową miały miejsce od 1929 do 1930 roku. Przed wybuchem II wojny światowej właścicielkami budynku były Eugenia Edelheit oraz jej córka Maria, która w późniejszych latach przyjęła nazwisko męża Trendota.

W latach 30. XX wieku obiekt figurował już jako numer 8 na ulicy Jana III Sobieskiego. Do tego czasu związane z nim były różnorodne instytucje, w tym nadleśnictwo oraz kopalnia nafty „Artur” z Tyrawy Solnej, a także znani mieszkańcy, jak inżynier Leon Friedländer oraz adwokat Augustyn Nowotarski. Podczas II wojny światowej budynek stanowił świadectwo dramatycznych wydarzeń, które miały miejsce w Sanoku.

W okresie okupacji niemieckiej, ulica Jana III Sobieskiego zamieniła się w pole walki, a w samej kamienicy trwały zacięte walki. W lipcu 1944 roku, w wyniku bitew, spalono pobliski budynek poczty, a sama kamienica została dotkliwie uszkodzona. Po wojnie, obiekt wrócił do numeru 8 i był dalej w rękach rodzin Edelheitów i Trendotów aż do 1959 roku. W 1975 roku przeprowadzono wywłaszczenie znacznej części ogrodu znajdującego się za kamienicą.

Po 1989 roku, Agnieszka Jankowska, będąca spadkobierczynią rodziny Trendotów, podjęła działania mające na celu odzyskanie nieruchomości. Kamienica przeszła gruntowny remont w latach 2005–2008, a w 2012 roku część terenów została zwrócona Annie i Marii Jankowskim. Obecnie Agnieszka Jankowska jest jedyną właścicielką kamienicy oraz gruntu po byłym ogrodzie, który przekształciła na parking.

W latach 90. XX wieku, w obiekcie funkcjonował sanocki oddział Porozumienia Centrum. Historia budynku oraz losy jego mieszkańców – rodzin Edelheitów, Trendotów i Jankowskich – zostały szczegółowo opisane w książce Stanisława Dobrowolskiego pt. „Kamienica. Edelheitowie — Trendotowie — Jankowscy w Sanoku”, wydanej w 2013 roku. Interesującym faktem jest, że w 1924 roku małżeństwo połączyło Tadeusza Trendotę, doktora praw i sędziego, z Marią Edelheit.

Kamienica została wpisana do wojewódzkiego rejestru zabytków (A-1239 z 17 kwietnia 2014) oraz do gminnej ewidencji zabytków, co podkreśla jej znaczenie historyczne dla regionu.

Przypisy

  1. Zarządzenie Burmistrza Miasta Sanoka nr 42/2015 z 09.03.2015 r. bip.um.sanok.pl, s. 3. [dostęp 20.10.2016 r.]
  2. Burmistrz miasta Sanok. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenu położonego w dzielnicy Śródmieście m. Sanoka. bip.um.sanok.pl, 02.2014 r. s. 8. [dostęp 18.07.2015 r.]
  3. Anna Sawa: Kamienica trzech rodów - premiera książki. isanok.pl, 30.10.2014 r. [dostęp 30.10.2014 r.]
  4. Kamienica – promocja książki. muzeum.sanok.pl. [dostęp 30.10.2014 r.]
  5. Kamienica. Edelheitowie — Trendotowie — Jankowscy w Sanoku. ruthenus.pl. [dostęp 30.10.2014 r.]
  6. Właściciel. sobieskiego12.org. [dostęp 09.08.2018 r.]
  7. Sobieskiego 12. sobieskiego12.org. [dostęp 30.10.2014 r.]
  8. Historia budynku. sobieskiego12.org. [dostęp 29.04.2016 r.]
  9. Marcin Smoter. Próba reaktywacji Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku w latach 1945-1949. „Rocznik Sanocki”, s. 142, 2011 r.
  10. Książka telefoniczna. 1939 r. s. 706. [dostęp 26.05.2015 r.]
  11. Kamienica 2013, s. 93.
  12. Kamienica 2013, s. 94.
  13. Kamienica 2013, s. 120.
  14. Kamienica 2013, s. 122-123.
  15. Kamienica 2013, s. 130-131.
  16. Kamienica 2013, s. 133, 262.
  17. Kamienica 2013, s. 142.
  18. Kamienica 2013, s. 205.
  19. Kamienica 2013, s. 207-209.
  20. Kamienica 2013, s. 179.
  21. Akta miasta Sanoka. Wykaz ulic i mieszkań w mieście Sanoku 1931 r. (zespół 135, sygn. 503). AP Rzeszów, s. 47.
  22. Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków – stan na 30.06.2021 r. Woj. podkarpackie. nid.pl, s. 147. [dostęp 25.09.2021 r.]

Oceń: Kamienica przy ul. Jana III Sobieskiego 12 w Sanoku

★★★★★
Średnia ocena:4.96 Liczba ocen:12