Zajazd w Sanoku (ul. Zamkowa 2)

Hotele

Zajazd w Sanoku, zlokalizowany przy ulicy Zamkowej 2, to budowla, która nosi ślady historii sięgającej XVIII wieku. Ten wspaniały obiekt, położony blisko Willi Zaleskich, stanowi integralną część północnej pierzei placu św. Jana. Tradycyjnie zwany Zajazdem, budynek ten świadczy o bogatej historii regionu.

Proces budowy Zajazdu rozpoczął się w latach 1775 i zakończony został w 1799 roku. W XIX wieku przeszedł istotne przebudowy, a w tym czasie stał się siedzibą straży miejskiej, znanej jako odwach. W 1908 roku Jan Górny uruchomił w tym miejscu aptekę, która była trzecią w mieście. Przemiany własnościowe miały miejsce, gdy w 1913 roku, apteka została zakupiona przez Artura Feuersteina, a według innych informacji, to właśnie Górny otworzył swoją aptekę „Pod Złotą Gwiazdą” 1 stycznia 1913 roku.

Kiedy nastała II wojna światowa, obiekt znajdował się w rękach Żydów sanockich aż do 1939 roku, kiedy to w latach 1944–1945 pełnił rolę siedziby NKWD oraz aresztu śledczego. W 1950 roku, Miejska Rada Narodowa przekazała budynek na rzecz Muzeum Historycznego w Sanoku. W 1971 roku rozpoczęły się prace konserwacyjno-remontowe, które trwały do października 1976. Generalny remont obejmował m.in. kapitalny remont, adaptację, a także kompleksowe prace budowlane, w tym odwodnienie budynku oraz pogłębienie piwnic. Całkowity koszt tych działań wyniósł 2,1 miliona złotych.

Pomimo przeprowadzonych modyfikacji, cenne detale architektoniczne, takie jak sklepienia kolebkowo-krzyżowe i żeglaste, pozostały w nienaruszonym stanie na parterze. W 1972 roku zawarto obiekt w zaktualizowanym rejestrze zabytków Sanoka, a w roku 1958 wpisano go do wojewódzkiego oraz gminnego rejestru zabytków miasta.

Na fasadzie Zajazdu, obok wejścia, umieszczono tablicę, upamiętniającą Grzegorza z Sanoka, żyjącego w latach 1406–1477. Odsłonięcie tablicy miało miejsce podczas „Dni Sanoka”, 30 maja 1977 roku, a dokonał tego rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, prof. Mieczysław Karaś. Tablica, wykonana przez artystę rzeźbiarza Romana Tarkowskiego, nosi inskrypcję: Grzegorz z Sanoka 1406–1477. Wielki humanista i poeta. W rocznicę jego śmierci, sanoczanie pragną oddać hołd jego pamięci.

Obecnie w Zajazdzie mieści się siedziba dyrekcji Muzeum Historycznego w Sanoku. W jego zbiorach można znaleźć eksponaty związane z ikonografią oraz galerię malarską, a w podziemiach prowadzone są badania archeologiczne, związane z wcześniejszym wczesnośredniowiecznym grodziskiem, znanym jako "Fajka". W przeszłości, Zajazd był także miejscem, gdzie prezentowane były prace Zdzisława Beksińskiego, a obecnie jego dzieła można podziwiać w innej galerii w sanockim zamku.

Dzięki swojej bogatej historii oraz kulturowemu znaczeniu, Zajazd w Sanoku pozostaje miejscem, które warto odwiedzić i poznać jego unikalne oblicze.

Przypisy

  1. a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r.
  2. Andrzej Romaniak: Sanok. Fotografie archiwalne – Tom II. Wydarzenia, uroczystości, imprezy. Muzeum Historyczne w Sanoku, 2011, s. 370-371.
  3. Zarządzenie Burmistrza Miasta Sanoka nr 42/2015 z 9.03.2015 r. bip.um.sanok.pl.
  4. Stefan Stefański, Sanok i okolice. Przewodnik turystyczny, Sanok 1991, s. 36.
  5. Edward Zając: Szpital Powszechny w Sanoku. www.zozsanok.pl. [dostęp 09.12.2012 r.]
  6. Kronika. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, Nr 2 z 5.01.1913 r.
  7. „Czas – Galicyjskie Towarzystwo Aptekarskie”, rok 1914, nr 3, s. 42.
  8. Artur Bata. Działalność Powiatowego Konserwatora Zabytków w Sanoku w 1972 r.. „Materiały Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku”. 17-18, s. 90, 1973.
  9. Artur Bata. Prace remontowo-konserwatorskie przy zabytkowej architekturze w powiatach leskim i sanockim prowadzone w 1972 r.. „Materiały Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku”. 16, s. 54, 1972.
  10. Artur Bata. Sprawozdanie z działalności Powiatowego Konserwatora Zabytków w Sanoku w roku 1972. „Materiały Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku”. 15, s. 65, 1972.
  11. Andrzej Romaniak, Sanok. Fotografie archiwalne Tom I, Sanok 2009, s. 246-248.
  12. Piękna tablica – dzieło R. Tarkowskiego upamiętniła 500-lecie śmierci Grzegorza z Sanoka. „Gazeta Sanocka – Autosan”, Nr 12 (81) z 15-30 czerwca 1977 r.
  13. Roman Tarkowski – swojemu miastu / W hołdzie wielkiemu Rodakowi. „Gazeta Sanocka – Autosan”, Nr 11 (80) z 1-15 czerwca 1977 r.
  14. Tablica ku czci Grzegorza z Sanoka. „Gazeta Sanocka – Autosan”, Nr 5 (74) z 1-15 marca 1977 r.
  15. Sesja popularno-naukowa w 500 rocznicę śmierci Grzegorza z Sanoka. „Nowiny”, Nr 122 z 31 maja 1977 r.
  16. Zabytki w Sanoku. interia.pl. [dostęp 17.05.2014 r.]
  17. Zabytki, muzea i ciekawostki miasta. sanok.pl. [dostęp 17.05.2014 r.]
  18. Ścieżka spacerowa „Śladami Rodu Beksińskich” w Sanoku. 2. Plac Św. Jana, Rynek. zymon.com.pl. [dostęp 17.05.2014 r.]
  19. Ewa Śnieżyńska-Stolot, Franciszek Stolot, Sztuka Sanoka między Sanokiem a Wschodem, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 944.
  20. Franciszek Oberc: Kalendarium sanockie 1974-1994, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 952.
  21. Adam Warzocha. Zbytki z zabytkami. „Nowiny”, Nr 130 z 11-12 czerwca 1977 r.
  22. Zbiory Muzeum Historycznego nareszcie w nowym pomieszczeniu. „Gazeta Sanocka – Autosan”, Nr 18 (63) z 1-15 października 1976 r.

Oceń: Zajazd w Sanoku (ul. Zamkowa 2)

★★★★★
Średnia ocena:4.92 Liczba ocen:24