Zygmunt Gorazdowski

---

Życiorys

Rodzina i wykształcenie

Zygmunt Karol Gorazdowski przyszedł na świat 1 listopada 1845 roku w Sanoku, w rodzinie religijnej i szlacheckiej. Był drugim dzieckiem w siedmiorga, które spłodzili Feliks Gorazdowski herbu Prawdzic oraz Aleksandra z Łazowskich, herbu Łada. W zaledwie osiem dni po narodzinach, 9 listopada 1845, został ochrzczony przez księdza Walentego Wojciechowskiego w kościele Franciszkanów w Sanoku. W gronie jego rodzeństwa były takie osoby jak: Marianna Helena (1844–1881, znana po mężu jako Korabiewska, nauczycielka), Mieczysława Stefania (1846–1849), Mieczysław Bonawentura Aleksander (1849–1853), Kazimierz Jan (1852–1853), Michalina Mieczysława (1856–1879, również nauczycielka) oraz Maria Henryka (1859–1938, znana po mężu jako Machalska, nauczycielka). Młody Zygmunt mieszkał z rodziną w Sanoku do około 1850 roku.

W lutym 1846, podczas pobytu u dalszych krewnych w Pstrągowej, uniknął on śmierci w trakcie rzezi galicyjskiej, gdyż został ukryty przez opiekunkę pod kołem młyńskim. W tym samym czasie zapadł na gruźlicę, której objawy towarzyszyły mu przez resztę życia. Nauka na poziomie szkół początkowych oraz średnich odbyła się głównie w Przemyślu. Kiedy był uczniem ósmej klasy gimnazjalnej, podjął decyzję, aby w 1863 roku bez informowania rodziców wziąć udział w powstaniu styczniowym. Po jego upadku wrócił z powrotem do Przemyśla, gdzie w 1864 roku zdał egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum. Następnie przez dwa lata studiował prawo na Uniwersytecie Lwowskim.

W 1866 roku, z powodów zdrowotnych, przerwał studia, aby wstąpić do Wyższego Seminarium Duchownego we Lwowie. Nie przystąpiono jednak do jego święceń kapłańskich z uwagi na problemy zdrowotne, więc po ukończeniu seminarium przeszedł dwuletnie leczenie w związku z nawrotem gruźlicy. Uroczystość przyjęcia sakramentu święceń kapłańskich miała miejsce 25 lipca 1871 roku w katedrze we Lwowie. Po tym wydarzeniu przez pierwsze sześć lat pracował jako wikariusz oraz administrator w takich miejscowościach jak Tartaków, Wojniłów, Bukaczowce, Gródek Jagielloński oraz Żydaczów.

Działalność kapłańska i charytatywna

Od 1877 roku Zygmunt Gorazdowski rozpoczął swoją działalność kapłańską i charytatywną w Lwowie. Swoje pierwsze duszpasterskie kroki stawiał w kościołach św. Marcina oraz Matki Boskiej Śnieżnej, a od lipca 1878 roku posługiwał w kościele św. Mikołaja przez wiele lat. Przy tejże parafii najpierw był wikarym, później administratorem, a na koniec proboszczem, po rezygnacji poprzedniego proboszcza, księdza Grabowskiego.

Zaraz po rozpoczęciu pracy w Lwowie zaangażował się w wspieranie ubogich, szczególnie w kontekście zapobiegania żebractwu. Na przełomie lat 70. XX wieku pełnił funkcję asesora oraz sekretarza Instytutu Ubogich Chrześcijan, angażując się w istniejące już instytucje dobroczynne i zakładając nowe. Utworzył dom pracy dla żebraków (nosił on nazwę Opatrzności), a także zainicjował powstanie taniej kuchni ludowej, w której żywiono robotników, studentów, młodzież szkolną, dzieci, a zwłaszcza lwowską biedotę, wydając codziennie około 600 obiadów. Św. brat Albert Chmielowski często korzystał z usług tej kuchni, kiedy przebywał we Lwowie.

Założył również Zakład dla Nieuleczalnie Chorych i Wyzdrowieńców pod wezwaniem św. Józefa oraz dom pracy dla starców. W trosce o ubogich studentów Seminarium Nauczycielskiego otworzył Internat św. Jozafata, którym kierował przez wiele lat. Stworzył Związek Katolickich Towarzystw Dobroczynnych oraz zapoczątkował działalność pierwszego w Galicji Zakładu Dzieciątka Jezus dla niemowląt i podrzutków. Był także aktywnym uczestnikiem Towarzystwa Męskiego św. Wincentego a Paulo czy Towarzystwa Pracy Kobiet dla Biednych Szwaczek oraz Towarzystwa św. Salomei dla Ubogich Wdów. Wprowadził do działania zgromadzenie Józefitek, które niosło pomoc w szpitalach, sierocińcach oraz w domach prywatnych.

W pracy z kobietami uczył religii w lwowskim towarzystwie, a jego działania zostały docenione, przyznano mu tytuł kanonika honorowego. W dniu 20 kwietnia 1905 roku został mianowany tajnym szambelanem papieża Piusa X. W 1908 roku znalazł się w składzie wydziału Towarzystwa Miłosierdzia „Opatrzność” we Lwowie, które prowadziło „Dom Pracy” dla ubogich.

W drugiej połowie lat 80. Gorazdowski był współtwórcą oraz wydawcą katolickiego czasopisma „Bonus Pastor”. W obliczu potrzeby edukacji niemieckojęzycznych dzieci z rodzin katolickich, które dotąd uczęszczały do szkół ewangelickich, zaproponował założenie dla nich szkoły z językiem niemieckim jako wykładowym. To kontrowersyjne działanie spotkało się z negatywną reakcją polskich środowisk narodowych, które zasłaniały go zarzutem o germanizację. Pomoc w tej sprawie przyniósł arcybiskup Józef Bilczewski, co owocowało założeniem w 1903 roku katolickiej 4-klasowej szkoły ludowej pw. św. Józefa, prowadzonej przez zakonników sprowadzonych do Lwowa dzięki staraniom księdza Gorazdowskiego.

Kilkanaście lat przed wybuchem I wojny światowej, w 1914 roku, zainicjował pomysł powstania katolickiego czasopisma, współpracując przez pewien czas z „Heroldem Polskim”, którego redaktorem był Stanisław Brandowski. Po pewnym czasie między nimi doszło do nieporozumienia, co skłoniło Gorazdowskiego do założenia własnej gazety, pod nazwą „Gazeta Codzienna”, na którą zakupił nieruchomość oraz drukarnię.

Z powodu problemów związanych z osobą współpracującą przy wydawaniu gazety, Zygmunt Gorazdowski zrezygnował z prowadzenia parafii św. Mikołaja i osiedlił się w lwowskim klasztorze sióstr Józefitek, gdzie zmarł 1 stycznia 1920 roku. Jego ostatnia droga prowadziła na Cmentarz Łyczakowski we Lwowie, gdzie został pochowany.

Tablica przodków

Rodowód rodziny Gorazdowskich jest fascynującym przykładem dziedzictwa kulturowego. Poniżej znajduje się szczegółowa tablica przodków, która ukazuje powiązania rodzinne oraz herby, z jakimi wiązały się poszczególne postacie. Te informacje są istotne dla zrozumienia historii rodziny oraz jej miejsca w szerszym kontekście genealogicznym.

Rodowód rodzinny
Dziadkowie	Szymon Gorazdowski herbu Prawdzic Maria Dobrzańska		Onufry Łazowski herbu Łada Benina Nowosielecka
Rodzice	Szczęsny Feliks Gorazdowski herbu Prawdzic (1813–14.05.1903) Aleksandra Łazowska herbu Łada (1825–8.01.1891)
św. Zygmunt Karol Gorazdowski herbu Prawdzic (1.11.1845–1.01.1920)

Publikacje

W dorobku Zygmunta Gorazdowskiego znajduje się wiele ważnych publikacji, które miały znaczący wpływ na rozwój myśli pedagogicznej oraz duchowej. Poniżej przedstawiamy kluczowe tytuły, które warto poznać:

• Alban Isidor Stolz, Zygmunt Gorazdowski: Rady i przestrogi na całe życie. Pamiątka dla młodzieży męzkiej przy ukończeniu szkół. Lwów: Wyd: Zygmunt Gorazdowski, 1876. OCLC 891257588, brak numerów stron w książce,
• Zygmunt Gorazdowski, Alban Isidor Stolz: Zasady i przepisy dobrego wychowania według Albana Sztolca dla użytku rodziców, nauczycieli, duchownych i innych wychowawców. Lwów: 1886. OCLC 836787088, brak numerów stron w książce,
• Joseph Deharbe, Zygmunt Gorazdowski: Katechizm św. Kościoła Katolickiego według Deharbea dla szkół ludowych. Wyd. 6. Lwów: Nakładem autora, 1887. OCLC 749501857, brak numerów stron w książce,
• Zygmunt Gorazdowski: Wiersze pozostające. Nowa Ruda: D.M. & Sons, 1995. OCLC 836210552, brak numerów stron w książce,
• Zygmunt Gorazdowski (wybór i opracowanie tekstu S.M. Jana Przetak CSSJ, opracowanie graficzne Andrzej Sochacki, ilustracje ze zbiorów Sióstr Świętego Józefa, Andrzej Sochacki): Drogą miłosierdzia ze św. Zygmuntem Gorazdowskim. Myśli z pism św. Zygmunta Gorazdowskiego. Kraków: Zgromadzenie Sióstr Świętego Józefa, 2015. OCLC 971435753, brak numerów stron w książce,
• Zygmunt Gorazdowski (autorka obrazków Teresa Moskal, opracowanie tekstów Dolores Siuta): Po śladach „Ojca ubogich”. Myśli z pism św. Zygmunta Gorazdowskiego. Kraków: Zgromadzenie Sióstr Świętego Józefa, 2015. ISBN 978-83-88153-88-4. OCLC 971385231, brak numerów stron w książce,
• Dolores Danuta Siuta: Apostoł Bożego Miłosierdzia. Św. ks. Zygmunt Gorazdowski (1845-1920). Kraków: Wydawnictwo Instytutu Teologicznego Księży Misjonarzy, 2007, brak numerów stron w książce.

Proces beatyfikacji i kanonizacji

Wspomnienia o Zygmuncie Gorazdowskim sięgają czasów jego życia, kiedy to nazywano go „księdzem Dziadów”, „ojcem ubogich” oraz „apostołem Bożego Miłosierdzia”. To właśnie Zgromadzenie Sióstr Świętego Józefa (józefitek) zainicjowało działania mające na celu jego wyniesienie na ołtarze. W wyniku tych starań, 1 czerwca 1989 roku Stolica Apostolska wydała dekret nihil obstat, który umożliwił rozpoczęcie procesu beatyfikacji Gorazdowskiego. Już 29 czerwca tego samego roku, proces ten zainaugurowano w archidiecezji lwowskiej, a odtąd mógł on nosić tytuł Sługi Bożego.

Po zakończeniu etapu diecezjalnego w kwietniu 1993 roku, akta sprawy zostały przekazane do Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych w Rzymie. 26 listopada 1993 roku wydano dekret potwierdzający ważność przeprowadzonego postępowania. W 1999 roku postulator procesu przedstawił tzw. positio, niezbędne do kolejnych kroków beatyfikacyjnych. Już 8 czerwca 1999 roku miało miejsce posiedzenie teologów konsultorów, a następnie 15 listopada tego samego roku kardynałów i biskupów Kongregacji. Dzięki ich decyzjom, 20 grudnia 1999 roku papież Jan Paweł II zatwierdził dekret o heroiczności życia i cnót Zygmunta Gorazdowskiego, tym samym nadając mu tytuł Czcigodnego Sługi Bożego.

Aby beatyfikacja mogła nastąpić, wymagany był cud za jego wstawiennictwem. Tym działaniem okazało się uzdrowienie Zdzisława z Wrocławia. Po dokładnym zbadaniu tej sytuacji, 18 stycznia 2001 roku odbyło się posiedzenie komisji lekarskiej, które oceniło cud. Następnie 27 marca oraz 23 kwietnia również zorganizowano posiedzenia konsultorów teologicznych i kardynałów, którzy zatwierdzili uzdrowienie. Dzięki temu, 26 czerwca 2001 roku, podczas mszy świętej we Lwowie pod przewodnictwem papieża Jana Pawła II miała miejsce uroczysta beatyfikacja Zygmunta Gorazdowskiego. W swojej homilii papież podkreślił:

„W okresie, gdy arcybiskup Bilczewski pełnił pasterską posługę we Lwowie, spędził tam ostatnie lata swego ziemskiego życia również ks. Zygmunt Gorazdowski, prawdziwa perła łacińskiego duchowieństwa tej archidiecezji. Choć był słabego zdrowia, powodowany niezwykłą miłością bliźniego poświęcał się nieustannie służbie ubogim. Postać młodego kapłana, który nie bacząc na poważne niebezpieczeństwo zarażenia opiekował się chorymi w Wojniłowie i własnymi rękoma opatrywał ciała zmarłych na cholerę, pozostała w pamięci współczesnych jako żywe świadectwo miłosiernej miłości Zbawiciela.”

Obraz beatyfikacyjny Zygmunta Gorazdowskiego, namalowany przez s. Agnieszkę Maniak CSSJ, zawieszono później w kaplicy domu generalnego Zgromadzenia Sióstr Świętego Józefa, który znajduje się w Krakowie przy ul. Moniuszki 8.

W kolejnych latach, do pełnej kanonizacji konieczne było ponowne uzdrowienie za wstawiennictwem Gorazdowskiego. Po formalnej zgłoszeniu tego cudu oraz dokładnych badaniach, 20 grudnia 2004 roku ogłoszono dekret o jego zaakceptowaniu, co stanowiło krok ku kanonizacji. Uroczystość kanonizacji odbyła się w Rzymie na placu Świętego Piotra podczas mszy pod przewodnictwem papieża Benedykta XVI. Wydarzenie miało miejsce w czasie zamknięcia Roku Eucharystii oraz XI Zgromadzenia Zwyczajnego Synodu Biskupów. W tym samym czasie kanonizowani byli również inni błogosławieni: abp. Józef Bilczewski, ks. Kajetan Catanoso, o. Alberto Hurtado Cruchaga SJ i br. Feliks z Nikozji OFMCap.

W uroczystości kanonizacyjnej uczestniczyła polska ambasador Hanna Suchocka, a wśród ponad trzech tysięcy pielgrzymów z Polski i Ukrainy byli także przedstawiciele Episkopatu Polski, w tym kardynał Józef Glemp, Henryk Gulbinowicz oraz arcybiskupi Stanisław Dziwisz i Henryk Muszyński.

Wspomnienie liturgiczne Zygmunta Gorazdowskiego obchodzone jest 26 czerwca (dies natalis).

Upamiętnienia

Od lipca 2006 roku, Zygmunt Gorazdowski stał się współpatronem miasta Sanoka. Ta istotna decyzja, zatwierdzona dekretem przez Stolicę Apostolską, otworzyła nowy rozdział w historii lokalnych tradycji. Uroczystość ogłoszenia patronatu miała miejsce w październiku 2008 roku, podczas mszy świętej na sanockim rynku, której przewodniczył biskup Józef Michalik.

Na terenie Sanoka, jedna z ulic w dzielnicy Wójtostwo nosi imię Zygmunta Gorazdowskiego, co świadczy o głębokim szacunku i pamięci o jego zasługach. Ponadto, na fasadzie kościoła franciszkanów w Sanoku znajduje się tablica, która upamiętnia świętego księdza Zygmunta Gorazdowskiego. Inskrypcja na niej głosi, że w tym kościele pw. Podwyższenia Krzyża Świętego, 9 listopada 1845 roku, ochrzczono Zygmunta Gorazdowskiego, sanoczanina, który został beatyfikowany we Lwowie przez Jana Pawła II 26 czerwca 2001 roku, a kanonizowany w Rzymie przez Benedykta XVI 23 października 2005 roku. Dodatkowo, w klasztorze franciszkanów również znajduje się kaplica nosząca jego imię.

30 października 2010 roku, w Sanoku miało miejsce niezwykłe wydarzenie. Wspólnie z mieszkańcami oraz zaproszonymi gośćmi, w tym biskupami Józefem Michalikiem oraz lwowskim biskupem Mieczysławem Mokrzyckim, odsłonięto statuę świętego Zygmunta Gorazdowskiego przed kościołem Parafią Chrystusa Króla w Sanoku. Rzeźba przedstawia stojącego księdza Zygmunta, który skłania się do siedzącej kobiety z dzieckiem na rękach. Podpis na postumencie brzmi: „Patron miasta Sanoka Św. Ks. Zygmunt Gorazdowski. 1845 Sanok 1920 Lwów”. Autorami tej rzeźby są małżonkowie Marek Maślaniec i Agnieszka Świerzowicz. Statua, sfinansowana z darów sanoczan, została odsłonięta tego samego dnia.

---

Oceń: Zygmunt Gorazdowski

---