Natan Nebenzahl


Natan Jakub Nebenzahl, znany również jako Nathan, urodził się 5 kwietnia 1865 roku w Sanoku, w Polsce. Jego życie i osiągnięcia odzwierciedlają znaczną rolę, jaką odegrał w swojej społeczności jako polski Żyd.

Był nie tylko doktorem praw, ale również adwokatem, co świadczy o jego głębokiej wiedzy w dziedzinie prawa. Ponadto pełnił funkcję urzędnika, co podkreśla jego zaangażowanie w sprawy publiczne.

Jako właściciel ziemski, Natan Nebenzahl był również związany z lokalnym środowiskiem rolniczym, co dodatkowo wzbogaca jego profil życiowy o różnorodne aspekty działalności społecznej i gospodarczej.

Życiorys

Natan Jakub Nebenzahl przyszedł na świat 5 kwietnia 1865 roku w Sanoku. Był synem Marii i Feiwela, który również znany był pod różnymi nazwiskami, takimi jak Feibel, Föbus, Foebus czy Feywel. W miejscowym życiu społecznym odgrywał aktywną rolę, pełniąc funkcję radnego oraz będąc członkiem Rady Szkolnej Okręgowej w Sanoku. Miał brata Samuela, który również urodził się w 1872 roku i podjął studia prawnicze.

Natan ukończył C. K. Gimnazjum w Przemyślu, gdzie uzyskał maturę w 1882 roku. Następnie podjął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Franciszkańskiego we Lwowie. W trakcie nauki aktywnie działał w żydowskim stowarzyszeniu studenckim „Związek”, a po jego secesji był jednym z założycieli nowej organizacji „Ognisko”. Po uzyskaniu stopnia doktora praw, w 1894 roku objął stanowisko c. k. adiunkta kolejowego w Lwowie.

Kiedy Natan pracował jako koncypient adwokacki, w 1895 roku wpisano go do gminy Sanok na mocy uchwały Rady Miejskiej. Wkrótce potem został adwokatem i rozpoczął praktykę w kancelarii Erazma Łobaczewskiego. Poza tym, 15 października 1896 roku otworzył własną kancelarię adwokacką w miejscu zamieszkania rodziny Nebenzahl w Sanoku. Około 1900 roku zaczął pracować jako adwokat w okręgu C. K. Sądu Obwodowego w Sanoku, a jego biuro mieściło się przy ulicy Tadeusza Kościuszki. Działalność tę kontynuował przez kilka lat, a w 1913 roku został wybrany na przysięgłego zastępcę w C. K. Sądzie Obwodowym.

W sierpniu 1900 roku dołączył do komitetu mieszczańskiego w Sanoku, który organizował wybory do Sejmu Krajowego Galicji, a szybko stał się kandydatem do VIII kadencji Sejmu, reprezentując stronnictwo demokratyczne. Nebenzahl, jako człowiek, który pomimo żydowskiego pochodzenia, identyfikował się jako Polak, w latach 1900-1910 był również radnym Rady Miasta Sanoka. W okresie swojej działalności jako radny zaproponował przeznaczenie kwoty 50 koron na pomoc dla dzieci w Wrześni, których rodzice zostali skazani.

W ciągu swojej kariery w Sanoku, reprezentował miasto na zjeździe delegatów ochotniczych straży pożarnych w lipcu 1904 roku. Był zwolennikiem współpracy pomiędzy lokalnymi Żydami a galicyjskimi demokratami. Po dymisji burmistrza Sanoka, Aitala Witoszyńskiego, pełnił rolę zastępcy burmistrza do 1907 roku, gdzie drugim zastępcą był Feliks Giela. W początkach XX wieku był również właścicielem tabularnym w Paszowej.

Na początku października 1904 roku, wspólnie z Emanuelem Herzigiem, nabył dobra Kielanowice za 200 tys. koron. W 1913 roku objął zarząd nad spółką naftową „Frida”. Ponadto, do 1912 roku pełnił funkcję prezesa Stowarzyszenia Rękodzielników Żydowskich „Jad Charuzim” w Sanoku i był członkiem Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Uczestniczył także w jubileuszowym I Zlocie Sokolim w 1892 roku poświęconym 25-leciu tego Towarzystwa.

Natan Nebenzahl był również aktywny w wielu organizacjach, m.in. w Kółku Dramatyczno-Muzycznym w Sanoku oraz w Krajowym Zjeździe Strażackim. Zaangażowany był w działalność Kasy Oszczędności Miasta Sanoka i Towarzystwa Upiększania Miasta. Po pewnym czasie osiedlił się w Wiedniu, gdzie 11 listopada 1937 roku otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski za działalność społeczną. Jego żona, Luiza z domu Lindenbaum, zmarła w 1931 roku. Mieli troje dzieci: Franciszkę, Kasimira Schorr-Nebenzahl oraz Henryka, który urodził się w 1905 roku. Po 1938 roku Natan mieszkał w Krakowie przy alei Grottgera 1, pozostając wdowcem i właścicielem dóbr.

Przypisy

  1. Paweł Sebastiański, Bronisław Kielar: Wykazy członków Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku. W: 125 lat sanockiego „Sokoła” 1889–2014. Sanok: Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Sanoku, 2014, s. 141, 142, 144, 146, 148. ISBN 978-83-939031-1-5.
  2. Edward Zając: Obywatele Honorowi Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 2002, s. 71. ISBN 83-909787-8-4.
  3. Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 351 (poz. 40).
  4. Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 352 (poz. 62).
  5. Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 135 (Zaświadczenie zamieszkania wydane 9.02.1939 r. w Krakowie).
  6. Protokoły posiedzeń Rady Miejskiej w Sanoku od 20.01.1898 - 20.12.1899 roku. szukajwarchiwach.gov.pl. s. 195. [dostęp 12.12.2021 r.]
  7. Wojciech Sołtys, Oświata i szkolnictwo. W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 428.
  8. Gospodarz. Kalendarz „Wydawnictwa im. Tadeusza Kościuszki” na rok Pański 1908. Kraków: 1908, s. XXIX (199).
  9. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1914. Lwów: 1914, s. 143.
  10. Haliczanin. Kalendarz powszechny zastosowany do potrzeb wszystkich mieszkańców Galicyy na rok Pański 1904. Lwów: 1904, s. 62.
  11. Kronika. „Gazeta Sanocka”, s. 3, Nr 67 z 12 lipca 1896.
  12. Z Rady Miejskiej. „Gazeta Sanocka”, s. 3, Nr 27 z 3 lipca 1904.
  13. Z Rady Miejskiej. „Gazeta Sanocka”, s. 2, Nr 6 z 7 lutego 1904.
  14. Kronika krajowa. Z ruchu wyborczego. „Słowo Polskie”, s. 4, Nr 391 z 23 sierpnia 1900.
  15. M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410.
  16. Odznaczeni w dniu 11 listopada. „Nowy Dziennik”, s. 15, Nr 312 z 13 listopada 1937.
  17. List of the Jewish Members of the Town Council of Sanok Over the 70 Year Period 1868 – 1939. jewishgen.org. [dostęp 06.11.2016 r.]
  18. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1901. Lwów: 1901, s. 102.
  19. Dziennik urzędowy. „Gazeta Lwowska”, s. 11, Nr 89 z 21.04.1897 r.
  20. Kronika. „Gazeta Sanocka”. Nr 1, s. 4, 6 stycznia 1895.
  21. ZZR. Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka, s. 348.
  22. Kronika. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 3, Nr 39 z 21 września 1913.
  23. Louise Nebenzahl. geni.com. [dostęp 05.04.2015 r.]

Oceń: Natan Nebenzahl

Średnia ocena:4.94 Liczba ocen:25